วิวัฒนาการของ โอไมครอน ทำไม “สายพันธุ์ XEC” และ “KP.3.1.1” จึงเป็นที่สนใจของผู้เชี่ยวชาญ?
ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ รพ.รามาธิบดี โพสต์เพจเฟซบุ๊ก Center for Medical Genomics เรื่อง วิวัฒนาการของ โอไมครอน ทำไม XEC และ KP.3.1.1 จึงเป็นที่สนใจของผู้เชี่ยวชาญ? ดังนี้ิ
โอไมครอน XEC และ โอไมครอน KP.3.1.1 เป็นสายพันธุ์ย่อยล่าสุดของไวรัส SARS-CoV-2 ที่ก่อให้เกิดโรค COVID-19 ซึ่งทั้งสองสายพันธุ์นี้ได้รับความสนใจจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเนื่องจากคุณลักษณะและความเสี่ยงที่แตกต่างกันไป
โอไมครอน XEC
- สายพันธุ์นี้เป็นลูกผสมเกิดจากการรวมตัวกันของสายพันธุ์ย่อยโอไมครอน KS.1.1 และ KP.3.3
- ตรวจพบครั้งแรกในเยอรมนี และขณะนี้กำลังแพร่กระจายอย่างรวดเร็วในยุโรปตะวันตก
- มีความสามารถในการเติบโตที่เหนือกว่าสายพันธุ์ก่อนหน้ากล่าวคือ
- ในสหรัฐอเมริกา โอไมครอน สายพันธุ์ XEC มีความได้เปรียบในการเติบโตและแพร่ระบาด (relative growth advantage) เหนือกว่าสายพันธุ์โอไมครอนอื่นที่ระบาดอยู่ในประเทศ ประมาณ 95%
- ในสหรัฐอเมริกา โอไมครอน XEC มีความได้เปรียบในการเติบโตและแพร่ระบาด (relative growth advantage) เหนือกว่าสายพันธุ์โอไมครอน KP.3.1.1 ระบาดอยู่ในประเทศเป็นสายพันธุ์หลัก ประมาณ 34%
- ในเยอรมันนี โอไมครอน XEC มีความได้เปรียบในการเติบโตและแพร่ระบาด (relative growth advantage) เหนือกว่าสายพันธุ์โอไมครอนอื่นที่ระบาดอยู่ในประเทศ ประมาณ 44%
- อาจกลายเป็นสายพันธุ์หลักระดับโลกในอนาคต แต่ต้องใช้เวลาหลายเดือนในการตรวจสอบและติดตาม
โอไมครอน KP.3.1.1
- ปัจจุบันเป็นสายพันธุ์ย่อยที่พบมากที่สุดในสหรัฐอเมริกา
- เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม “deFLuQE” ที่วิวัฒนาการจากสายพันธุ์ “FLiRT”
- ณ เดือนสิงหาคม 2024 พบว่าสายพันธุ์นี้คิดเป็น 42.2% ของตัวอย่างไวรัสในสหรัฐ ซึ่งเพิ่มขึ้นจาก 19.8% ในเดือนก่อนหน้า
- มีการกลายพันธุ์ที่เรียกว่า “S31 deletion” ซึ่งอาจส่งผลให้มีการแพร่เชื้อที่สูงขึ้นและการหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันที่เพิ่มขึ้น
การเปรียบเทียบ โอไมครอน XEC และ โอไมครอน KP.3.1.1
- ทั้งสองสายพันธุ์มีการกลายพันธุ์ในกรดอะมิโนของโปรตีนหนามที่ตำแหน่งเดียวกันถึง 63 ตำแหน่ง
- โอไมครอน สายพันธุ์ XEC มีการกลายพันธุ์ F59S เพิ่มเติม (การเปลี่ยนกรดอะมิโนจากฟีนิลอะลานีน (F) ไปเป็นซีรีน (S) ที่ตำแหน่งที่ 59 ในลำดับโปรตีนหนามของไวรัส) ซึ่งอาจป็นข้อได้เปรียบในการเจริญเติบโตมากกว่าสายพันธุ์อื่น
- การกลายพันธุ์ F59S ไม่ได้เกิดในตำแหน่งสำคัญของการสร้างแอนติเจน จึงคาดว่าวัคซีนปัจจุบันยังคงมีประสิทธิภาพต่อสายพันธุ์ XEC แม้อาจลดลงบ้าง
เหตุผลที่ผู้เชี่ยวชาญให้ความสนใจใน โอไมครอน XEC
- ข้อได้เปรียบในการเจริญเติบโตมากกว่าสายพันธุ์อื่นที่แพร่ระบาดในปัจจุบัน รวมทั้งโอไมครอน KP.3.1.1 ที่ระบาดเป็นสายพันธุ์หลักในปัจจุบัน: อาจมีความสามารถในการแพร่กระจายที่สูงกว่าสายพันธุ์อื่น
- การเป็นสายพันธุ์ลูกผสม: อาจได้รับคุณสมบัติที่ได้เปรียบจากบรรพบุรุษสองสายพันธุ์ ทำให้มีการปรับตัวที่ดีขึ้น
- การแพร่กระจายอย่างรวดเร็วในยุโรป: ก่อให้เกิดความกังวลต่อเจ้าหน้าที่สาธารณสุข
- ความสามารถในการหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกัน: อาจส่งผลให้วัคซีนหรือภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อก่อนหน้ามีประสิทธิภาพลดลง
- ช่วงเวลาของการเกิดขึ้น: การระบาดที่ตรงกับฤดูหนาวในหลายประเทศอาจเร่งการแพร่กระจายได้
- ความไม่แน่นอนเกี่ยวกับผลกระทบ: ข้อมูลที่มีอยู่ยังจำกัดในการประเมินการแพร่เชื้อ ความรุนแรงของโรค และประสิทธิภาพของวัคซีน
แม้ว่า โอไมครอน XEC ยังไม่ใช่สายพันธุ์หลักระดับโลกหรือในสหรัฐอเมริกา ผู้เชี่ยวชาญกำลังติดตามอย่างใกล้ชิด และยังต้องใช้เวลาอีกหลายสัปดาห์หรือหลายเดือน ในการสังเกตการณ์เพื่อประเมินผลกระทบ และความสำคัญของสายพันธุ์นี้อย่างเต็มที่
ข้อดีของการแจ้งเตือนข้อมูลการแพร่ระบาดของ โอไมครอน XEC จากบรรดานักวิทยาศาสตร์ทั่วโลก
- ความโปร่งใสและความไว้วางใจ: การให้ข้อมูลที่เปิดเผยและตรงไปตรงมาจะช่วยสร้างความเชื่อมั่นในระบบสาธารณสุข
- การเตรียมพร้อมของประชาชน: ช่วยให้ประชาชนสามารถปรับตัวและป้องกันตนเองได้ทันท่วงที
- การชะลอการแพร่ระบาด: การรับรู้และตะหนักรู้เกี่ยวกับสายพันธุ์ใหม่อาจนำไปสู่พฤติกรรมของประชาชนที่ระมัดระวังมากขึ้น (ล้างมือ กินร้อน ช้อนกลาง สวมหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่างทางสังคม และการฉีดวัคซีนในกลุ่มเปราะบาง)
- ความรับผิดชอบต่อสังคม: แสดงถึงความสำคัญที่เจ้าหน้าที่ให้กับสุขภาพของประชาชน
ข้อเสียที่ควรระวัง
- อาจเกิดความกังวลหรือความกลัวในระยะสั้น
- อาจมีผลกระทบทางเศรษฐกิจชั่วคราว
แนวทางการสื่อสารที่เหมาะสม
- ควรให้ข้อมูลที่ถูกต้อง ชัดเจน และสมดุล
- เน้นย้ำมาตรการป้องกันที่มีประสิทธิภาพ
- อธิบายถึงการเตรียมพร้อมของระบบสาธารณสุข
- สื่อสารอย่างต่อเนื่องเพื่อป้องกันความตื่นตระหนก
การสื่อสารข้อมูลอย่างรอบคอบและถูกต้อง สามารถช่วยเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับสังคมในการรับมือกับสถานการณ์โรคระบาด โดยประโยชน์ระยะยาวในการป้องกันและควบคุมโรค มีความสำคัญมากกว่าผลกระทบระยะสั้นที่อาจเกิดขึ้น
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘วัคซีนโควิดรุ่นใหม่’ มีอะไรน่าสนใจ? ทำไมอย.สหรัฐ จึงแนะนำให้ใช้ ปี 2567-2568
- ‘อย.สหรัฐ’ ไฟเขียวใช้ ‘วัคซีนโควิด-19 รุ่นใหม่’ ของไฟเซอร์-โมเดอร์นา หลังยอดติดเชื้อพุ่ง
- ‘หมอยง’ ย้ำ 4 กลุ่มนี้…? ติดเชื้อ ‘ฝีดาษลิง’ เสี่ยงเกิดอาการรุนแรง เช็กเลย!
ติดตามเราได้ที่
- เว็บไซต์ : https://www.thebangkokinsight.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/TheBangkokInsight
- Twitter: https://twitter.com/BangkokInsight
- Instagram: https://www.instagram.com/thebangkokinsight/
- Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCYmFfMznVRzgh5ntwCz2Yx
