วันคุ้มครองโลก : ท่ามกลางความเจริญทางเศรษฐกิจ ที่พัฒนาให้ประเทศทั่วโลกเติบโตไปอย่างรวดเร็ว ผู้คนมีความเป็นอยู่ ใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างสะดวกสบายมากขึ้นนั้น สิ่งที่เกาะติดกับความเจริญรุ่งเรืองเหล่านี้มาด้วยก็คือ “มลภาวะ” ในด้านต่าง ๆ ที่ทำให้สถานการณ์ของโลก โดยเฉพาะในเรื่องสิ่งแวดล้อม ถดถอยลงอย่างรวดเร็ว
ความตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้น ทำให้บรรดานักอนุรักษ์ นำโดย “เกย์ลอร์ด เนลสัน” วุฒิสมาชิกสหรัฐ ออกมารณรงค์ จัดการให้ปัญหาสิ่งแวดล้อม กลายเป็นวาระแห่งชาติของสหรัฐ เมื่อปี 2505 ด้วยการเดินสายทั่วประเทศ เป็นเวลา 5 วัน 11 รัฐ ในช่วงเดือนกันยายน ปี 2506 ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นของการริเริ่ม “วันคุ้มครองโลก”
จนกระทั่งในปี 2512 เนลสัน ก็ได้ผลักดันให้มีการจัดการชุมนุมประชาชนระดับรากหญ้าทั่วประเทศขึ้น เพื่อให้แสดงความคิดเห็นในปัญหาสิ่งแวดล้อม และได้เชิญชวนให้ทุก ๆ คนร่วมการชุมนุมเป็นจำนวนมาก ทำให้เกิดกระแสความห่วงใยในวิกฤติสิ่งแวดล้อม ที่เป็นอยู่ของสังคมอเมริกันในขณะนั้น จนทำให้เกิดการก่อตั้งวันคุ้มครองโลกขึ้น ในวันที่ 22 เมษายน 2513 หรือเมื่อ 51 ปีก่อน
ภายหลังการจัดตั้ง วันคุ้มครองโลก ในปีแรก รัฐบาลกลางสหรัฐ ก็ได้ประกาศใช้กฎหมายฉบับสำคัญ และก่อตั้ง สำนักงานพิทักษ์สิ่งแวดล้อม (U.S. Environmental Protection Agency) ขึ้นมาในปีเดียวกันนั้น ตามด้วยการประกาศใช้กฎหมายอากาศบริสุทธิ์ (Clean Air Act) กฎหมายน้ำสะอาด ในปี 2515 (Clean Water Act of 1972) และกฎหมายว่าด้วยสิ่งมีชีวิตใกล้สูญพันธุ์ ปี 2516 (Endangered Species Act of 1973)
บทบัญญัติข้อหนึ่งในจำนวนบทบัญญัติหลายข้อที่มีผลกว้างไกลของกฎหมายเหล่านี้คือ การบังคับให้รถยนต์ ต้องใช้น้ำมันไร้สารตะกั่ว และวิ่งได้ระยะทาง อย่างน้อยเท่าที่กฎหมายกำหนด ต่อน้ำมันหนึ่งแกลลอน ตลอดจนมี เครื่องฟอกไอเสีย ที่ช่วยลดปริมาณควันพิษที่ปล่อยออกจากท่อไอเสียรถยนต์ ตามครัวเรือนนั้น ชาวอเมริกันเริ่มแยกขยะเพื่อนำไปรีไซเคิล โดยบ่อยครั้งที่ลูกๆ มักเป็นคนเตือนพ่อแม่ให้ทำเช่นนั้น
สำหรับประเทศไทยเริ่มพูดถึงวันคุ้มครองโลกครั้งแรก เมื่อปี 2533 ถือเป็นการเริ่มต้นของสังคมไทยยุคเพื่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะหลังจาก “สืบ นาคะเสถียร หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้งกระทำอัตวินิบาตกรรม ในความพยายามที่จะดึงให้ผู้คนหันมาสนใจกับปัญหาตัดไม้ทำลายป่า และปัญหาสิ่งแวดล้อมที่กำลังเกิดขึ้นในประเทศไทย
นอกจากนี้ อาจารย์ และนักศึกษาร่วมกัน 16 สถาบันได้จัดงานวันคุ้มครองโลกขึ้น เพื่อรณรงค์ให้คนไทยเห็นความสำคัญของป่าอนุรักษ์ และตระหนักถึงวิกฤติการทำลายสัตว์ป่า และป่าไม้ประเทศไทย ยังมีการจัดงาน เพื่อหาทุนเข้ามูลนิธิสืบนาคะเสถียร เพื่อใช้ในการปกป้องรักษาผืนป่า ที่เป็นมรดกของโลกอีกด้วย
วันคุ้มครองโลก ถือเป็นโอกาสให้ผู้คน ได้รำลึกถึงสิ่งแวดล้อม และใคร่ครวญว่า จะต้องทำอะไรอีกบ้าง เพื่อปกป้องสิ่งที่ธรรมชาติ มอบให้แก่โลก โดยในวันนี้ ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกจะจัดกิจกรรมต่าง ๆ ขึ้นมา เพื่อช่วยย้ำเตือน ให้ผู้คนตระหนัก และใส่ใจในด้านสิ่งแวดล้อม
เป้าหมายการกำหนดให้ วันที่ 22 เมษายน ของทุกปี เป็นวันคุ้มครองโลก คือ
- เพื่อลดอัตราการเกิดคาร์บอนไดออกไซด์ที่มีอยู่อย่างหนาแน่นในบรรยากาศ
- เพื่อกำจัดคลอโรฟลูออโรคาร์บอนซึ่งเป็นตัวทำลายสภาพโอโซนและก่อให้เกิดการสะสมความร้อนให้หมดสิ้นไป
- เพื่ออนุรักษ์สภาพป่าที่เหลืออยู่ ทั้งที่เป็นป่าเบญจพรรณและป่าดงดิบ
- เพื่อห้ามการซื้อ-ขายสิ่งมีชีวิตที่อาจทำให้ภาวะการเจริญพันธุ์ลดลงหรือหมดสิ้นไป
- เพื่อคงสภาพระดับประชากรไว้ให้อยู่ในสภาพที่สมดุลกับทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่
- เพื่อสร้างพลังอำนาจจากองค์กรต่าง ๆ ทั่วโลกให้ร่วมกันปกป้องบรรยากาศ น้ำ และสภาพอื่น ๆ ให้พ้นจากการกระทำที่มิชอบของมนุษย์
- เพื่อสร้างสำนึกในอันที่จะรักษาโลกไว้ทั้งบุคคล ชุมชนและชาติ
ในวันที่ 22 เมษายนของทุกปี ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกได้ร่วมกันจัดกิจกรรมต่าง ๆ ขึ้น เพื่อเรียกร้องให้ทุกคนได้ตระหนักถึงความสำคัญของสิ่งแวดล้อม เพื่อเป็นการอนุรักษ์โลกใบนี้ไว้ เช่น
- การส่งเสริมการปลูกต้นไม้ทั่วทุกแห่ง โดยเฉพาะ ในแถบแอฟริกา เช่นในประเทศ เคนยา ไนจีเรีย และนามิเบีย
- การอนุรักษ์ต้นไม้ใหญ่ ที่เหลืออยู่ในเมือง หมู่บ้าน และภูเขา
- รณรงค์ให้มีการอนุรักษ์ป่าธรรมชาติ เพื่อเป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร และที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า
- เน้นการคุมกำเนิด เพื่อให้จำนวนประชากรได้คงอยู่ในระดับคงเดิม
- ให้การศึกษาแก่เยาวชน และประชาชนทั่วไป ได้ตระหนักถึงปัญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
- ร่วมกันรักษาความสะอาด ตามถนนหนทาง ชายหาด อุทยาน และสถานที่สาธารณะต่าง ๆ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- แอปเปิ้ลหนุนวันคุ้มครองโลก เปลี่ยนสีใบไม้โลโก้เป็นสีเขียว
- ‘ทส.’ ดันโครงการ ‘ลดใช้หลอดพลาสติก’ เดินหน้าเลิกใช้ทั้งหมดปี 65
- เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม! โค้กปรับใช้ ‘ขวดพลาสติกรีไซเคิล 100%’ ในสหรัฐ
