การหดตัวของตลาดนักท่องเที่ยวจากจีน หรือ ที่มักเรียกกันสั้นๆว่า ทัวร์จีน หลังโศกนาฎกรรม เรือล่มที่ภูเก็ต เมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา จากความมักง่ายและโลภของคนและระบบ กลายเป็นโจทย์ใหญ่ให้รัฐบาลเร่งแก้ไขกันมือระวิง
สัปดาห์ที่แล้ว พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี พบกับ นายหลี่ เค่อเฉียง นายกรัฐมนตรี สาธารณารัฐประชาชาชนจีน ระหว่างประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียนครั้งที่ 13 ที่สิงคโปร์ การพบปะกันครั้งนั้นนอกจากหารือเรื่องเพิ่มมูลค่าการค้าระหว่างกันแล้ว พล.อ.ประยุทธ์ ได้หยิบยกเรื่องท่องเที่ยวมาบอกกล่าวกับ นายกฯจีน ด้วยว่า ไทยให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว ขณะที่นายกฯหลี่ ได้กล่าวตอบว่า ไทยยังเป็นประเทศหลักในการท่องเที่ยวของจีนต่อไป
ก่อนหน้าการพบปะระหว่างนายกฯทั้งสอง ดร.สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ รองนายกรัฐมนตรี ได้เดินทางเยือนจีนระหว่างวันที่ 3-7 พฤศจิกายน ที่ผ่านมา
ทริปนั้นมือเศรษฐกิจของรัฐบาล หนีบการบ้านปัญหาทัวร์จีนไปหารือกับ นายหนาน เจิ้ง รองนายกฯด้านเศรษฐกิจของจีน โดยดร.สมคิด แจ้งว่า คณะรัฐมนตรี(ไทย)ได้อนุมัติมาตรการส่งเสริมการท่องเที่ยวเข้าไทย ด้วยการยกเว้นค่าธรรมเนียมวีซ่า 21 ประเทศ และยกเรื่องท่องเที่ยวระหว่างหารือกับนายหวัง หย่ง มนตรีแห่งรัฐ ด้วยเช่นกัน
แต่ที่สร้างความฮือฮาคือ ดร.สมคิด ได้รับไมตรีจาก แจ็ค หม่า ประธาน อาลีบาบากรุ๊ป ให้อัดคลิป 20 วินาทีเชิญชวนคนจีนมาเที่ยวไทย ปล่อยผ่านเว็บไซต์ของอาลีบาบาในวันคนโสด 11.11 ที่อาลีบาบาจัดแคมเปญส่งเสริมการขายประจำปี
งานนี้ดร.สมคิด ลงทุนแนะนำตัวด้วยชื่อที่คนจีนเรียก ซ่งฉี พู่ จ่งลี่ และตบท้ายว่า จงไถ่ อี้ เจี๋ย ฉิง (ไทยจีนพี่น้องกัน)
บทบาทของพล.อ.ประยุทธ์ นายกฯ กับ ดร.สมคิด รองนายกฯ ข้างต้นสะท้อนถึงระดับความรุนแรงของปัญหา และความสำคัญของทัวร์จีนที่มีต่อประเทศไทยนั้นมากเพียงใด
วันอังคารที่ 14 พฤศจิกายนที่ผ่านมา ครม.อนุมัติมาตรการกระตุ้นตลาดท่องเที่ยวไทยช่วงต้นฤดูกาลท่องเที่ยว (นาน 2 เดือน) โดยชุดมาตรการที่ประกอบด้วย 3 แนวทางหลัก มุ่งเน้นความคล่องตัวในการเดินทางเข้าออกไทย เช่น การขอวีซ่าเข้าไทยสามารถเดินทางเข้าไทยได้ 2 ครั้งภายใน 6 เดือน ค่าธรรมเนียม 1,000 บาท จากเดิมเดินทางได้ครั้งเดียว หรือ ได้วีซ่าเข้าไทยแล้วเดินทางไปเที่ยวประเทศเพื่อนบ้าน ขากลับไม่ต้องทำวีซ่าใหม่เป็นต้น
ทั้งยังมีรายการแกรนด์เซลส์โดยความร่วมมือของบริษัทบัตรเครดิต และห้างสรรพสินค้าต่างๆ ร่วมจัด แคมเปญชอปปิง แบบ ลดกระหน่ำออนท็อป (ลดแล้วลดอีก ) ตั้งแต่วันที่ 15 พฤศจิกายนนี้ถึง 15 มกราคมปีหน้า เรียกว่าจัดเต็มกันเลยทีเดียว
ณัฐพร จาตุศรีพิทักษ์ โฆษกประจำตัวดร.สมคิด ให้เหตุผลที่ (รัฐบาล) ต้องออกชุดมาตรการดังกล่าวว่า เพื่อกระตุ้นให้นักท่องเที่ยวเดินทางเข้าไทยให้ได้ตามเป้าหมาย 38 ล้านคน สร้างรายได้ 2 ล้านล้านบาท เพราะที่ผ่านมาตลาดนักท่องเที่ยวจีนหดตัว
นับจากเดือนกรกฎาคม ซึ่งเกิดโศกนาฎกรรมเรือล่มที่ภูเก็ต ถึงตุลาคมที่ผ่านมา ตลาดทัวร์จีนหดตัว 11% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันปีก่อนหน้า เฉพาะเดือนตุลาคม หายไป 19.1 % ข้อมูลดังกล่าวชี้ให้เห็นว่า สถานการณ์ทัวร์จีนน่าเป็นห่วง
ปีนี้ การท่องเที่ยวฯ คาดว่าจะมีนักท่องเที่ยวจีนเดินทางเข้าไทย 10.9 ล้านคนโดยประมาณ เฉพาะ 9 เดือนแรกของปีเข้ามาแล้ว 8.3 ล้านคน สร้างรายได้เข้าประเทศไม่น้อยกว่า 4.6 แสนล้านบาท หากนักท่องเที่ยวจีนหายไปสักล้านคน จะส่งผลตั้งแต่ ธุรกิจขายยาดม ยาหม่อง ของฝากยอดนิยม ไปถึงเศรษฐกิจภาพใหญ่อย่างแน่นอน
ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา จำนวนนักท่องเที่ยวจีนเข้าไทยเติบโตแบบนักกายกรรมตีลังกาสามชั้นกลางอากาศ และยึดตำแหน่งนักท่องเที่ยวเข้าไทยมากอันดับหนึ่งต่อเนื่องมาโดยตลอด
ข้อมูลของกระทรวงท่องเที่ยวและกีฬา ระบุว่า ในปี 2551 มีนักท่องเที่ยวจีนเข้าไทย 8.2 แสนคน พอปี 2553 ตัวเลขทะลุหลักล้านเป็น 1.12 ล้านคน ก่อนพุ่งต่อเนื่องมาเป็น 9.8 ล้านคน ในปี 2560 และปีนี้อย่างที่กล่าวข้างต้น เราหวังว่ายอดทัวร์จีนจะทะลุหลักสิบล้านคนหรือ เกือบ 30 % ของยอดรวมนักท่องเที่ยวที่จะเดินทางเข้าไทยปีนี้
ปฏิเสธไม่ได้ว่า การเติบโตของตลาดทัวร์จีนอย่างต่อเนื่องตลอด 10 ปีที่ผ่านมา ส่งผลต่ออุตสาหกรรมท่องเที่ยว และเชื่อมโยงถึงเศรษฐกิจไทยโดยตรง แม้มีการตั้งข้อสังเกตว่า ทัวร์ศูนย์เหรียญ และธุรกิจคนจีนที่เข้ามาดักลูกค้าคนจีนในไทยก็ตาม มาตัดตอนผลประโยชน์ออกไปบ้างก็ตาม การที่ตลาดทัวร์จีนหดตัวต่อเนื่อง ย่อมส่งผลต่อเศรษฐกิจเช่นกัน หากเป็นไปในทิศทางที่ตรงกันข้าม กับช่วงก่อนหน้านี้
ความเกี่ยวโยงระหว่างทัวร์จีนกับเศรษฐกิจไทย เป็นคำอธิบายว่า ทำไมปัญหาทัวร์จีนจึงอยู่ในวาระหารือระหว่างผู้นำ 2 ประเทศ และ ดร.สมคิด ต้องออกแรงฮาร์ดเซลส์ นำเสนอประเทศไทยกับพี่น้องชาวจีนด้วยตัวเอง
คงต้องจับตาดูกันต่อไปว่าหลังท่าน ซ่ง ฉี พู่ จ่งลี่ เอ่ย มธุรสวาจา จงไถ่ อี่ เจีย ฉิง แล้ว ทัวร์จีนจะกลับมาเหมือนเดิมหรือไม่
