Opinions

ค่าการกลั่นน้ำมัน! จะให้ถูกใจ หรือถูกต้องดี (จบ)

Avatar photo
171

Stay the course ปล่อยให้กลไกตลาดทำงาน แต่รัฐมุ่งสร้าง safety net ให้สังคม กับใช้กลไกภาษีเข้าช่วย จะถูกต้องกว่า

ในปี 2563 ที่เริ่มเกิดการระบาดของโควิด-19 ราคาน้ำมันดิบ และผลิตภัณฑ์ตกต่ำมาก บางช่วงราคาเป็นศูนย์หรือติดลบ เพราะไม่มีถังให้เก็บน้ำมัน ที่มีการซื้อขายล่วงหน้าใน forward market ค่า GRM ของปีนั้นลดลงต่ำมาก จนไม่ควรถือเป็นค่ามาตรฐานเปรียบเทียบ กิจการกลั่นน้ำมันของโรงกลั่นทั้ง 6 โรงต่างขาดทุนกันหมด ไม่มีใครไปช่วยเขา เพราะเป็นความเสี่ยงทางธุรกิจที่ต้องยอมรับ

ปี 2565 ตั้งแต่มีนาคม-พฤษภาคม มีเหตุการณ์ผิดปกติ อันเนื่องมาจากสงครามในยุโรป การแซงค์ชั่นสินค้าพลังงานได้แก่น้ำมันดิบ และก๊าซธรรมชาติจากรัสเซีย โดยอเมริกา และกลุ่มอียู ทำให้เกิดเป็นวิกฤติราคาพลังงานไปทั่วโลก มิใช่จำกัดอยู่แต่ประเทศไทยเพียงที่เดียว

ค่ากลั่นน้ำมัน

ณ วันนี้ราคาน้ำมันดีเซล (34.94 บาท/ลิตร) และแก๊สโซฮอล 95 (45.15 บาท/ลิตร) ในไทยเทียบกับเพื่อนบ้านในอาเซียน อาจถือว่าแพงก็จริง แต่ก็ยังต่ำกว่าอีก 7 ประเทศ คือ สิงคโปร์ ลาว กัมพูชา ฟิลิปปีนส์ เวียดนาม อินโดนีเซีย และเมียนมา จะมีก็เพียง 2 ประเทศที่ราคาต่ำกว่าไทย คือมาเลเซีย และบรูไน

โดยที่มาเลเซียนั้น เขาใช้วิธีอุดหนุนราคาที่ปั๊มน้ำมัน โดยรัฐบาลกลางตั้งงบประมาณมาสนับสนุน (มิใช่ให้ PETRONAS ไปอุดหนุน) การจะช่วยแก้ปัญหาน้ำมันแพง อย่างแรกก็คือ การทำแบบที่หลาย ๆ ท่านแนะนำ คือ ประหยัดพลังงาน (ทั้งน้ำมันและไฟฟ้า) อดทนร่วมกัน ยอมรับความจริงว่า ไทยเป็นประเทศนำเข้าพลังงานสุทธิ ราคาน้ำมันในบ้านเราจึงต้องยึดโยงกับตลาดโลก เราจะฝืนกลไกตลาดไม่ได้

กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงได้ถูกนำมาใช้จนเกินลิมิต ภาษีสรรพสามิตก็ลดลงไปกว่า 5 บาท/ลิตรแล้ว เราคงต้องปล่อยให้ทั้งดีเซล และ LPG ลอยตัวขึ้นไปบ้าง เพื่อไม่เพิ่มภาระหนี้ของกองทุนน้ำมันฯ จนหมดความสามารถที่จะชำระหนี้ได้ในอนาคต

รัฐบาลควรใช้วิธีตั้งงบประมาณแผ่นดินไปช่วยเหลือสร้าง safety net ไปช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อยเป็นเฉพาะกลุ่ม ผ่านบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ เช่นให้โควตาซื้อก๊าซหุงต้มในราคาถูก ครอบครัวละถัง/เดือน หรือจัดสรรคูปองเติมน้ำมันดีเซล ในราคา discount ให้แก่รถบรรทุก หรือรถขนส่งสินค้าอุปโภคบริโภครายย่อย เดือนละกี่ลิตรต่อคัน เป็นต้น ซึ่งโดยรวม จะใช้งบประมาณน้อยกว่าการอุดหนุนราคาแบบเหวี่ยงแห (blanket subsidies)

shutterstock 1558081871

สำหรับมาตรการสุดท้าย หากเห็นว่ามีความจำเป็น เพราะรัฐขาดดุลงบประมาณจริง ๆ ก็อาจพิจารณาตามที่หลาย ๆ ท่านแนะนำ คือ ออกกฎหมายเป็นพระราชกำหนดมาเก็บภาษีพิเศษจำเพาะ แบบ Windfall profit tax โดยมีหลักเกณฑ์และกติกาที่ชัดเจนว่าจะเก็บจากธุรกิจไหน บนเงื่อนไขอะไร

การออกกฎหมายเก็บภาษีเป็นอำนาจของรัฐอยู่แล้ว ถือเป็นหลักสากลเพราะใช้บังคับโดยทั่วไป มิใช่เลือกปฏิบัติกับบางบริษัท แม้ภาคธุรกิจหรือนักลงทุนต่างชาติอาจจะบ่นบ้าง แต่ก็เป็นไปโดยชอบธรรม บริษัทมหาชนทั้งหลายจะสามารถ compliance ปฏิบัติได้ รักษาไว้ซึ่งความน่าเชื่อถือของรัฐบาล และการเคารพใน rule of laws

เคยมีปราชญ์ฝรั่งท่านหนึ่งชื่อ James Freeman Clarke กล่าวคำคมไว้นานมาแล้วว่า “A politician thinks of the next election; a statesman of the next generation.”

ขอให้กำลังใจกระทรวงพลังงาน ท่านรัฐมนตรี และท่านปลัดกระทรวง ขอให้ยึดถือหลักการไว้ในการแก้ปัญหา และมุ่งมั่นตั้งใจเพื่อให้คนไทยมีพลังงานใช้อย่างเพียงพอ ต่อเนื่อง และในราคาที่เป็นธรรมครับ

kurujit

คุรุจิต นาครทรรพ
ผู้อำนวยการสถาบันปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย 

อ่านข่าวเพิ่มเติม