“หมอศิริราช” แนะวิธีรับมือโควิด-19 ด้วยการป้องกันโรค เร่งฉีดวัคซีน รักษาให้เร็ว ชี้สายพันธุ์ใหม่ ทำระบาดเพิ่ม คนฉีดวัคซีนแล้วยังติดเชื้อใหม่ได้
ศ.คลินิก นพ.อดุลย์ รัตนวิจิตราศิลป์ รองคณบดีฝ่ายสารสนเทศคณะแพทย์ศาสตร์ ศิริราชพยาบาล โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก “บันทึกเรื่องน่ารู้ by Dr.Adune” ชี้ช่อง รับมือโควิด-19 สายพันธุ์เดลตา ต้องแยกประเด็นการติดเชื้อ กับป่วยตายออกจากกัน เร่งฉีดวัคซีนให้ไว รักษาเร็วตั้งแต่ตรวจพบ และป้องกันการติดเชื้อเข้มข้น โดยระบุว่า
“รับมือโควิด-19 ด้วยการป้องกันโรค และวัคซีน อย่างไร ให้ได้ผลดีที่สุด
เรารู้ว่าเชื้อ Covid19 สายพันธุ์ Delta น่ากลัว แพร่เร็ว และ เป็นปัญหา อีกทั้ง วัคซีนต่าง ๆ ก็ป้องกันการติดเชื้อได้ไม่ดีนัก ทำให้สถานการณ์ต่าง ๆ เลวร้ายลง
หากเราลองเข้าใจโรค Covid19 โดยแยกประเด็น การติดเชื้อ กับการป่วยตายออกจากกัน เราน่าจะเห็นทางออก และแนวนโยบายในการรับมือกับ Covid19 ได้ครับ
การติดเชื้อ เวลามีสายพันธุ์ใหม่ ๆ วัคซีนตัวเดิม ป้องกันการติดเชื้อได้น้อยลง นั่นแปลว่า คนเคยป่วยมาแล้ว 1 ครั้ง หรือเคยฉีดวัคซีนแล้ว ยังมีโอกาสติดเชื้อได้อยู่ คือ รับเชื้อ้ได้ และ แพร่เชื้อได้ แปลว่า ระบาดเพิ่มขึ้น เมื่อมีสายพันธุ์ใหม่
จากข้อมูลการศึกษา ในภาพที่ 1 จะเห็นว่า คนที่ได้วัคซีนแล้ว ไม่ว่าคนนั้นจะมีอาการ หรือไม่มีอาการ จะมีเชื้อในร่างกาย(ตรวจจากน้ำลาย) มีเชื้อปริมาณเท่ากัน และพร้อมจะแพร่เชื้อโรคได้เหมือนกัน
แต่เมื่อดูในภาพที่ 2 คนที่ได้วัคซีนแล้ว มีอาการน้อยลง ไม่มีอากรถึง 40% และต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล เพียง 12%
นั่นคือ หากไม่ป้องกันโรคแบบที่เรียกว่า เข้มข้นในทุกคน คนที่ได้วัคซีนแล้ว และไม่มีอาการ หรือคนที่เคยป่วยแล้ว และไม่มีอาการ จะกลายเป็นแหล่งแพร่เชื้อขนาดใหญ่ เราจึงเห็นการระบาดระลอกใหม่ ในประเทศอังกฤษ และ สหรัฐอเมริกา
แต่สิ่งหนึ่ง ที่เห็นในการระบาดระลอกใหม่ครั้งนี้ คือ อัตราการป่วยหนัก และอัตราการตาย ของทั้ง อังกฤษ และ สหรัฐ ต่ำมาก เพราะว่าวัคซีน ยังทำงานได้ผล ในการป้องกันการป่วยหนัก และ การตาย (ภาพที่ 3) ถึงแม้จะยังมีการระบาด หรือ พบผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้น แต่การตายเพิ่มขึ้นน้อยมาก เทียบกับระลอกแรก
เห็นแบบนี้แล้ว เราต้องทำยังไงครับ
1. เร่งฉีดวัคซีน และ เร่งรักษาผู้ป่วยตั้งแต่เริ่มตรวจพบเพื่อไม่ให้ป่วยหนัก (โดยเฉพาะคนที่ยังไม่เคยได้รับวัคซีน) ข้อนี้ เพื่อให้คนไม่ป่วยหนัก และ ไม่ตาย
2. ยังคงต้องตั้งการ์ดสูง ในทุก ๆ คน ไม่ว่าจะเคยฉีดวัคซีนแล้วหรือไม่ ไม่ว่าจะเคยติดเชื้อแล้วหรือไม่ โดยรักษาระยะห่าง ใส่หหน้ากาก ล้างมือ หลีกเลี่ยงการประชุมร่วมกัน หรือ ชุมนุมร่วมกัน
ข้อนี้ เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อ เนื่องจากเรายังมีเปอร์เซ็นต์การฉีดวัคซีนที่ต่ำ ไม่เหมือนในยุโรปและสหรัฐ หากปล่อยให้มีการแพร่ระบาดของเชื้อ จะมีคนป่วยหนักและตาย จำนวนมากกว่าที่เห็นในสหรัฐและยุโรป
การคลายล็อก หรือลดความเข้มข้นในการป้องกันโรค เร็วเกินไป หมายถึง การระบาดที่เพิ่มขึ้นเร็ว และจะเกินกำลังด้านการแพทย์และสาธารณสุข
Take home message
- คนที่ฉีดวัคซีนแล้ว รับเชื้อ ติดโรค แต่ไม่มีอาการ จะเป็นคนแพร่เชื้อได้ (super spreader)
- ถ้าการ์ดตก หรือคลายล็อกเร็ว คนที่โชคร้าย คือคนที่ยังไม่ได้ฉีดวัคซีน เราจะคลายล็อกโดยไม่ให้คนตาย ต้องฉีดวัคซีนมากพอ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘เตียงเต็ม’ ปัญหาด่วนสุด ‘หมออดุลย์’ ชี้ช่อง 3 ทางแก้รับมือโควิด
- โควิด-19 ลามครอบครัว ไม่ยอมประเมินความเสี่ยง ตัวการแพร่เชื้อคนในบ้าน
- หมอนิธิพัฒน์ ประเมินค่าใช้จ่ายผู้ป่วยหนักโควิด เกินหมื่นล้าน จับตาวัคซีน อย่าตุกติก ฉกโควตาด่านหน้า
