อย่าพึ่งทำหน้าสงสัยกันไป ว่าทำไมถึงเป็นทักษะนี้ ทั้ง ๆ ที่ในตอนแรกๆ พึ่งบอกไปว่าในอนาคต AI จะคิด วิเคราะห์ แก้ไขปัญหาได้เร็วกว่าคน แต่ทว่า AI ยังมีจุดอ่อนอยู่คือ AI จะสามารถวิเคราะห์และแก้ไขปัญหาต่างๆ จากฐานข้อมูลที่มีอยู่เท่านั้น แต่หากเป็นสิ่งใหม่ๆ ที่ไม่เคยมีอยู่ในฐานข้อมูล AI ก็ไปไม่รอดเหมือนกัน
เพราะโลกใบนี้มีปัญหาใหม่เกิดขึ้นทุกวัน เราในฐานะมนุษย์ก็ต้องคอยแก้ไขปัญหากันไป ถ้าโชคดีเจอปัญหาที่ไม่ซับซ้อนก็ง่ายหน่อย แต่ถ้าเจอปัญหาที่ซับซ้อน เกี่ยวข้องกับหลายฝ่าย จะแก้ไขปัญหาแต่ละที ก็ต้องมองให้รอบด้าน เพราะถ้าพลาดไปแม้แต่นิดเดียวอาจจะเกิดความเสียหายร้ายแรง
โดยเฉพาะเวลาที่มีประเด็นของคนเข้ามาเกี่ยวข้อง เพราะคนเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความซับซ้อนและอ่อนไหวอยู่ในตัว ดังนั้นการแก้ไขแต่ละครั้งจึงต้องค่อยๆ คิด ประเมินสถานการณ์ที่เป็นอยู่ เพื่อหาทางเลือกต่าง ๆ คาดเดาโอกาสและผลกระทบที่จะเกิดขึ้นและลงมือปฏิบัติจริง ด้วยเหตุผลดังกล่าวทักษะการแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนจึงติดอันดับเป็นทักษะจำเป็นสำหรับอนาคต
สำหรับวิธีการฝึกพัฒนาทักษะการแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนนั้น เรามีวิธีการง่าย ๆ มาแนะนำ ดังนี้ค่ะ
1. คิดแบบเป็นภาพ การคิดเป็นภาพจะช่วยให้เรามองเห็นภาพรวมได้ชัดเจนขึ้นและมองเห็นความเชื่อมโยงต่าง ๆ ดังนั้นเวลาที่เราเจอประเด็นหรือปัญหา ให้ลองวาดภาพขึ้นมา โดยอาจจะเป็นภาพขั้นตอนการทำงานหรือแผนผัง (Mind Map) ง่าย ๆ โดยใช้อุปกรณ์ที่มีอยู่เช่น ไวท์บอร์ด, กระดาษ หรือโปรแกรม PowerPoint
2. เล่นเกมส์ปริศนาลับสมอง ถ้าเราอยากจะหุ่นดี นอกจากจะกินอาหารที่มีประโยชน์แล้ว ยังต้องออกกำลังกายด้วย สมองก็เช่นกัน ถ้าอยากให้สมอง fit and firm นอกจากการอ่านหนังสือเพื่อเป็นอาหารให้กับสมองแล้ว ยังต้องออกกำลังให้กับสมองด้วย
สำหรับการออกกำลังของสมองซีกซ้ายคือการเล่นเกมปริศนา ลับสมอง เช่นเกม Crossword เกมซูโดกุ หรือเกมหมากต่าง ๆ โดยการเล่มเกมดังกล่าวจะช่วยเชื่อมต่อเซลล์สมองเข้าด้วยกัน ส่งผลให้เซลล์สมองสามารถทำงานได้เร็วขึ้นและพัฒนากระบวนการคิดให้ซับซ้อนมากขึ้น
3. ฝึกสติและควบคุมอารมณ์ พอมาถึงวิธีนี้หลายคนอาจจะสงสัยว่าอารมณ์เกี่ยวข้องอะไรกับการแก้ไขปัญหา ทำไมต้องฝึกควบคุมอารมณ์ด้วย ขอกระซิบไว้ตรงนี้เลยค่ะว่า อารมณ์เป็นตัวแปรที่สำคัญที่สุดในการแก้ไขปัญหาเลยค่ะ โดยเฉพาะเวลาที่เราเจอปัญหาใหม่ที่ไม่เคยเจอ เรามักจะเกิดอาการเครียดและตื่นตระหนก
ดังนั้นหากเราไม่คุ้นเคยกับการควบคุมอารมณ์ เราจะยิ่งลนลาน และ Panic ถึงเวลานั้นต่อให้สมองเราดีแค่ไหนก็คงไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ เพราะโดยปกติแล้วอารมณ์จะทำงานเร็วกว่าความคิด
หากเราควบคุมอารมณ์ไม่ได้แม้เพียงเสี้ยววินาที ก็อาจจะก่อให้การตัดสินใจที่ผิดพลาดและก่อให้เกิดปัญหาตามมา เหมือนที่เราเห็นข่าวกรณีทะเลาะวิวาทกันบ่อยๆ ของผู้ทรงคุณวุฒิหรือวัยวุฒิ
จบไป 3 ทักษะแห่งโลกอนาคตแล้วนะคะ ซึ่งทั้งสามทักษะนี้มีความสอดคล้องและสนับสนุนซึ่งกันและกัน เพราะหากมีแต่ Creative Conceptions แต่ขาด Logical Investigation ก็คงไม่สามารถใช้แก้ไข Wicked-Problemได้
ดังเช่นการที่ Google Map ที่ต้องการพัฒนาเนื้อหา และผลิตภัณฑ์ที่ตรงกับความต้องการของผู้ใช้ จึงได้ออกแบบแผนที่สำหรับรถมอเตอร์ไซค์ ซึ่งเป็นสิ่งที่ตอบโจทย์คนไทยเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะคนในกรุงเทพที่ต้องอาศัยรถมอเตอร์ไซค์ในช่วงการจราจรคับขัน
สิ่งนี้เป็นตัวอย่างของการนำทักษะทั้งสามด้านมีประยุกต์ใช้ด้วยกันอย่างลงตัว ดังนั้นเราจึงควรฝึกพัฒนาทั้งสามทักษะอยู่เสมอ เพื่อให้สามารถนำมาใช้ได้ทันทีที่ต้องการ
ส่วน 3 ทักษะที่เหลือ ไว้มาติดตามต่อกันคราวหน้านะคะ
