COVID-19

ฉีดวัคซีนโควิด 19 ซ้ำ 2 ยี่ห้อ ได้ไหม? ‘คุณหมอขอบอก’ รวมคำตอบไว้ให้แล้ว

ฉีดวัคซีนโควิด 19 ซ้ำ 2 ยี่ห้อ ได้ไหม อีกหนึ่งคำถามคาใจ คนอยากฉีดวัคซีน กรณีฉีดแล้ว มีวัคซีนใหม่ที่มีประสิทธิภาพดีกว่าออกมา อ่านคำตอบที่นี่

เพจเฟซบุ๊ก “คุณหมอขอบอก-dr.talk” โพสต์ไขข้อข้องใจถึงกระแสร้อนเรื่อง วัคซีนโควิด 19 ที่ประเทศไทยกำลังเร่งดำเนินการฉีดเฟสแรก ในกลุ่มเสี่ยง โดยยกประเด็นคำถามที่ว่า ฉีดวัคซีนโควิด 19 ซ้ำ 2 ยี่ห้อ ได้ไหม โดยรวบรวมความคิดเห็น จากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านวัคซีน มาไว้ ดังนี้

ฉีดวัคซีนโควิด 19 ซ้ำ 2 ยี่ห้อ
ampoules with Covid-19 vaccine on a laboratory bench. to fight the coronavirus / sars-cov-2 pandemic.

“คนไทยบางส่วน ลังเลใจอยู่ว่า จะฉีด “วัคซีนโควิด 19” ดีหรือไม่? เพราะวงการแพทย์ทั่วโลก ยังไม่สามารถยืนยันได้ว่า ประสิทธิภาพของวัคซีนชนิดไหนดีกว่า ยี่ห้อไหนปลอดภัยกว่า ทั้งยังมีข่าวเรื่องผลข้างเคียงวัคซีนออกมาเรื่อย ๆ

จึงเกิดคำถามว่า “ถ้าวัคซีนมาแล้วจะฉีดไหม และวัคซีนโควิด 19 “ฉีดซ้ำ 2 ยี่ห้อ” ได้ไหม?

สำหรับคำถามแรก หมอยืนยันว่า กลุ่มเสี่ยงให้ฉีดไปเลย เพราะไม่มีอะไรจะเสียอยู่แล้ว อย่างน้อยช่วยร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน ลดอาการป่วยที่รุนแรงได้

ส่วนคำถามต่อไปที่ว่า “ฉีดวัคซีนโควิด 19 ซ้ำ 2 ยี่ห้อ..ได้ไหม?” หมายถึง ถ้าฉีดวัคซีนโควิดของฟรียี่ห้อที่รัฐบาลจัดหามาให้แล้ว ในอนาคต วงการแพทย์พัฒนาวัคซีน มีประสิทธิภาพกว่าเดิม เป็น ยี่ห้อใหม่หรือบริษัทใหม่ จะสามารถซื้อมาฉีดอีกได้ไหม?

ศ.เกียรติคุณ นพ.อมร ลีลารัศมี อนุกรรมการบริหารแพทยสภา ยอมรับว่า ตอนนี้ยังไม่มีข้อมูลวิทยาศาสตร์เพียงพอที่จะสรุปชัดเจนว่า การฉีดวัคซีนโควิด 19 ยี่ห้อต่างกัน มีผลข้างเคียงอย่างไร

จากการวิเคราะห์ข้อมูล เท่าที่เผยแพร่ออกมา วัคซีนที่ต้องฉีด 2 เข็มหรือ 2 โดส เมื่อฉีดเข็มแรกโดสแรก ของยี่ห้อหนึ่งไปแล้ว และโดสที่ 2 สามารถฉีดวัคซีนจากบริษัทเดียวกัน หรือต่างยี่ห้อได้ เนื่องจากการทำงานของวัคซีนโควิด คือ เข้าไปกระตุ้นภูมิคุ้มกัน หรือกระตุ้นให้ร่างกายสร้างแอนติบอดี เพื่อจัดการเชื้อโควิค 19

ดังนั้น ถ้ารับโดสแรกไปแล้ว น่าจะมีภูมิคุ้มกันขึ้นมาระดับหนึ่ง เมื่อเว้นระยะประมาณ 1 เดือน ถ้าฉีดวัคซีนต่างยี่ห้อ ก็จะยิ่งเพิ่มภูมิคุ้มกันขึ้นไปอีก ไม่น่ามีปัญหาอะไรมากนัก

11
Coronavirus COVID-19 vaccine. Doctor holding Corona virus vaccine and syringe using for prevent COVID-19 infection. Medicine and Healthcare concept.

ต้องเข้าใจก่อนว่า วัคซีนที่ฉีดไม่ได้ ทำให้เราปลอดภัยจากเชื้อโควิด 19 100% แต่จะช่วยลดความรุนแรงของโรค สำหรับใครที่เผอิญไปรับเชื้อร้ายตัวนี้เข้าร่างกาย และช่วยป้องกันการกระจายของเชื้อโรคสู่คนอื่นด้วย

ส่วนใครที่ฉีดวัคซีนโควิด 19 ยี่ห้อใดไปเรียบร้อยแล้ว 2 โดส เวลาผ่านไปสักพัก อาจหลายเดือนหรือเป็นปี แล้วอยากฉีดวัคซีนยี่ห้อใหม่ เพราะเชื่อว่าพัฒนาประสิทธิภาพมากกว่าเดิมนั้น ก็สามารถทำได้ เพราะยังไม่มีข้อบ่งชี้ ถึงอันตรายหรือข้อห้ามออกมา

แต่ว่าฉีดซ้ำ แล้วช่วยให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้เพิ่มมากอีกเท่าไรนั้น คงต้องรอการพิสูจน์ จากงานวิจัยหรือการวิเคราะห์ผลกลุ่มตัวอย่างที่ทำแบบนี้ อย่างรายละเอียด

สอดคล้องกับความคิดเห็นของ ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ที่วิเคราะห์ให้ฟังว่า ตอนนี้คนไทยมีโอกาสสูงเหมือนกันที่อาจได้ฉีดวัคซีน 2 โดส ยี่ห้อไม่เหมือนกันหรือต่างบริษัท

เพราะถ้าวัคซีนชุดแรกมาถึงประเทศไทยเมื่อไร นโยบายคือ กระจายฉีดให้กลุ่มเสี่ยงไปหมดเลยในโดสแรก เช่น ถ้ามา 2 ล้านโดส ก็จะฉีดไปเลย 2 ล้านคน ส่วนโดสที่ 2 นั้น ต้องรอการส่งมอบในรอบต่อไป ถ้าไม่มีปัญหาอะไรก็คงได้ยี่ห้อเดิม แต่ถ้ามีอะไรติดขัด ก็อาจได้ฉีดโดสที่ 2 เป็นวัคซีนยี่ห้อต่างกัน

จากข้อมูลที่มีอยู่ในตอนนี้ คนที่ฉีดวัคซีนโดสแรกไปแล้ว ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันเพิ่มได้ประมาณ 50% ซึ่งถือว่าเพียงพอในระดับหนึ่ง และวัคซีนโดสที่ 2 ช่วยเพิ่มมากขึ้นไปอีก ตามประสิทธิภาพของวัคซีนแต่ละยี่ห้อ

ส่วนตัวแล้วคิดว่าไม่น่ามีปัญหาถ้าจะฉีดต่างยี่ห้อกัน” เพียงแต่สิ่งที่ยังพิสูจน์กับไม่ได้ คือ ปัญหาการกลายพันธ์ของเชื้อโควิด 19 ถ้ากลายพันธุ์ไปมาก ๆ วัคซีนที่ผลิตตอนนี้ อาจไม่ได้ผล หรือได้ผลน้อยมากกว่าที่คาดการณ์ไว้

ถ้าวันนี้คุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยง ก็ฉีดไปก่อน เพราะช่วยให้อาการไม่หนักมาก ถ้าเกิดไปติดเชื้อ ช่วยให้อัตราผู้ป่วยเข้ารักษาในโรงพยาบาลลดลง ส่วนอนาคตเชื้อโควิด19 จะกลายพันธุ์ไปขนาดไหน ค่อยมาว่ากันอีกที

ส่วนสำหรับคนที่ฉีดครบ 2 โดสแล้ว อนาคตอยากฉีดยี่ห้ออื่นซ้ำ นพ.ธีระวัฒน์ ตอบว่า น่าจะไม่มีปัญหาอะไร เพียงแต่ผลข้างเคียงในร่างกายที่แสดงว่าวัคซีนกำลังทำงาน เช่น อาการปวดแขนหรืออาการบวมบริเวณที่ฉีด อาจเป็นมากกว่าปกติ

สรุปว่า การฉีดวัคซีนโควิด 19 จำนวน 2 โดสที่มียี่ห้อต่างกัน มีความเป็นไปได้ และ ถ้าฉีดยี่ห้อใดครบ 2 โดสแล้ว อยากไปฉีดซ้ำยี่ห้ออื่นก็ทำได้

ยกเว้นกรณีที่มีคำเตือน หรือคำห้ามจากองค์กรแพทย์ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ออกมา

ส่วนร่างกายจะสร้างภูมิคุ้นกันได้ดีพุ่งขึ้นแค่ไหน คงต้องรอข้อมูลพิสูจน์ จากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องเช่นกัน

ในต่างประเทศ ตัวอย่างของรัฐบาลอังกฤษ เตรียมฉีดวัคซีน 2 โดส ปรากฏว่าเชื้อโควิด 19 ระบาดรุนแรงมาก เลยเปลี่ยนนโยบาย สั่งให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยง ไปเข้าคิวฉีดโดสแรก ให้จำนวนมากที่สุด ส่วนโดสที่ 2 กลายเป็นว่ามาไม่ทัน ต้องรอนานกว่า 2 เดือน

ขณะที่รัฐบาลอเมริกา ซีเรียสเรื่องฉีดให้ครบ 2 โดส จึงใช้วิธีล็อกวัคซีนออกเป็นชุด ใครที่ได้รับการฉีดโดสแรกแล้ว การันตีว่าได้โดส 2 ฉีดตามกำหนดแน่นอน เพราะเก็บตุนวัคซีนให้แล้ว ไม่ต้องรอลุ้นว่าโดสที่ 2 จะได้ฉีดหรือไม่

วินาทีนี้ ห้องแล็บชื่อดังทั่วโลก กำลังแข่งขันเร่งวิจัยพัฒนาวัคซีนโควิด 19 ตัวเลขล่าสุดแจ้งชื่อวัคซีนออกมาแล้วประมาณ 100 ชื่อ แต่ที่ผลิตสำเร็จออกมาแจกจ่ายหรือขายให้รัฐบาลทั่วโลก มีเพียง 6 ชื่อคือ

1. วัคซีนของ “ไฟเซอร์” จากสหรัฐ ประสิทธิผล 95% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 21 วัน

2. วัคซีนของ “โมเดอร์นา” จากสหรัฐอเมริกา ประสิทธิผล 94.5% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 28 วัน

3.วัคซีนของ “แอสตราเซนเนกา” จากอังกฤษ ประสิทธิผล 62-90% ฉีด 2 โดสห่างกัน 28 วัน

4. วัคซีน “สปุตนิค วี” จากรัสเซีย ประสิทธิผล 92% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 14-21 วัน

5. วัคซีนของ “ซิโนฟาร์ม” จากจีน ประสิทธิผล 79% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 21 วัน

6. วัคซีน “ซิโนแวค” จากจีน ประสิทธิผล 62-78% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 28 วัน

ผู้เชี่ยวชาญด้านระบาดวิทยาเชื่อว่า ในอนาคต “วัคซีน” อาจไม่ใช่คำตอบเดียว หรือคำตอบสุดท้าย ที่จะปกป้องโลกมนุษย์จากไวรัส เพราะข้อมูลกลายพันธุ์อย่างรวดเร็วของ “เชื้อโควิด 19″ ยังเผยแพร่ออกมาอย่างต่อเนื่อง ต้องติดตามต่อไป”

อ่านข่าวเพิ่มเติม

Avatar photo