COVID-19

ฉีดวัคซีนไม่ใช่คำตอบสุดท้าย ‘หมอธีระวัฒน์’ ชี้ต้องคัดกรอง แยกกันตัว จน ‘สงบ’

“หมอธีระวัฒน์” ชี้ ฉีดวัคซีนไม่ใช่คำตอบสุดท้าย ต้องตรวจคัดกรองทุกคน พบเชื้อแยกกันตัวออก หากยังมีคนแพร่เชื้อ จะระบาดใหม่ ระลอกแล้ว ระลอกเล่า จนกลายพันธุ์

ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก “ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา Thiravat Hemachudha” ถึงการทำให้การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ว่า ฉีดวัคซีนไม่ใช่คำตอบสุดท้าย เพราะเป็นการทำให้โรคระบาดลดลง แต่วิธีที่ดีที่สุด ที่จะทำให้โควิดสงบ คือ การตรวจคัดกรองที่เข้าถึงทุกคน และแยกกันตัวออกจนสงบ โดยระบุว่า

cell virusโควิดใน ม ๒๑๐๔๒๗

“การฉีดวัคซีนไม่ใช่คำตอบสุดท้าย

การฉีดวัคซีนนั้น เป็นการหน่วงให้โรคระบาดลดลง และทำให้ระบบสาธารณสุขยังทำงานได้ และต้องตามด้วยมาตรการ “สงบ”

ผู้ที่ยังมีเขื้ออยู่ ที่ไม่มีอาการ ซึ่งเป็นได้ทั้งผู้ที่เคยติดเชื้อแล้ว และยังติดเชื้อใหม่อีกได้ รวมกระทั่งถึงผู้ที่เคยได้รับวัคซีนไปแล้ว ด้วยการตรวจคัดกรองที่เข้าถึงทุกคน และแยกกันตัวออก จนสงบ

ดังนั้น ถ้าไม่สามารถคัดกรอง คนที่ยังแพร่เชื้อต่อไปอีกอย่างเงียบ ๆ จะก่อให้เกิดการระบาดใหม่ เป็นระลอกแล้ว ระลอกเล่า จนกลายพันธุ์ และภูมิคุ้มกันเดิมจากคนที่เคยติดเชื้อไปแล้ว หรือคนที่ได้รับวัคซีน จะทำอะไรไม่ได้เลย

ปรากฏการณ์ที่บราซิลเป็นตัวอย่างที่ดี โดยในครึ่งปีแรกของ 2563 มีการติดเชื้ออย่างมากมายและ 67% ของประชากรในพื้นที่ manaus ติดเชื้อไปหมดแล้วและดูสงบ

แต่แล้วภายในระยะเวลาห้าเดือน ก็เกิดการระบาดอย่างรุนแรงใหม่ ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2563 จนถึงปัจจุบัน และเกิดเป็นสายพันธ์ บราซิลขึ้น”

ก่อนหน้านั้น ศ.นพ.ธีระวัฒน์ ยังโพสต์ถึง ผลข้างเคียงของวัคซีนชิโนแวค และการจัดการ โดยระบุว่า

แนวทาง ของกองระบาด ยังใชั ISRR imminozation stress related reaction ค่อนข้างมาก ทั้งนี้อาจต้องเน้นความสำคัญของภาวะที่เกิดขึ้นจริงและมีผลต่อระบบประสาทอย่างชัดเจนและต้องการการดูแลรวมทั้งการติดต่อกลับไปยังบริษัทผู้ผลิต

ISRR เป็นกลไก หรือ mechanisms ที่เป็น psychosomatic หรือ conversion ทางจิตอารมณ์วิตกกังวลที่ปรากฏออกมาทางร่างกายซึ่งผู้เชี่ยวชาญทางสมองสามารถระบุแยกได้แม้กระทั่งแพทย์ธรรมดาทั่วไปก็ตาม

อาการที่พบขณะนี้ พบเป็น ของจริงและบางอาการที่ไม่คิดว่าสำคัญมาก คืออาการชาของแขนข้างที่ฉีดทั้งแขนตั้งแต่ต้นแขนไปจนถึงมือโดยไม่มีอาการอ่อนแรง และ ไม่เสีย dexterity มากหรือนิดหน่อย พบใน ทันตแพทย์ที่เป็นและไม่หายมาหนึ่งเดือนแล้ว และมีปัญหาในการทำงานมาก

หมอธีระวัฒน์
ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา

หรือในกรณีที่มีความผิดปกติทางตาไม่ว่าเป็น ตาเดียว monocular หรือ จากจอรับภาพในสมอง ที่เกิดจากจอรับภาพของสมองที่ท้ายทอย ทำให้ภาพแหว่งครึ่งซีกของทั้งสองตา homonymous hemiamopsia ซึ่งทั้งหมดอธิบายด้วย การที่เส้นเลือดมีการหดตัวเกร็ง

สปาสซั่ม vasospastic mechanism (ที่เสันเลือดในตา รวมทั้งที่เกิดในเส้นเลือดสมอง) ในอวัยวะสำคัญเช่นนี้ แม้ว่าส่วนใหญ่จะหายเอง โดยที่รายงานทั้งหลาย “ที่ไม่ได้เกี่ยวกับวัคซีน” จะดีขึ้นเองภายในไม่กี่วัน และเป็นข้ออธิบายว่า ทำไมการตรวจคอมพิวเตอร์สมอง จึงไม่พบความผิดปกติ ถึง 30-70%
แต่จำนวนที่เหลือที่ไม่หายจะเกิดขึ้นถาวร

กรณีของตา แม้กระทั่งชาดังกล่าว แม้โดยไม่มีอาการอ่อนแรงครึ่งซีกก็ตาม สมควรที่จะได้รับยาขยายหลอดเลือดหรือไม่ เช่น isosorbide ด้วยความระมัดระวังและถ้าไม่ดีขึ้นภายในระยะเวลาหนึ่งถึง 2 ชั่วโมง ควรต้องทำอย่างไรต่อ อย่างเช่น

ผู้เชี่ยวชาญที่ลำปางถึงกับต้อง ทำ การสอดสายแล้วฉีดสีเข้าเส้นเลือดสมอง angiogram และให้ยาขยายหลอดเลือดเฉพาะที่ หรือที่ระยอง และทางโรงพยาบาลสมเด็จ ณ ศรีราชาใช้ thrombolysis 6 ราย ซึ่งแสดงชัดเจนว่าเข้าเกณฑ์ของ stroke ภาวะเส้นเลือดสมองผิดปกติเฉียบพลัน และที่สุรินทร์ อีก 17 ราย อาการเป็นปวดศีรษะและชาครึ่งซึก รวมทั่งที่ อุบล และที่ขอนแก่นเป็นแขนขาอ่อนแรงค่อนข้างมาก

ทั้งนี้ที่โรงพยาบาลสุรินทร์นั้น พบว่าในกรณีของผู้หญิงซึ่งส่วนมากอายุน้อยทั้งสิ้น อาจมีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับระยะที่มีประจำเดือน และภายในช่วงก่อนและหลังที่มีประจำเดือนประมาณเจ็ดวัน โดยตั้งข้อสังเกตว่า อาจจะหลีกเลี่ยงช่วงเวลาดังกล่าว ในการฉีดวัคซีนชิโนแวค

ทั้งหมดของผู้ได้รับผลแทรกซ้อนเหล่านี้อยู่ในมือของ ผู้เชี่ยวชาญทางสมองneurologist ทั้งสิ้นในการให้การวินิจฉัยการติดตาม และการรักษา

เรื่องที่สมควรทำด่วนที่สุดของกระทรวงสาธารณสุขคือ

1. กระทรวงสาธารณสุขต้องรีบติดต่อไปยังบริษัทวัคซีน แจ้งเหตุการณ์ให้ตรวจสอบกระบวนการวิธีบรรจุขวด ซึ่งการสอบถามโดยผู้ที่สนิทกับรัฐบาลจีนพบว่า บริษัทมีปัญหาในการหาขวดบรรจุอยู่แล้ว และน่าจะเป็นกระบวนการปนเปื้อนมากกว่าตัววัคซีน เอง หรือส่งล็อตใหม่มาทั้งหมด แม้ว่าการปนเปื้อนไม่ได้เกิดขึ้นทุกขวดในล็อตเดียวกันก็ตาม

2. แจ้งในพื้นที่ถึงเลขหมายประจำล็อต ที่เกิดปัญหา ทั้งนี้จะมีบางล็อตที่มีปัญหามาก และค่อนข้างรุนแรง และในกรณีที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะขณะนี้วัคซีนขาดแคลน ต้องเตรียมสถานการณ์ให้พร้อม แต่ไม่ได้หมายความว่าชักช้าจนขัดขวางกระบวนการฉีด ซึ่งต้องการให้วัคซีนในจำนวนมากที่สุด และเร็วที่สุดในขณะนี้

ทั้งหมดที่กล่าวมานี้เป็นเรื่องของวัคซีนเชื้อตายชิโนแวค ซึ่งในกรณีของ แอสตร้า เซเนกา นั้นจะเป็นเรื่องของการเกิดเลือดข้น มีลิ่มเลือดอุดตันตามอวัยวะต่าง ๆ ในช่องท้อง และในสมองร่วมกับเกร็ดเลือดต่ำจากการที่มีภูมิคุ้มกันต่อเกร็ดเลือด

แต่ประเด็นสำคัญก็คือ ทั้งหมดที่กล่าวมานี้ ยังคงต้องเร่งรีบฉีดวัคซีนให้ได้มากที่สุด และเร็วที่สุด สำหรับคนไทยทั้งประเทศ ทั้งนี้โดยที่ทราบข้อจำกัดบางประการ และเตรียมรับมือในการแก้ผลแทรกซ้อนดังกล่าวที่อาจจะเกิดขึ้น

อ่านข่าวเพิ่มเติม

Avatar photo