COLUMNISTS

ฤดูฝุ่น

วีระพันธ์ โตมีบุญ ●อดีตบรรณาธิการข่าวหนังสือพิมพ์ บรรณาธิการข่าวเว็บไซต์ และคอลัมนิสต์หนังสือพิมพ์เดลินิวส์

อดีตบรรณาธิการข่าวหนังสือพิมพ์ บรรณาธิการข่าวเว็บไซต์ และคอลัมนิสต์ หนังสือพิมพ์เดลินิวส์

10 มกราคม 2568

ฤดูฝุ่น

สิ่งแวดล้อมกับวิถีชีวิตคนไทยในฤดูหนาวต่อเนื่องร้อน คือฝุ่นPM2.5 ที่เยอะและยาวนาน เป็นอีกฤดูไปแล้ว

ฝุ่น PM 2.5 ไม่ทำให้ถึงกับลงไปดิ้นตาย แต่เป็นความเสี่ยงที่เชื่อมโยงผสมโรงกับโรคร่วมอื่น ซึ่งพาให้ถึงแก่กรรมได้

ปัจจัยการเกิดฝุ่น คือความกดอากาศสูง หรือมวลอากาศเย็น ที่แม้จะเพียงไล้ผิวให้รับรู้แค่ผะแผ่ว แต่ก็มีฤทธิ์กดขี่ ให้อากาศนิ่งฝุ่นไม่ฟุ้งกระจาย หมักหมมจมตัวในระดับผิวพื้นให้คนสูดดม ปัจจัยถัดมา ถึงหน้าร้อนหน้าแล้ง การเผาเตรียมพื้นที่รอการเพาะปลูก ทั้งในประเทศนอกประเทศก็กระพือโหมกันใหญ่

ดาวเทียมจับจุดhotspot เห็นแดงพืดเต็มแผนที่ล้อมไทยไว้ทุกด้าน

ปัจจัยทางอุตุนิยมวิทยา ลมตะวันออกเฉียงเหนือกับลมเหนือ ช่วยดันฝุ่นให้ลงใต้ ภาคกลางและกรุงเทพฯจึงเป็นที่สั่งสมอุดมพิษโดยไม่อาจหลีกเลี่ยง

การจัดการกับฝุ่น แยกเป็นมาตรการรับมือเมื่อฝุ่นมาและหาทางป้องกันไม่ให้ฝุ่นเกิด

เมื่อ 8 ม.ค.68 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ร่วมกับ ศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญด้านมลพิษอากาศและภูมิอากาศ (Hub of Talents of Air Pollution and Climate – HTAPC) จัดเสวนา รู้ทันผลกระทบต่อสุขภาพจากฝุ่น PM2.5

ดร.สุพัฒน์ หวังวงศ์วัฒนา ผอ.ศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญด้านมลพิษอากาศและภูมิอากาศ บอกว่า การจัดการกับฝุ่น ต้องวางแผนที่แหล่งกำเนิดและทำล่วงหน้า เพราะเราลงทุนเทคโนโลยีที่พยากรณ์ได้แล้ว

ความเห็นของนักวิจัย คงสอดคล้องกับความคิดของประชากรคลุกฝุ่น คือต้องป้องกัน แต่หน่วยปฏิบัติกลับคิดตรงข้าม โดย ดร.ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าฯ กทม.ให้สัมภาษณ์วันรุ่งขึ้นว่า มีแนวทางรับมือและป้องกันฝุ่นอยู่แล้ว ได้แก่มาตรการห้ามรถบรรทุกเข้าพื้นที่วงแหวนฯ โครงการเครือข่าย Work From Home (WFH) ภายใต้เงื่อนไข ค่าฝุ่น PM2.5 เกิน 75 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร (มคก./ลบ.ม.) 5 เขตขึ้นไป ต่อเนื่อง 3 วัน นอกนั้น ก็แจกหน้ากาก มีห้องเรียนปลอดฝุ่น มีคลินิกมลพิษทางอากาศ มีโครงการรถคันนี้ลดฝุ่น

ค่ามาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) ค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง กรมควบคุมกำหนดใหม่ โดยจากเดิมไม่เกิน 50 มคก./ลบ.ม. ปรับลงมาเป็นไม่เกิน 37.5 มคก./ลบ.ม.

วงเสวนาเดียวกัน อาจารย์ พญ.รัชนีวรรณ สินิทธ์กุล จากคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล บอกว่านอกจากฝุ่นPM2.5 จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพคนทั่วไปแล้ว น่าห่วงกว่านั้นคือ เด็ก เพราะมีโอกาสได้รับตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา เสี่ยงตั้งแต่คลอดก่อนกำหนด ตัวเล็กกว่า พิการ หัวใจผิดปกติ ทำให้เกิดโรคหืดหรือกระตุ้นการเกิด ทำให้มีปัญหาโรคหัวใจและความดันโลหิตสูง เร็วกว่าปกติเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ เช่นอาจพบได้ตั้งแต่อายุ 20-30 จากที่ก่อนหน้านี้ พบเมื่อ 40-60 ปี

ปัญหากับสมองก็เป็นไปได้ จากการทบทวนวรรณกรรม งานวิจัยหลายราย พบว่าPM2.5 อาจทำให้ไอคิว(ระดับเชาวน์ปัญญา) ลดลง