COLUMNISTS

สมองฝ่อ

Avatar photo
วีระพันธ์ โตมีบุญ อดีตบรรณาธิการข่าวหนังสือพิมพ์ บรรณาธิการข่าวเว็บไซต์ และคอลัมนิสต์หนังสือพิมพ์เดลินิวส์
อดีตบรรณาธิการข่าวหนังสือพิมพ์ บรรณาธิการข่าวเว็บไซต์ และคอลัมนิสต์ หนังสือพิมพ์เดลินิวส์

สมองฝ่อ

ผู้เชี่ยวชาญเตือนให้ระวัง การใช้ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI มากๆ จะทำให้ความสามารถการคิดวิเคราะห์ถดถอย ด้อยลงได้

เพราะมัวไปสั่งให้ AI ทำ ลืมไปว่านั่นคือการพัฒนา หรือเทรน LLM (Large Language Model) ให้เข้าใจ และสร้างภาษาธรรมชาติได้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น รู้ว่าจะไปสืบค้นข้อมูลใดมาตอบ จนเราไม่ต้องคิดเอง

สมองฝ่อ

บริษัทเจ้าของ AI ก็แข่งกันพัฒนาผลิตภัณฑ์ ประเคนความสามารถที่ฉลาดยิ่งขึ้นและแย่งกันให้ใช้ฟรี

กระตุ้นยอดผู้ใช้

เจอเข้ากับตัวเอง เพื่อนร่วมงานบางรายใช้ AI สร้างเอกสารลักษณะเสนอแนวความคิด โดยไม่ได้กลั่นกรองหรือปรับให้เป็นภาษาของตนเอง

น่าสงสัยว่า ถ้าบุคลากรในหน่วยงานใด ที่ผู้บริหารจับไม่ได้ ไล่ไม่ทัน ไม่สันทัดการอ่านเอกสาร และไม่สงสัยว่าเจอปัญญาเทียม แทนสมองลูกน้อง จะตัดสินใจไปในทิศทางใด

ลองตั้งโจทย์นี้กับ chat gpt จริงไหมการใช้ AI จะทำให้มนุษย์ใช้ความคิดน้อยลง คำตอบก็คือ ..จริงในบางกรณี

AI ช่วยลดภาระงานคิดบางประเภท เช่น: การคำนวณซ้ำ ๆ การหาข้อมูลเบื้องต้น การร่างเอกสารหรือสร้างเนื้อหาพื้นฐาน

AI รายนี้บอก ถ้าคนพึ่ง AI โดยขาดการคิดวิเคราะห์เพิ่มเติม อาจทำให้เกิดภาวะพึ่งพิง (dependency) ไม่ฝึกคิด วิเคราะห์ เปรียบเทียบด้วยตนเอง ส่งผลให้ความสามารถการคิดวิเคราะห์ลดลงในระยะยาว

แต่อีกด้านหนึ่ง AI เป็นเครื่องมือเสริมสมอง ช่วยคิดไอเดียใหม่ ๆ ช่วยอธิบายเรื่องยาก ๆ ให้เข้าใจง่าย

ช่วยต่อยอด วิเคราะห์เชิงลึกได้เร็วขึ้น

ช่วยฝึก critical thinking โดยเปรียบเทียบคำตอบจากหลายแหล่ง

และสรุปว่า ทางออกคือ ใช้อย่างมีสติ (Mindful Use of AI)

ถึงขั้นนี้ AI แนะวิธีใช้ AI เพื่อช่วยให้สมองพัฒนา ไม่ใช่ถดถอย คืออย่าใช้ AI แทนการคิดขั้นวิเคราะห์

ให้ตรวจสอบข้อมูล ถามต่อ วิเคราะห์ความถูกต้อง

สมองฝ่อ

ที่สำคัญยิ่งสำหรับการใช้ AI คือฝึกตั้งคำถามที่ดี (Prompt Engineering) เพราะยิ่งให้โจทย์ที่ฉลาด ก็ยิ่งได้คำตอบที่ดี

เป็นการใช้ AI สร้างทักษะฝึกสมอง

จะให้ดี ควรใช้ AI เป็นคู่สนทนาฝึกการวิเคราะห์ ให้ AI โต้ตอบแล้วเราคิดต่อยอด

อีกอย่างที่ควรทำคือใช้ตรวจสอบข้อผิดพลาด

คำแนะนำสุดท้าย อย่าละเลยทักษะพื้นฐานของมนุษย์ คือการอ่าน การวิเคราะห์ การคิดเชิงตรรกะ และ การเขียน ด้วยตนเอง

AI กลายเป็นของใช้ในชีวิตประจำวันของคนทำงานทุกระดับ จึงจำต้องเรียนรู้เพื่อ รู้ทัน ฉลาดใช้

เจนวายในวงงานต่างๆ อย่าเพลินกับคำตอบพื้นๆของAI หรือเดินตามคำของที่ติวเตอร์ใกล้ตัว ควรฝึกใช้เวลาถกเถียงหาแนววิเคราะห์กับโจทย์ยากๆ ไว้ปรับใช้ในยามที่ต้องใช้วาทะแสดงวิสัยทัศน์

อุปกรณ์ดีๆที่มี ใช้ได้มากกว่าอ่านโพย

อ่านข่าวเพิ่มเติม

ติดตามเราได้ที่