วัดคฤหบดี ตั้งอยู่ในซอย จรัญสนิทวงศ์ 44 เขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร เป็นวัดที่มีวิวสวย เนื่องจากอยู่ติดกับแม่น้ำเจ้าพระยา เชิงสะพานพระราม 8
ทั้งยังเป็นวัดที่มีประวัติความเป็นมาอย่างช้านาน เนื่องจากก่อตั้งขึ้นมาตั้งแต่ช่วงต้นของกรุงรัตนโกสินทร์ ราวปี 2367 เป็นวัดที่พระยาราชมนตรีบริรักษ์ (ภู่) ต้นสกุล “ภมรมนตรี” สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 3
แต่เดิมนั้นพระยาราชมนตรีบริรักษ์ (ภู่) มีบ้านอยู่ริมฝั่งตะวันตกแม่น้ำเจ้าพระยา เหนือบ้านปูน ตำบลบางพลัด (แขวงบางยี่ขันปัจจุบัน) ได้ถวายตัวเข้ารับราชการตั้งแต่ครั้งสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังทรงเป็นพระเจ้าลูกยาเธอกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ ในสมัยรัชกาลที่ 2 บ้านเดิมคือ บริเวณวัดคฤหบดีทุกวันนี้
ครั้นเมื่อพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ ได้โปรดตั้งนายภู่จางวาง เป็นพระยาราชมนตรีบริรักษ์ จางวางมหาดเล็ก และได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นว่าการพระคลังมหาสมบัติ ต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานบ้านที่พระศรีสุนทรโวหาร (สุนทรภู่) อาศัยอยู่ ซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของท่าพระ (ท่าช้างวังหลัง) ให้พระยาราชมนตรีบริรักษ์ (ภู่) ได้อยู่อาศัย
พระยาราชมนตรีฯ จึงได้ยกบ้านเดิมของท่านให้สร้างเป็นวัด และนำความน้อมเกล้าฯ ถวาย พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ พระองค์ได้ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง พร้อมกับพระราชทานนามว่า วัดคฤหบดี และได้พระราชทาน พระแซกคำ หรือ แทรกคำ ไว้เป็นพระประธานในพระอุโบสถด้วย
พระแซกคำ เป็นพระพุทธรูปสมัยเชียงแสน ยุคสุโขทัย ได้มาจากเวียงจันทน์ ตัวพระพุทธรูปมีความสวยงามหาชมได้ยากเป็นอย่างยิ่ง โดยมีความเชื่อกันว่า ผู้ใดมีความทุกข์ร้อน ให้ไปกราบไหว้บนบาน ของที่นิยมถวาย ได้แก่ ข้าวเหนียว ลาบเนื้อ ปลาร้า ไข่เป็ด 100 ฟอง พวงมาลัย และทองคำเปลว ส่วนมหรสพที่ถวายมักเป็นละครชาตรี หมอลำ หรือแอ่วลาว
พระอุโบสถ ของวัดคฤหบดี ก่อสร้างขึ้นด้วยรูปแบบสถาปัตยกรรมตามแบบนิยมสมัยรัชกาลที่ 3 มีลักษณะที่ได้รับอิทธิพลจากศิลปะจีน ก่ออิฐถือปูน ไม่มีช่อฟ้า ใบระกา
ส่วน บริเวณริมน้ำเจ้าพระยา เป็นที่ประดิษฐานของพระบรมธาตุเจดีย์ สร้างแบบทรงเรียบง่ายตามคติพระสถูปที่พุทธคยา บนยอดเป็นรูปจำลองของผอบที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุพร้อมด้วยจารึก เจดีย์นี้สูง 21 เมตร จะเห็นเด่นชัดอยู่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ศุกร์ (สุข) ละวัด ‘ทำบุญใหญ่’ ห่มผ้าหลวง ‘หลวงปู่ทวด’ วัดห้วยมงคล
- ศุกร์ (สุข) ละวัด: ส่อง 2 วัดเก่า ถิ่นพระนารายณ์
- ศุกร์ (สุข) ละวัด กราบไหว้ ‘5 วัดท้าวเวสสุวรรณ’
