โรคหลอดเลือดสมอง ภัยเงียบที่คร่าชีวิตแบบไม่รู้ตัว เช็กอาการ-ปัจจัยเสี่ยง สามารถป้องกันได้
ปัจจุบัน โรคหลอดเลือดสมอง กลายเป็นโรคฮิตที่เป็นได้ทุกเพศทุกวัย แต่พบได้บ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุ เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้ผู้สูงอายุหลายคนกลายเป็นผู้ป่วยติดเตียง เป็นอัมพาตครึ่งซีก อัมพฤกษ์จนไม่สามารถขยับ พูด หรือเดินไม่สะดวกเหมือนเดิม จนต้องทำกายภาพ หรือต้องนั่งวีลแชร์ในการเคลื่อนที่เป็นหลัก
โรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคสโตรก คือภาวะที่เซลล์สมองถูกทำลาย เนื่องจากหลอดเลือดสมองตีบ ตัน หรือแตก จนเลือดไม่สามารถนำออกซิเจนและสารอาหารไปหล่อเลี้ยงเซลล์สมองได้ทัน ส่งผลให้สมองสูญเสียการทำงาน ลุกลามไปถึงอวัยวะบางส่วน ทำให้ร่างกายเสียหายตามไปด้วย
สาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)
- หลอดเลือดในสมองแตก
สาเหตุหลักที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน มักเกิดในกลุ่มผู้สูงอายุหรือบุคคลที่มีความดันสูง และเบาหวานร่วมด้วย เพราะกลุ่มคนเหล่านี้จะมีสภาวะเส้นเลือดเปราะบาง เส้นเลือดในสมองสามารถถูกกระตุ้นให้ปริแตกได้ง่ายกว่าปกติ และไม่สามารถส่งเลือดไปหล่อเลี้ยงสมองได้เพียงพอ
- หลอดเลือดในสมองตีบ และตัน
เกิดจากการที่ลิ่มเลือดจากส่วนต่าง ๆ ของร่างกายไหลมาอุดตันบริเวณหลอดเลือดในสมอง สะสมจนขยายใหญ่ขึ้น และทำให้ระบบการยืดหยุ่นของเส้นเลือดขยายตัวได้น้อยลงจนเกิดอาการตีบตัน เลือดไม่สามารถส่งไปหล่อเลี้ยงสมองได้เพียงพอ ซึ่งสาเหตุนี้พบได้บ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีปริมาณคอเลสเตอรอลและไขมันในเลือดสูง
ปัจจัยเสี่ยง
1.ปัจจัยเสี่ยงที่ป้องกันได้ ได้แก่ พฤติกรรมการใช้ชีวิตที่มีความเสี่ยง การเป็นโรคอ้วน เพราะขาดการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ พฤติกรรมการสูบบุหรี่ เนื่องจากสารนิโคตินและคาร์บอนมอนอกไซด์ ทำให้หลอดเลือดแข็งตัว ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงเป็นโรคหลอดเลือดสมองมากขึ้น รวมถึงโรคประจำตัวในแต่ละบุคคล เช่น ความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ และไขมันในเส้นเลือดสูง ผู้สูงอายุที่พบว่ามีโรคประจำตัวเหล่านี้สามารถดูแลรักษาสุขภาพ เพื่อลดความเสี่ยงในการเป็นโรคสโตรกได้
2.ปัจจัยเสี่ยงที่ป้องกันไม่ได้ ได้แก่ อายุ เพศ และการที่มีอายุมากขึ้น โดยพบว่าตามสถิติแล้ว เพศชายมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหลอดเลือดสมองมากกว่าเพศหญิง อีกทั้งเมื่ออายุมากขึ้น อวัยวะและระบบการทำงานต่าง ๆ ในร่างกายจะเสื่อมสภาพลง ซึ่งรวมถึงหลอดเลือดที่เป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคสโตรกเช่นกัน เพราะเหตุนี้ผู้สูงอายุจึงมีความเสี่ยงสูงมากในการป่วยเป็นโรคร้ายชนิดนี้ ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ
อาการหรือสัญญาณเตือน
- ผู้สูงอายุนึกคำพูดไม่ออก สื่อสารไม่ได้ ปากตา ปากเบี้ยว พูดไม่ชัดตะกุกตะกัก
- มีอาการลมชัก ปวดศีรษะอย่างรุนแรง
- ผู้สูงอายุเริ่มมีอาการชา หรืออ่อนแรงบริเวณใบหน้าซีดใดซีกหนึ่งอย่างฉับพลัน ในขณะที่บางรายอาจเป็นที่บริเวณแขนหรือขาซีกใดซีกหนึ่งแทน ทำให้ยกไม่ขึ้นหรือยกขึ้นค้างได้ไม่นานแล้วตกลง
- สายตาพร่ามัว เกิดภาพซ้อน ตาบอดฉับพลัน
หากพบว่าคนที่คุณรักเริ่มมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพาไปแพทย์โดยด่วน เพราะอย่าลืมว่าโรคหลอดเลือดสมองยิ่งเข้ารับการรักษาได้เร็ว ยิ่งลดความเสี่ยงของอาการรุนแรงได้ดี
วิธีการดูแลรักษา และป้องกัน
- ดูแลควบคุมให้ผู้สูงอายุรับประทานอาหารที่จำพวกผักผลไม้มากขึ้น และเน้นทานเนื้อปลาอย่างน้อย 2 ครั้งต่อสัปดาห์ เนื่องจากโอเมก้า 3 ในปลา ช่วยลดอาการอักเสบซ่อนเร้น และมีไขมันที่ดีต่อร่างกาย
- ปรับพฤติกรรมลดการรับประทานอาหารที่มีไขมัน คอเลสเตอรอล และโซเดียมสูง
- ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ หรือฟื้นฟูร่างกาย ด้วยการทำกายภาพบำบัด ซึ่งควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญอย่างใกล้ชิด
- หากเป็นผู้ป่วยติดเตียงที่มีอาการอัมพฤกษ์ อัมพาต ที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ด้วยตนเอง ควรเปลี่ยนไปใช้เตียงผู้ป่วยติดเตียงไฟฟ้าที่สามารถปรับระดับได้อย่างเหมาะสม เพราะเตียงประเภทนี้จะช่วยในการทำความสะอาด เคลื่อนย้าย และให้แพทย์ พยาบาลช่วยยืดกล้ามเนื้อ ทำกายภาพบำบัดให้กับผู้สูงอายุได้สะดวกยิ่งขึ้น
- ควรให้ผู้ป่วยที่เป็นโรคสโตรกที่มีอาการอัมพฤกษ์ อัมพาต ได้นั่งวีลแชร์ (รถเข็นสำหรับผู้ป่วย) ออกไปสูดอากาศและรับแสงแดด หรือออกไปพบเห็นสภาพแวดล้อมภายนอกบ้าง เพราะจะช่วยให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพจิตที่ดี ลดอาการซึมเศร้า และเพิ่มกำลังใจให้ผู้สูงอายุพร้อมต่อสู้กับโรคร้ายได้ดียิ่งขึ้น
การรักษาโรคหลอดเลือดสมองที่ดีที่สุด คือการป้องกันไม่ให้เกิดโรค ซึ่งการป้องกันที่เหมาะสม หมายถึงการลดปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ลงให้เหลือน้อยที่สุด สำหรับครอบครัวไหนที่มีผู้สูงอายุอาศัยอยู่ร่วมกัน อย่าลืมหมั่นดูแลสังเกตอาการและพฤติกรรมของท่านอย่างใกล้ชิดกันด้วยนะครับ เพราะทุกสัญญาณเตือน สามารถช่วยให้เราเตรียมความพร้อมต่อเหตุการณ์ไม่คาดฝันได้
ที่มาข้อมูล Modernform Health & Care
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ศิลปินลูกทุ่งชั้นครู ลื่นล้มในห้องน้ำ รักษาตัวห้อง ICU พบเส้นเลือดใหญ่สมองตีบ
- กวาง วรรณปิยะ เก็บความเครียดไว้ 6 เดือน ฟุ้งซ่านจนร้องไห้ สแกนสมองพบเส้นเลือดโป่งพอง
- ‘สี จิ้นผิง’ ส่งสารแสดงความเสียใจ ‘ประธานาธิบดีอิหร่าน’ ถึงแก่อสัญกรรม
ติดตามเราได้ที่
- เว็บไซต์ : https://www.thebangkokinsight.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/TheBangkokInsight
- Twitter: https://twitter.com/BangkokInsight
- Instagram: https://www.instagram.com/thebangkokinsight/
- Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCYmFfMznVRzgh5ntwCz2Yxg