การแพร่กระจายของโควิด หมอมนูญชี้ ไทยยังสับสน เดินผิดทาง เสียทั้งงบประมาณ เวลา เปิดแถลงการณ์สหรัฐ แพร่กระจาย 3 วิธี ผ่านทางหยดละอองสูงสุด
นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์เฉพาะทางด้านโรคระบบการหายใจ ผู้ป่วยหนัก และโรคผู้สูงอายุ โรงพยาบาลวิชัยยุทธ โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก “หมอมนูญ ลีเชวงวงศ์ FC” ถึง การแพร่กระจายของโควิด ว่าประเทศไทยยังสับสน และเน้นป้องกันการติดเชื้อ ผ่านทางสัมผัสมากเกินไป ทำให้เสียทั้งงบประมาณ และเวลา ยึดแนวทางสหรัฐ ป้องกันการแพร่กระจายจาก 3 วิธี โดยระบุว่า
“เวลาผ่านไปปีเศษ ตั้งแต่มีการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ดูเหมือนคนไทยยังสับสน กับวิธีการแพร่กระจาย ของเชื้อไวรัสโควิด ปัจจุบันเป็นที่ยอมรับแล้วว่า เชื้อไวรัสโควิด-19 สามารถแพร่กระจาย ผ่านอากาศได้ (airborne) ในไทยกลับกลายเป็นข้อมูลเท็จ (ดูรูป)
ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค ของสหรัฐ หรือ CDC ให้คำแนะนำป้องกัน การติดเชื้อผ่านอากาศ นอกจากการใส่หน้ากากอนามัย เว้นระยะห่างแล้ว ยังแนะนำให้อยู่ในที่กลางแจ้ง (outdoor) ที่โล่ง มีลมพัด มีแสงแดด มากกว่าที่ในร่ม (indoor)
หลีกเลี่ยงสถานที่ ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ อากาศเย็น ถ่ายเทไม่ดี มีคนอยู่กันอย่างแออัด แนะนำการระบายอากาศในอาคาร (Ventilation) ด้วยการติดพัดลมดูดอากาศออก และติดพัดลมดูดอากาศเข้า พร้อมแผงกรองอากาศ ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศ (Hepa filter) หรือติดตั้งรังสียูวี C เหนือศีรษะ ฉายเฉพาะด้านบนของห้อง (UVGI) เพื่อฆ่าเชื้อโรคในอากาศ หรือปิดแอร์ แล้วเปิดหน้าต่างแทนถ้าทำได้
ทั้งหมดนี้ ทำเพื่อลดจำนวนเชื้อไวรัส ที่แขวนลอยในอากาศ ในห้องนั้น ให้น้อยลงเร็วที่สุด (ดูรูป)
นอกจากนี้ บางหน่วยงานของไทย ยังเน้นป้องกันการติดเชื้อ ผ่านทางสัมผัสมากเกินไป นำไปสู่การปฏิบัติที่สิ้นเปลือง เสียเงิน เสียเวลา และอาจเกิดอันตรายได้ เช่น การทำบิ๊กคลีนนิ่ง เจ้าหน้าที่ฉีดพ่นน้ำยาฆ่าเชื้อบนพื้นที่ทั้งใน นอกอาคาร และบนตัวคน ให้คนเข้าอุโมงค์สเปรย์พ่นยาฆ่าเชื้อ
จริง ๆ แล้วการล้างมือด้วยสบู่ หรือแอลกอฮอล์เจล ก่อนเอามือมาแคะจมูก ขยี้ตา และการเช็ดถูทำความสะอาดจุด ที่คนสัมผัสบ่อยๆเช่น ลูกบิดประตู ปุ่มกดลิฟต์ ราวบันได โต๊ะ เก้าอี้เป็นต้น โดยใช้น้ำเปล่าผสมน้ำสบู่ ผงซักฟอก หรือ ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดฆ่าเชื้อโรคที่ไม่ทำลายพื้นผิว ก็เพียงพอแล้ว
ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคของสหรัฐ ออกแถลงการณ์ วิธีการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสโควิด-19 (ดูรูป) ดังนี้
วิธีที่ 1 เป็นวิธีที่แพร่กระจายบ่อยที่สุด โดยผ่านทางหยดละออง (droplets) เวลาผู้ติดเชื้อพูด ไอ จาม เชื้อไวรัสอยู่ในหยดละออง ลอยออกมาในอากาศช่วงเวลาสั้น ๆ ลอยเข้าทางจมูก เยื่อบุตา ของคนที่อยู่ใกล้ชิด กับผู้ติดเชื้อ ในระยะ 1-2 เมตร ก่อนตกลงบนพื้น
วิธีที่ 2 แพร่กระจายผ่านอากาศ (airborne) พบได้ทั้งในโรงพยาบาล เวลาดูดเสมหะ พ่นยา ใส่ท่อหายใจ และนอกโรงพยาบาล พบได้น้อยกว่าวิธีแรก
ในบางสถานการณ์ เชื้อไวรัสอยู่ในละอองฝอย (aerosol) แพร่กระจายผ่านอากาศ ไกลกว่า 2 เมตร แขวนลอยในอากาศเป็นชั่วโมง เวลาผู้ติดเชื้อไอ จาม ร้องเพลง ตะโกน ในสถานที่ที่อากาศถ่ายเทไม่ดี ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ คนรวมตัวกันมาก ๆ คนติดเชื้ออาจออกจากสถานที่นั้นไปแล้ว แต่เชื้อไวรัสยังแขวนลอยอยู่ คนที่อยู่ห่างออกไปเกิน 2 เมตร หายใจเชื้อไวรัสเข้าทางเดินหายใจ
วิธีนี้ เกิดขึ้นในสนามมวยลุมพินี เมื่อปีที่แล้ว ทำให้คนที่มาชมมวยวันนั้น ติดเชื้อพร้อมกันมากกว่า 50 คน
วิธีที่ 3 ผ่านทางพื้นผิว โดยผู้ติดเชื้อเอามือที่ปิดปากเวลาไอ จาม หลังสั่งน้ำมูก แล้วเอามือนั้นไปสัมผัสกับพื้นผิว เช่นลูกบิดประตู ปุ่มกดลิฟต์ ราวบันได และผู้ติดเชื้อไอ จาม หยดละอองมีน้ำหนักตกลงบนพื้นผิวเช่นโต๊ะ เก้าอี้
หลังจากนั้นคนทั่วไปเอามือสัมผัสพื้นผิว แล้วเอามือที่เปื้อนเชื้อไวรัสมาขยี้ตา แคะจมูก เชื้อไวรัสเข้าเยื่อบุตา จมูก วิธีที่ไวรัสกระจายผ่านทางพื้นผิว ติดต่อทางอ้อมในชีวิตจริง พบน้อยกว่า 2 วิธีแรกมาก ๆ เพราะเชื้อไวรัสตายเองเร็วมาก หลังออกจากร่างกายของผู้ติดเชื้อ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ระดับความเสี่ยง ใกล้ผู้ป่วยโควิด ‘คนในครอบครัว ยืนคุยกัน จาม ในรถตู้’
- หมอมนูญ ชงแผนฉีดวัคซีน เริ่มฉีดคนไทย-แรงงานต่างชาติ 1 โดสปีนี้ อย่ารอปีหน้า
- ‘หมอมนูญ’ ชี้จัดการโควิด ต้องเริ่มที่แรงงานต่างชาติ จับตรวจ-ฉีดวัคซีนทุกคน