‘ไอคอนคราฟต์’ ชวนช้อปงานฝีมือ ‘ผ้าทอ-เครื่องประดับ’ สุดยอดภูมิปัญญาไทย

โดย KANYAPORN PHUAKVISUTHI 15 กรกฎาคม 2564

“ไอคอนคราฟต์” ชวนสนับสนุนผลงานชุมชนท้องถิ่นทั่วไทย ช้อปงานคราฟต์ผ้าทอ และเครื่องประดับจาก 8 ชุมชนทั่วประเทศ ผ่านบริการ Ultimate Chat&Shop ที่นี่เดียวเท่านั้น

“ไอคอนคราฟต์” พื้นที่แห่งงานฝีมือสุดสร้างสรรค์ของคนไทย สนับสนุน และส่งเสริมโครงการหมู่บ้านทำมาค้าขาย กระทรวงพาณิชย์ คัดสรรไฮไลท์ผลิตภัณฑ์ประเภทกลุ่มผ้าทอ และเครื่องประดับ 8 หมู่บ้านทำมาค้าขาย จากทั้งหมด 25 หมู่บ้านทั่วไทย เพื่อสนับสนุนนโยบายของรัฐบาล ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจท้องถิ่น ให้เกิดความเข้มแข็ง ส่งตรงจากทั่วประเทศมาให้ได้สัมผัส และเป็นเจ้าของงานคราฟต์คุณภาพที่ ICONCRAFT ชั้น 4-5 ไอคอนสยาม ตั้งแต่วันนี้ ที่นี่ที่เดียวเท่านั้น

เริ่มด้วยชุมชนแรก “ชุมชนผ้าฝ้ายมัดย้อมบ้านสงเปลือย” เกิดจากการรวมตัวของคนในชุมชนลงหุ้นกัน และซื้อวัสดุมาทอผ้าเอง จนพัฒนาผลิตภัณฑ์ ให้มีคุณภาพตามท้องตลาด กลายเป็นกลุ่มแปรรูปผ้าฝ้ายมัดย้อมบ้านสงเปลือย ที่มีสมาชิกเพิ่มมากขึ้น

ไฮไลท์เด่น คือเป็นงานทำมือแบบดั้งเดิม ใช้วัสดุจากธรรมชาติในท้องถิ่น ตั้งแต่ปลูกฝ้าย ปั่นเป็นเส้นด้าย นำไปทอ และย้อมด้วยครามที่ปลูกขึ้นเองในหมู่บ้าน ผ้าที่ได้จึงมีคุณสมบัติพิเศษเฉพาะตัวคือ มีความนุ่ม เย็น เบา พลิ้ว สวมใส่สบาย มีกลิ่นหอม ขึ้นเงา และไม่หด

ปัจจุบันมีสินค้าตั้งแต่ผ้าทอผืน เสื้อผ้าดีไซน์แฟชั่นที่ผลิตจากผ้าทอผืนในชุมชน ผ้าพันคอ ไปจนถึงผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ

ถัดมาเป็น “ชุมชนตรอกแค” ชุมชนอนุรักษ์ภูมิปัญญาไทย ที่สืบทอดผ้ายกเมืองนคร จากบรรพบุรุษสู่ลูกหลาน เริ่มต้นและเรียนรู้การทอผ้า จากการเป็นสมาชิกของศูนย์ศิลปาชีพบ้านตรอกแค โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ถือเป็นการสืบทอดผ้ายกเมืองนครจากบรรพบุรุษสู่ลูกหลาน

ไฮไลท์อยู่ที่ “ผ้ายกเมืองนคร” ซึ่งเป็นผ้าพื้นเมืองเอกลักษณ์ของท้องถิ่นจังหวัดนครศรีธรรมราช ที่ได้รับการยกย่องมาแต่โบราณว่าสวยงาม จุดเด่นอยู่ที่ ผ้าจะยกนูนขึ้นเป็นลวดลายชัดเจน และมีความละเอียดประณีต ส่วนลายผ้าที่นิยมนำมาทอผ้ายกเมืองนครมากที่สุด คือ ลายจากธรรมชาติ ส่วนใหญ่เป็นลายดอกไม้ โดยเฉพาะลายดอกพิกุล ลายหิ่งห้อยชมสวน ลายเกร็ดพิมเสน

ชุมชนที่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติในทุกขั้นตอนและปลอดสารเคมี อันมีลวดลายผืนผ้าและวิธีการทอเป็นเอกลักษณ์เด่น คือ “ชุมชนกลุ่มทอผ้าย้อมสีธรรมชาติหนองบัวแดง” ซึ่งมีไฮไลท์คือ ลวดลายผ้าที่เป็นเอกลักษณ์ คือ “ลายไข่มดแดง” นับเป็นจุดขายของกลุ่ม และยังมีลวดลายอื่น ๆ ต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นผ้าเมตร ที่มีทั้งผ้าฝ้ายกับผ้าไหม ไปจนถึงเสื้อผ้าแฟชั่นดีไซน์ร่วมสมัย ที่ผลิตจากผลิตภัณฑ์ผ้าทอในชุมชน สวมใส่สบายได้ในทุกวัน และยังมีผลิตภัณฑ์เครื่องประดับ และของที่ระลึกอื่น ๆ ออกวางจำหน่าย

อีกชุมชนที่รักษาวัฒนธรรมการทอผ้าไหมสืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ “กลุ่มหัตถกรรมผ้าไหมบ้านดู่” มีเอกลักษณ์โดดเด่นที่เป็น ไฮไลท์ คือ ผ้าลายหางกระรอก เป็นผ้าไหมโบราณของไทย ที่มีลวดลายการทอที่ประณีตอย่างมาก

นอกจากนี้ยังมี ผ้าไหมมัดหมี่ ที่ย้อมสีจากสีธรรมชาติ มีสีพื้น และลวดลายของผ้าที่สวยงาม จนเป็นที่นิยมชื่นชอบของคนทั่วไป

อีกชุมชนที่มีเอกลักษณ์ในเรื่องการหมักโคลน “ชุมชนบ้านนาต้นจั่น” หมู่บ้านที่ดำเนินตามวิถีเศรษฐกิจพอเพียง จนได้รับการยอมรับจากชาวไทย และต่างชาติ มีผลิตภัณฑ์เด่นคือ “ผ้าหมักโคลน” ที่มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์ เป็นภูมิปัญญาพื้นบ้าน ที่ได้รับการสืบทอดมาอย่างยาวนาน จากรุ่นสู่รุ่นของชาวบ้านในชุมชน ที่ผสมผสานความมหัศจรรย์ระหว่างดินกับผ้า

จุดเริ่มต้นภูมิปัญญานี้มาจากในสมัยก่อน ที่ชาวบ้านออกไปทำนา เสื้อผ้าส่วนล่างที่ใส่ไปมักจะเปื้อนโคลนทุกครั้ง เมื่อกลับมาทำความสะอาดค้นพบว่า ผ้าส่วนล่างที่เปื้อนโคลนนั้น มีความนิ่มมากกว่าส่วนที่ไม่ได้เปื้อนโคลน จึงได้ต่อยอดกรรมวิธีการทำผ้าหมักโคลน จนกลายเป็นภูมิปัญญาอันน่าอัศจรรย์ส่งต่อมาถึงปัจจุบัน กลายมาเป็นผลิตภัณฑ์ประจำชุมชนที่หลากหลาย

สำหรับชุมชนขึ้นชื่อว่ามีฝีมือเป็นเลิศด้านการทอผ้าไหม “กลุ่มทอผ้าไหมผ้าฝ้ายบ้านห้วยทราย” ที่สืบทอดภูมิปัญญามาหลายชั่วอายุคน ย้อมด้วยสีธรรมชาติจากต้นไม้ประจำท้องถิ่น

ไฮไลท์เด่น คือ “ลายสร้อยดอกหมาก” ซึ่งเป็นลายเอกลักษณ์ประจำจังหวัด และ “ลายปูแป้งห้วยทราย” ที่เป็นลายประยุกต์สร้างสรรค์ขึ้นมา มีความงดงามจนชาวต่างชาติยังต้องชื่นชมยกนิ้วให้ ด้วยวัสดุที่ใช้ทอผ้า ผลิตจากเส้นไหมมีความเหนียวนุ่ม เงางาม ย้อมด้วยสีธรรมชาติ จากต้นไม้ประจำท้องถิ่น สร้างสรรค์ออกมาเป็นสินค้าหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่เสื้อผ้าแฟชั่น ผ้าพันคอ ไปจนถึงกระเป๋าผ้าหลากลวดลายสีสันสดใส

“ชุมชนผ้าทอหล่ายแก้ว” อีกหนึ่งชุมชน ที่นำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาต่อยอดพัฒนา จากสีย้อมธรรมชาติในหมู่บ้าน ผสมผสานกับวิทยาการความรู้สมัยใหม่ จนกลายมาเป็นชุมชนผ้าทอหล่ายแก้วในทุกวันนี้

ปัจจุบันสินค้าชุมชนผ้าทอหล่ายแก้ว มีตั้งแต่ผ้าผืนทอ ไปจนถึงเสื้อผ้าแฟชั่นดีไซน์ร่วมสมัยที่ผลิตจากวัตถุดิบในชุมชน นอกจากนี้ยังมีกระเป๋า และสินค้าของที่ระลึกอีกมากมายวางจำหน่ายสู่ท้องตลาด

ชุมชนสุดท้าย “ชุมชนกลุ่มหัตถศิลป์ล้านนาวัดศรีสุพรรณ” โดดเด่นในเรื่องงานหัตถกรรมเครื่องเงิน ซึ่งเป็นมรดกของชุมชนวัวลาย และร่วมกันจัดตั้งกลุ่มเพื่ออนุรักษ์สืบทอดองค์ความรู้ การทำเครื่องเงินแบบล้านนาให้คงอยู่ต่อไป

เครื่องเงินจากกลุ่มหัตถศิลป์ล้านนาวัดศรีสุพรรณ ขึ้นชื่อเรื่องเครื่องเงินที่แสนวิจิตรตระการตา ต้องอาศัยฝีมือช่างเงิน ที่มีความประณีต และความละเอียดอ่อนในการสร้างสรรค์ผลงาน ซึ่งมีตั้งแต่งานตีดุนตามสั่ง ตลอดจนเครื่องประดับแต่งกาย กระเป๋า ของใช้อย่าง ขันเงิน พาน ไปจนถึงของที่ระลึก

ร่วมอุดหนุนชุมชนกลุ่มผ้าทอ และเครื่องประดับ ภูมิปัญญาของไทย จาก 8 หมู่บ้านทำมาค้าขายได้ตลอดทั้งเดือนนี้ ที่ไอคอนคราฟต์ ชั้น 4 และ ชั้น 5 ไอคอนสยาม