หากได้ไปเที่ยวแม่ฮ่องสอน สิ่งที่ไม่ควรพลาดก็คือ การไปไหว้สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองกันสักครั้ง ไม่ว่าจะเป็นสายบุญ หรือ สายเที่ยวก็ต้องมาที่นี่ วัดพระธาตุดอยกองมู เดิมชื่อ วัดปลายดอย ตั้งอยู่ที่ดอยกองมู ทางทิศตะวันตกของอำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ถือเป็นวัดและพระธาตุประจำจังหวัด พระธาตุดอยกองมู เป็นปูชนียสถาน ประกอบด้วย พระธาตุเจดีย์ ศิลปะไทใหญ่-พม่า จำนวน 2 องค์ พ.ศ. 2403
วัดพระธาตุดอยกองมู ตั้งอยู่บนดอยกองมู ทางทิศตะวันตกของ ตัวเมืองแม่ฮ่องสอนเพียง 3 กิโลเมตร เดินทางโดยแยกจากทางหลวงสาย 108 ตรงบริเวณ อนุสาวรีย์พระยาสิงหนาทราชาขึ้นไปทางซ้ายมือ เป็นทางลาดยางขึ้นภูเขาไปอีกประมาณ 1.5 กิโลเมตร ก็จะถึงบริเวณวัดพระธาตุดอยกองมูเดิมมีชื่อเรียกว่า วัดปลายดอยประกอบ ด้วยพระธาตุเจดีย์ที่สวยงาม 2 องค์ พระเจดีย์องค์ใหญ่สร้างโดย จองต่องสู่ เมื่อ พ.ศ. 2403 เป็นที่บรรจุพระธาตุของ พระโมคคัลลานะ เถระ ซึ่งนำมา จากประเทศพม่า
ส่วนพระธาตุเจดีย์องค์เล็กสร้าง เมื่อ พ.ศ. 2417 โดย พระยาสิงหนาทราชา เจ้าเมืองแม่ฮ่องสอน คนแรก จากวัดพระธาตุ ดอยกองมู นี้สามารถมองเห็นภูมิประเทศและสภาพตัวเมืองแม่ฮ่องสอนได้อย่างชัดเจน และสวยงามมากวัดนี้มี งานเทศกาลประจำปีหลายงาน เช่น ในวันปีใหม่ วันสงกรานต์ โดยเฉพาะในวันออกพรรษาจะมีการตักบาตรดาวดึงส์ ภายในวัด มีพระธาตุเจดีย์ 2 องค์ด้วยกัน คือพระธาตุเจดีย์องค์ใหญ่ และพระธาตุเจดีย์องค์เล็ก
พระธาตุเจดีย์องค์ใหญ่ ซึ่งพระธาตุเจดีย์องค์ใหญ่นั้นถูกสร้างขึ้นด้วยแรงศรัทธาของ คหบดีชาวไทยใหญ่ชื่อ จองต่องสู่ ในปี พ.ศ. 2403 สำหรับบรรจุพระธาตุของพระมหาโมคคัลลานะเถระที่ พระอู่ปั่นเต้กต๊ะ ชาวเมืองตองกี ประเทศเมียนมา อัญเชิญมาจากเมืองมะละแหม่ง ประเทศเมียนมา หากว่ากันตามยุคสมัยแล้ว การจะสร้างเจดีย์ที่อยู่สูงสุดยอดดอยขนาดนี้ นอกจากทุนทรัพย์ และแรงงานแล้วจะต้องใช้แรงศรัทธาที่สูงมากจริงๆ
พระธาตุเจดีย์องค์เล็ก สำหรับพระธาตุเจดีย์องค์เล็กนั้นสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2417 โดย พญาสิงหนาทราชา เพื่อเป็นการฉลอง และเป็นอนุสรณ์ของพญาสิงหนาทราชาที่เป็นเจ้าผู้ครองแม่ฮ่องสอนคนแรก ภายในเจดีย์ได้บรรจุพระธาตุของพระสารีบุตรเถระ ซึ่งอัญเชิญมาจากเมืองมัณฑะเลย์ ประเทศเมียนมา โดยเจดีย์องค์นี้มีลักษณะเป็นเจดีย์ทรงเครื่องแบบมอญ
ใกล้ๆ กับพระธาตุทั้ง 2 จะมี วิหารวัดพระธาตุดอยกองมู มีลักษณะเป็นอาคารทรงโรงเปิดโล่ง หลังคามุงด้วยกระเบื้องไม้ หลังคาซ้อนสามชั้น และตกแต่งโลหะฉลุลวดลายตามแบบศิลปะไทใหญ่ ภายในมีพระพุทธรูป คือ หลวงพ่อทันใจ ลักษณะศิลปะแบบพม่าประดิษฐานอยู่ เป็นที่กราบไหว้ ขอพรของประชาชนทั่วไปค่ะ
สำหรับประเพณีที่สืบทอดกันมาก็คือ งานเทศกาลหลายงานที่วัดจะจัดขึ้นเป็นประจำทั้ง วันปีใหม่ วันสงกรานต์ โดยเฉพาะในวันออกพรรษา จะมีการตักบาตรดาวดึงส์ เป็นประเพณีที่งดงามที่สืบต่อเนื่องกันมาอย่างยาวนาน
นอกจากนี้ ที่ด้านหลังองค์พระธาตุทั้งสอง จะเป็นจุดชมวิวเมืองแม่ฮ่องสอนที่สวยงามมากๆ เราก็จะพบกับทัศนียภาพแบบเต็มๆ ตาของเมืองแม่ฮ่องสอนแบบไร้สิ่งบดบัง สวยงาม และคุ้มค่าอย่างยิ่งกับการเดินทาง 1,864 โค้ง จนได้มาชมที่นี้
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ศุกร์ (สุข) ละวัด ที่ ‘วัดไพรพัฒนา’
- ศุกร์ (สุข) ละวัด ‘วัดโพธิ์ประทับช้าง’ วัดเก่าถิ่นพระเจ้าเสือ
- ศุกร์(สุข) ละวัด : วัดไชยวัฒนาราม วัดเก่าแก่สมัยอยุธยา
