นักภูมิคุ้มกันวิทยา เรียกร้องรัฐบาลเร่งจัดหาวัคซีนที่มีคุณภาพดี เปิดประสบการณ์ตรง ฉีด “ซิโนแวค” 2 เข็ม ยังติดโควิด-19 ตรวจภูมิคุ้มกันตัวเองพบ ลดลงกว่า 30%
วันนี้ (2 ก.ค.) รศ.พญ.ประภาพร พิสิษฐ์กุล แพทย์ระบบภูมิคุ้มกัน โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล โพสต์ข้อความลงบนเฟซบุ๊กส่วน “Prapaporn Pisitkun” บอกเล่าประสบการณ์ และแสดงความคิดเห็นของตัวเอง หลังจากที่ติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ทั้งที่ฉีดวัคซีนซิโนแวคไปแล้ว 2 เข็ม โดยระบุว่า
เมื่อ Immunologist ติด Covid มีเวลาแล้วค่ะ 14 วัน ใช่ค่ะ I got both Sinovac and Covid ค่ะ
จริง ๆ แล้วคนส่วนใหญ่ ไม่ค่อยมีใครเขียนถึงประสบการณ์การติดเชื้อโควิด ลง public เพราะว่า อาจมีผลต่อหน้าที่การงานของแต่ละท่าน
แต่ส่วนตัวขอแสดงความคิดเห็น ในฐานะแพทย์ระบบภูมิคุ้มกัน ครูบาอาจารย์ และผู้ป่วยที่ติดเชื้อโควิด โดยมีจุดประสงค์ว่า ข้อมูลที่เล่านี้ จะเป็นประโยชน์ต่อการดูแลสุขภาพของทุกคน และแสดงข้อมูลที่เป็นจริง (มีคนบอกให้เขียนเคสรีพอร์ต) ขอให้ทุกคนตระหนัก และมีสติมาก ๆ
การที่เราเป็นทั้งแพทย์ และนักวิจัย และอาจารย์ ส่วนตัวมักจะสอนให้นักเรียน คิด วิเคราะห์อย่างมีเหตุผล และให้ตั้งคำถาม อย่าเชื่อทุกสิ่งที่ครูสอน (ถ้ามันไม่ logic) ให้ค้นคว้าหาความรู้ (www.) และถ้ารู้มากกว่าครู ให้กลับมาเล่าให้ฟังด้วย
โดยทั่วไปนักศึกษาแพทย์จะถามแค่ว่า “ใคร ทำอะไร ที่ไหน เมื่อไหร่ อย่างไร” ในเวลาซักประวัติผู้ป่วย แต่คำถามสุดท้ายที่ไม่ค่อยถามกันคือ “ทำไม” ซึ่งในหลาย ๆ สถานการณ์ ถ้าเราเข้าใจว่าทำไมถึงเกิดสิ่งนี้ขึ้น เราจะแก้ปัญหาต่าง ๆ ได้ดีขึ้น
การถามว่าทำไมนั้น เป็นการถามในเชิงสร้างสรรค์ เพื่อแก้ปัญหามากกว่าจะตามหาคนผิด ส่วนตัวคิดว่า เด็ก ๆ ไม่ค่อยได้ถูกอนุญาตให้ตั้งคำถามว่า “ทำไม” มาตั้งแต่ในโรงเรียน เลยคิดว่าไม่มี option นี้ ให้ตั้งคำถามได้
กลับมาสู่เรื่องของเรากัน
ดังนั้น ในฐานะแพทย์ระบบภูมิคุ้มกัน เลยได้ทำการตรวจหาภูมิคุ้มกัน Neutralizing antibody ของตัวเอง เพื่อจะได้เข้าใจ ระบบภูมิคุ้มกันของตัวเอง ต่อการตอบสนองต่อวัคซีน
(การไม่มีคำแนะนำว่า ตรวจภูมิคุ้มกันแค่ไหนถึงป้องกันได้ ก็ไม่ได้หมายความว่า ไม่ควรจะตรวจ เพราะว่าถ้าไม่ตรวจ และเก็บข้อมูล ก็จะไม่มีวันรู้สักทีว่าระดับเท่าไหร่ถึงจะพอจะป้องกันได้)
หลังฉีดวัคซีนซิโนแวคครบที่ 2 สัปดาห์ ตัวเองก็ได้ตรวจระดับ NAb ซึ่งก็สูงถึง 92.9% แต่พอติดตามไปหลังฉีดวัคซีนครบที่ 2 เดือน ค่า NAb ลดลงมาเหลือ 65.7% และในช่วงที่ค่า NAb 65.7% ก็เป็นช่วงที่ตรวจ COVID-19 detected ที่ Ct 18
โดยคาดว่า การติดเชื้อนี้ได้มาจากการ Contact positive case ในห้องแล็บเย็น อากาศปิดนานประมาณ 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมง ในขณะที่ตัวเองใส่ N95 ใช่ค่ะ N95 (แต่ no Faceshield) และก่อนหน้าที่จะเข้าไปใช้ห้องแล็บนี้ มีคนที่มาใช้เครื่องมือ ที่มีอาการไอค่อนข้างมากอยู่ก่อน และจากการได้รับอาหารมาจากเคสที่บวกเหมือนกัน แล้วไปแยกนั่งกินกันคนละห้องกัน
ข้อสำคัญคือ เคสที่บวกด้วยกัน ก็ฉีดซิโนแวคครบ 2 เข็มเรียบร้อย และเช็ค NAb อยู่ที่ 60.04%
สิ่งเหล่านี้บอกอะไรเราบ้าง สิ่งเหล่านี้บอกว่าโควิด-19 รอบนี้ติดง่ายมาก ๆ
คนที่ฉีดวัคซีนครบทั้งสองคนที่มีภูมิคุ้มกันขึ้นทั้งคู่ก็สามารถติดเชื้อได้หรือแพร่ให้กันได้ หรือในที่อากาศปิดเย็นที่เคยมีคนติดโควิดแพร่เชื้อไว้ก็ยังสามารถติดได้
real world data (ประสบการณ์ตรง) ที่เมื่อฉีดซิโนแวคไปเพียง 2 เดือนก็มีภูมิคุ้มกันที่ลดลง (ซึ่งไม่ถึงกับหายไปเลย ก็แค่ลดลง 30%) แต่ก็ต่ำพอที่จะไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อสายพันธุ์กลายพันธุ์ได้ (คิดว่าเราน่าจะโดนสายพันธุ์ Delta แน่ๆเลย)
ดังนั้น วัคซีนซิโนแวค ไม่กันติดเชื้อ confirmed กับ real world data อื่น ๆ ทั้งในและนอกประเทศ
รศ.พญ.ประภาพร ระบุว่า ส่วนตัวขอแนะนำให้แพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ทุกคนตั้งการ์ดสูงๆ เข้าไว้ ใครที่ฉีดซิโนแวค ซิโนแวคไป 2 เดือนแล้ว ภูมิคุ้มกันคงเริ่มลงแล้วค่ะ (ตัวเองฉีดครบหลังสงกรานต์) พยายามตรวจคนไข้ Telemedicine ให้มากเท่าที่จะทำได้ และแนะนำใส่ N95 ตรวจคนไข้ในห้องแอร์ Faceshield ด้วยก็ดี ส่วนคนอื่นๆ work from home ได้ทำนะคะ ตัวเองอยาก Work from home มาก แต่ด้วยลักษณะงานทำให้ไม่สามารถทำได้
ซิโนแวคกันอาการรุนแรงได้ไหม (เพราะดูจากค่า Ct ที่ 18 ก็แสดงว่า ปริมาณเชื้อในตัวเราก็น่าจะเยอะพอควร) อันนี้จะมาเล่าให้ฟังครั้งหน้าว่า อาการเราเป็นอย่างไร
Back to basic immunology อีกครั้ง
การที่จะหยุดการระบาดก็จะต้องเกิดจากการมี Herd immunity สามารถเกิดได้ 2 ทาง
- จากวัคซีนซึ่งก็ต้องใช้วัคซีนที่มีประสิทธิภาพและฉีดให้ทั่วถึง
- ให้ติดเชื้อกันให้หมด เป็น natural selection process ใครมีสุขภาพดีภูมิคุ้มกันดีก็อยู่รอด หรือ อ่อนแอก็พ่ายแพ้ไป
เราจะเลือกจะอยู่กันแบบไหน
สุดท้ายอยากฝากไปถึงผู้บริหารประเทศที่มีใจเป็นธรรม และนึกถึงประโยชน์ของเพื่อนมนุษย์คนไทยด้วยกัน โดยไม่ควรจะคิดถึงเรื่องผลประโยชน์ใด ๆ นอกเหนือจากการช่วยชีวิตคนไทยด้วยกัน และช่วยให้บุคคลากรการแพทย์ปลอดภัย ให้จัดหาวัคซีนที่มีคุณภาพดี ๆ เข้ามาเถอะ
มาให้พอ มาช้าก็ดีกว่าไม่มาเลย (เข้าใจได้ว่าไปต่อแถวช้าแล้วจะมาแซงคิวขอวัคซีนเขามาก่อน ไม่ใหญ่จริงทำไม่ได้หรอก) แต่ถ้ามาช้าเกินไปเราอาจมี Herd immunity แบบติดเชื้อกันไปเองเรียบร้อยแล้ว
นอกจากนี้ควร Boost เข็มสาม ให้บุคลากรทางการแพทย์เถอะ ขอ mRNA ที่มีประสิทธิภาพดี ๆ หน่อยเพราะว่า ถ้า 1 คนป่วยจากโควิดแล้ว ก็มีผลต่อผู้ป่วยโรคอื่น ๆ อีกหลายคนเลย
ตัวเองคงยังไม่ต้องใช้เข็มสามไปอีกสักพักใหญ่ ๆ และ การจะ Boost ซิโนแวคเข็มสาม เพื่อให้ภูมิคุ้มกันขึ้นไปก็ขอให้คิดหนัก ๆ เพราะก็คงจะ Boost ขึ้นได้ดีจริง แต่ภูมิคุ้มกันจะอยู่นานไหม (ดูจากผลเลือดของตัวเองที่ตรวจเจอว่าหลังเข็มสองก็ขึ้นไปดี 92% แล้ว แต่ก็ตกลงมาอย่างรวดเร็วเมื่อเวลาผ่านไป เพียงแค่ 2 เดือน) และข้อมูลที่ Boost เข็มสามแล้วภูมิคุ้มกันมันอยู่ได้นานเท่าไหร่ก็ยังไม่ทราบ
อย่างไรก็ตาม อาจมีผู้โต้แย้งว่า เข็มแรกคนทั่วไปยังไม่ได้ฉีดเลย เราด้อยค่าซิโนแวคเกินไปไหม ขอตอบเลยว่า เราให้ค่าตามจริง
ซิโนแวคอาจช่วยให้เราไม่เจ็บหนัก ไม่ตาย ถ้าไม่มีให้เลือกก็ฉีดซิโนแวค เราต้องไม่ตายก่อน แต่ก็ต้องยอมรับว่า สามารถไปแพร่เชื้อต่อให้กับคนอื่นได้อีก และการระบาดก็จะไม่หยุด ยกเว้นทุกคนจะติดกันไปหมดซะก่อน โดยเฉพาะถ้าเป็นบุคลากรทางการแพทย์ ที่รับเชื้อก็สามารถไปแพร่เชื้อให้คนป่วยได้
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ผู้ป่วยหนัก ใช้เครื่องช่วยหายใจ ยอดพุ่งเร็ว ‘ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์ฯ’ ห่วงวิกฤติเตียง
- ‘อัยการสูงสูด’ แจงไม่เคยมีสัญญาซื้อขาย ‘โมเดอร์นา’ ส่งมาให้ตรวจ
- ‘บิ๊กตู่’ สั่งเร่งช่วยผู้ป่วยทุกระดับสี หลังยอดผู้ติดเชื้อใหม่รายวันพุ่ง
