ปลดล็อก ชุดตรวจโควิด Antigen Test Kit ชุดตรวจโควิดด้วยตัวเอง “อนุทิน” เซ็นแล้ว ทุกสถานพยาบาล เริ่มได้ 13 ก.ค. เป็นต้นไป กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เผยวิธีการใช้งาน ช่วยคัดกรองได้เบื้องต้น
นพ.ไพศาล ดั่นคุ้ม เลขาธิการ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เปิดเผยว่า วันนี้ นายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรมว.สาธารณสุข (สธ) ได้ลงนามในประกาศกระทรวง ให้สามารถใช้ ชุดตรวจ แอนติเจน เทสต์ คิต (Antigen Test Kit) หรือ ATK เพื่อตรวจหาเชื้อโควิดได้ โดยประชาชนสามารถซื้อไปตรวจเองได้ คาดว่าจะเริ่มได้ในสัปดาห์หน้า หลังจากประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา
ด้าน นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวเพิ่มเติมว่า ปัจจุบัน ATK มี 24 ยี่ห้อ ที่ขึ้นทะเบียนการใช้โดยบุคลากรทางการแพทย์ ไม่สามารถเอาไปใช้ตรวจเองได้ แต่หลังจากประกาศกระทรวงอนุมัติจะสามารถวางจำหน่ายในร้านยาที่มีเภสัชกรแนะนำ เพื่อให้ประชาชนซื้อไปตรวจเองได้
สำหรับการใช้งาน ชุดตรวจ แอนติเจน เทสต์ คิต จะใช้การเก็บตัวอย่างจะเหมือนการทำ RT-PCR คือ เก็บตัวอย่างโดยแหย่จมูกถึงคอหอย แหย่ทางช่องปาก โพรงจมูกหรือน้ำลาย ขึ้นกับชุดตรวจว่า ระบุให้เก็บสิ่งส่งตรวจจากไหน แม้ว่า ความจำเพาะจะแม่นยำสู้ RT-PCR แต่สามารถคัดกรองได้เบื้องต้น เพราะการตรวจ RT-PCR ต้องรอคิวนาน
“ถ้าคนมีอาการมาก ๆ แนะนำไปตรวจ RT-PCR แต่ถ้าจำนวนมาก คิวยาว สถานบริการอาจใช้ ATK ตรวจก่อน เมื่อบวกค่อยไปตรวจคอนเฟิร์ม RT-PCR อีกครั้ง ส่วนคนที่สงสัยมีโอกาสไปสัมผัสติดเชื้อ แต่ไม่มีอาการ เบื้องต้นไปคลินิกสถานบริการใกล้บ้าน เพื่อร้องขอใช้ชุดตรวจแอนติเจนตรวจก่อนเบื้องต้นได้”นพ.ศุภกิจ กล่าว
ทั้งนี้ ในกรณีผลบวก หรือตรวจพบเชื้อโควิด-19 การใช้ ATK แม่นยำใกล้เคียง RT-PCR ประมาณ 90% ดังนั้น ถ้าตรวจแล้วผลเป็นบวก ต้องรีบแจ้งสถานบริการที่กำหนดใกล้บ้าน คลินิกชุมชนอบอุ่น สถานบริการสาธารณสุขหรืออื่น ๆ เพื่อดำเนินการต่อ เช่น ดูแลรักษาที่บ้านหรือชุมชน หากอาการไม่ดี ก็เข้าโรงพยาบาล
อย่างไรก๊ตาม ในกรณีผลลบ การใช้ ATK ความไวยังไม่เท่า RT-PCR เพราะถ้าเชื้อน้อย เช่น ค่าเซอร์เคิลไทม์อยู่ที่ 25-26 ใช้ RT-PCR ตรวจเจอ แต่เทสต์คิทอาจตรวจไม่เจอ ดังนั้น หากได้ผลลบ ไม่ได้แปลว่าไม่มีเชื้อ แต่เชื้ออาจน้อย ต้องดูแลตัวเอง 3-5 วันแล้วลองตรวจซ้ำ
“ขณะนี้ เริ่มมีหลายบริษัทที่ติดต่อ อย.เพื่อปรับมาใช้ตรวจด้วยตัวเองแล้ว สำหรับการเก็บตัวอย่างต้องทำด้วยตนเองได้ เอกสารกำกับการใช้ต้องระบุวิธีใช้ให้ชัดเจนเข้าใจง่าย เก็บตัวอย่างให้ถูกต้อง ไม่ตากแดด ตรวจสอบวันหมดอายุ เพราะอายุไม่ยาวมาก
นอกจากนี้ ต้องเตรียมสถานที่ตรวจไม่ให้ปะปนคนอื่น ไม่แพร่เชื้อ ดำเนินการตรวจแปลผลเสร็จแล้ว ก่อนทิ้งถือเสมือนเป็นขยะติดเชื้อ แม้ชุดตรวจจะเคลมว่าเมื่อหยอดน้ำยาไปแล้วจะฆ่าเชื้อในสารคัดหลั่ง แต่เราแนะนำเพิ่มว่า ให้ใช้น้ำยาฆ่าเชื้อต่างๆ ช่วยฆ่าเชื้ออีกครั้งก่อนทิ้ง ช่วยลดปัญหาการติดเชื้อได้ และทำความสะอาดล้างมือหลังทดสอบ
ตัวอย่างการใช้งาน Antigen Test Kit
- ใช้ไม้แหย่จมูกหมุนวนประมาณ 5 รอบ ให้ได้สิ่งคัดหลั่งมามากที่สุดเท่าที่เป็นไปได้
- เอาใส่ในหลอดที่กำหนด หมุนวนสิ่งคัดหลั่งสัมผัสเนื้อยาในหลอดให้มากที่สุด
- เอาไม้ออกปิดจุก หยอดลงบนตลับที่มีหลุมหยอด น้ำยาจะไหลไปตามแผ่นกรองด้านใต้
- รอเวลา 15 นาที และจะมีเส้นขึ้นมา ซึ่งจะมี 2 ตัวอักษร
- C คือ เส้นควบคุม ถ้าเส้นไม่ขึ้นที่ตัว C วิธีที่ตรวจมาไม่ถูกต้อง ต้องหามาตรวจใหม่
- T ถ้ามีเส้นขึ้นถือว่าเป็นบวก มีโอกาสติดไวรัส ถ้าไม่ขึ้นคือเป็นลบ
นพ.ไพศาล กล่าวต่อว่า สำหรับช่องทางการจำหน่าย จำกัดในร้านขายยาที่มีเภสัชกรปฏิบัติการแนะนำวิธีการเอาไปใช้ หรือขายในสถานพยาบาล คลินิกเวชกรรม คลินิกเทคนิคการแพทย์ ขายทางอินเทอร์เน็ตไมได้
ส่วนชุดตรวจที่ขึ้นทะเบียน 24 ราย มีบางบริษัทคาดว่าประมาณ 7 บริษัทหรือมากกว่านั้น หลังกฎหมายบังคับใช้ จะมาปรับการใช้ เอกสารกำกับการใช้ เพื่อเป็นการใช้ด้วยตนเอง คาดว่าสัปดาห์หน้าน่าจะใช้ได้
คนที่ไม่มีกำลังทรัพย์หาซื้อเอง หน่วยบริการปฐมภูมิจัดหาชุดตรวจไว้จำนวนหนึ่ง ถ้ามีความเสี่ยงไปปรึกษาร้องขอตรวจได้ ถือว่าแทรกแซงตลาดอย่างหนึ่ง เมื่อมีของฟรีและไปใช้สิทธิตามความจำเป็น ไม่ใช่นึกอยากตรวจก็ไปตรวจ ต้องมีการซักประวัติพูดคุย ซึ่งของฟรีจำนวนหนึ่ง ทำให้คนไม่สามารถหาซื้อได้ ได้ใช้บริการอยู่แล้ว ทำให้ผู้ขายไม่น่าขายราคาสูงเกินไป”นพ.ศุภกิจ กล่าว
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ทำความรู้จัก ‘Rapid Antigen Test’ ชุดตรวจโควิด ที่สธ.เพิ่งอนุมัติให้ใช้ได้ พร้อมเงื่อนไข ที่นี่
- กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ชง 6 แนวทางในการใช้ชุดตรวจโควิดแบบ Rapid Antigen Test ในโรงพยาบาล
- ข่าวดี! เพิ่มจุดตรวจโควิด กทม. วันละ 1-2 หมื่นราย เริ่ม 12 ก.ค.นี้ ที่ไหนบ้าง เช็คเลย!
