ยิ่งเครียด ยิ่งเปราะบาง ธรรมศาสตร์ผุด “Viva City” ศูนย์ให้คำปรึกษาทางใจ ป้องกันนักศึกษาร่วงหล่น กลายเป็นโรคซึมเศร้า ระบุยังไม่เปิดเป็นทางการ เดือนเดียวนักศึกษารับบริการ 155 ราย ช่วย 4 เคสรอดฆ่าตัวตาย วอนผู้ปกครองเอาใจใส่ อย่ากดดัน
#การศึกษาฆ่าฉัน กลายมาเป็นแคมเปญรณรงค์ที่ติดเทรนด์อันดับ 1 ของทวิตเตอร์ในชั่วข้ามคืนของเดือนตุลาคมที่ผ่านมา เมื่อเยาวชนต่างพร้อมใจกันลุกขึ้นมาพูดถึงสภาพปัญหาที่ตัวเองต้องเผชิญในฐานะที่เป็น “นักศึกษา”
ไม่ว่าจะเป็นปัญหาจากการปรับตัว การแบกรับความคาดหวังของตัวเอง และครอบครัว การถูกบังคับด้วยกฎระเบียบ ตลอดจนการปิดกั้นเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นจากผู้ที่อาวุโสมากกว่า ชีวิตในรั้วมหาวิทยาลัยในแง่หนึ่งของหลายคน กลายเป็น “ความเครียด-ความกดดัน” สะสมในตัวนักศึกษาอย่างไม่รู้เนื้อรู้ตัว
เป็นความจริงว่า ทุกมหาวิทยาลัยล้วนมีนักศึกษาที่คาดหวังผลการเรียนในระดับที่สูงมาก ความผิดพลาดเพียงเล็กน้อย อาจทำให้เด็กกลุ่มนี้รู้สึกแย่ หรือด้อยค่าอย่างรุนแรง และยิ่งเมื่อต้องเจอกับแรงกดดันของครอบครัวด้วยแล้ว ช่วงใกล้สอบจึงเป็นช่วงที่เด็กแสดงอาการทางจิตเวช-ความเครียด-ความพยายามฆ่าตัวตายมากที่สุด
“ใน 1 ปี นักศึกษาจะเครียดจัด 4 ครั้ง ได้แก่ มิดเทอม 2 ครั้ง ไฟนอลอีก 2 ครั้ง ซึ่งจากผลสำรวจภาวะความเครียด-ซึมเศร้าในเด็กมหาวิทยาลัย พบว่าในช่วงเหล่านี้ มีเด็กที่เครียดในระดับมากถึงระดับรุนแรงเกือบ 1 ใน 3 ของเด็กทั้งหมด”
อธิชาติ โรจนะหัสดิน อาจารย์สาขาจิตวิทยาคลินิก คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ให้ข้อมูล พร้อมเตือนให้ผู้ปกครองเข้าใจ และช่วยกันเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด ไม่ไปเพิ่มแรงกดดันจนเด็กรับไม่ไหว
เมื่อพูดถึงความเครียด แน่นอนว่าย่อมเกิดขึ้นกับเด็กทุกคน แต่หากพูดถึง ‘ความเปราะบาง’ จะพบว่าจำกัดอยู่ในกลุ่มของนักศึกษาชั้นปีที่ 1
“เป็นเรื่องยากสำหรับเขาที่จะต้องปรับตัวในหลายๆ เรื่องพร้อมกัน ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเด็กไทย มีภาวะพึ่งพิงสูง เมื่อต้องจากบ้านออกมา จะเกิดความเครียดความกังวล บางคนเหงา กว่าจะมีเพื่อนที่กินข้าวด้วยได้ก็เข้าสู่ภาคเรียนที่สองไปแล้ว หรือในกลุ่มเด็กที่ต้องมาอยู่ในหอพัก ตรงนี้จะเกี่ยวข้องกับปัญหาเงินทอง กิจกรรมระหว่างรุ่นพี่-รุ่นน้อง ระบบโซตัส เป็นต้น ”
อภิชาติ เล่าต่อว่า แม้แต่ในกลุ่มเด็กเก่งเอง ซึ่งเป็นช้างเผือกจากต่างจังหวัด เคยเป็นที่หนึ่งของหมู่บ้าน เป็นเด็กเก่งประจำโรงเรียน ประจำตำบล แต่พอต้องมาเจอกับหัวกะทิในกรุงเทพ ก็ทำให้หลายคนไปไม่เป็นเหมือนกัน ดังนั้นเด็กปี 1 จึงมีความเครียด และภาวะซึมเศร้าสูงกว่าอีก 3 ชั้นปีอย่างมีนัยสำคัญ
จากสภาพความเป็นจริงที่ผมเล่ามา มีความเป็นไปได้มากที่นักศึกษาจะบอบช้ำ และร่วงหล่น มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เลยตั้ง “ศูนย์ชีวิตชีวา (Viva City)” ในโซนหอพักนักศึกษา ณ ศูนย์รังสิต ทำหน้าที่คล้ายกับคลินิกให้คำปรึกษาทางด้านจิตใจ เปิดบริการตั้งแต่ เวลา 08.30-22.00 น.
ทุกวันนี้ ศูนย์ Viva City ยังอยู่ในช่วงโครงการนำร่อง แต่ก็ได้เปิดให้บริการแล้วใน 2 ส่วนใหญ่ๆ ประกอบด้วย
1. คลินิกให้คำปรึกษา มีบุคลากรผู้เชี่ยวชาญตั้งแต่ Student Advisor ซึ่งผ่านการคัดเลือกและฝึกอบรมให้เป็นผู้ให้คำปรึกษาเบื้องต้น ทำงานร่วมกับนักจิตวิทยา-จิตแพทย์ จากโรงพยาบาลธรรมศาสตร์
2. Call Center ที่ให้บริการตลอด 24 ชั่วโมง ผ่านเลขหมาย 02-028-2222
อภิชาติ บอกว่า ศักยภาพของ Viva City ในช่วงแรกยังไม่ถึงขั้นรักษา โดยเฉพาะในเคสที่มีความรุนแรงฉุกเฉินก็จะส่งต่อไปยังโรงพยาบาลธรรมศาสตร์ ฉะนั้นหน้าที่ของเราจริงๆ ก็คือการเข้าถึงเคสให้เร็ว จากนั้นก็ช่วยแปะพลาสเตอร์ คือทำให้นักศึกษา cool down ลงมาก่อน
แม้ว่าศูนย์ Viva City จะเพิ่งเปิดได้ไม่ถึงสองเดือน แต่จากข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1-31 ตุลาคมที่ผ่านมา พบว่ามีนักศึกษาเข้ามาใช้บริการแล้วถึง 155 ครั้ง พบปัญหาความเครียดเป็นอันดับหนึ่ง รองลงมา คือ การเรียน ความวิตกกังวล และการปรับตัว
“แน่นอนว่า คงยังเร็วไป ที่จะชี้ว่าการตั้งศูนย์แห่งนี้ประสบผลสำเร็จมากน้อยเพียงใด แต่จากอัตราการฆ่าตัวตายของนักศึกษาที่เคยมีราว 2-3 รายต่อปี ปัจจุบันสถิติยังคงอยู่ที่ 0 ราย และภายในเดือนเดียวศูนย์ Viva City สามารถช่วยเคสที่มีแนวโน้มฆ่าตัวตายไปได้ถึง 4 เคส “
จุดแข็งของเรา อยู่ที่ความเข้าใจสภาพปัญหา และบริบทของนักศึกษา มากไปกว่านั้น เรารู้ว่านักศึกษาอยู่ที่ไหนจึงเข้าถึงได้อย่างทันท่วงที มีการจัดร ถและหน่วยเคลื่อนที่เร็ว ครอบคลุมดูแลทั้งหอในและหอนอก แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความศูนย์ Viva City จะทำหน้าที่แทนโรงพยาบาล
นั่นเพราะนักศึกษาจะมีอาการขึ้นๆ ลงๆ ในช่วงใกล้สอบ แต่โรงพยาบาล ซึ่งต้องบริการทั้งนักศึกษา และประชาชนทั่วไปจะมีคิวแน่นเป็นคอขวด อาจไม่สามารถรองรับความต้องการที่ขึ้นๆลงๆของนักศึกษาได้ไหว ตรงนี้ศูนย์ Viva City มีจิตแพทย์ Part time มาช่วยรองรับความต้องการของนักศึกษาที่ล้นจากโรงพยาบาลในช่วงใกล้สอบได้
หรือในกรณีที่นักศึกษาเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลจนอาการดีขึ้นแล้ว แพทย์อนุญาตให้กลับบ้าน แต่นักศึกษาเลือกจะกลับมาอยู่หอพัก ศูนย์ Viva City ก็จะเข้ามาช่วยติดตามอาการอย่างใกล้ชิด
หลังจากเปิดศูนย์ Viva City อย่างเป็นทางการในอีกไม่กี่วันนี้ จะเริ่มประชาสัมพันธ์ให้เข้มข้น เพิ่มบุคลากร พัฒนาระบบ Call Center ให้ใช้ได้ทั้ง 4 วิทยาเขต และในอนาคตอันใกล้ จะมีการจับมือกับบริษัท Ooca แอพพลิเคชั่นให้คำปรึกษาทางมือถือสมาร์ทโฟน เพื่อขยายบริการให้คำปรึกษาผ่านวิดีโอคอลด้วย
