จัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ กรมบัญชีกลางออกแนวทางปฏิบัติ ตามกฎกระทรวงกำหนดพัสดุและวิธีการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุที่รัฐต้องการส่งเสริมหรือสนับสนุน
นายประภาศ คงเอียด อธิบดีกรมบัญชีกลาง เปิดเผยว่า กรมบัญชีกลาง ออกแนวทางปฏิบัติการ จัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ โดยแก้ไขเพิ่มเติม หมวด 2 พัสดุส่งเสริมวิสาหกิจและการประกอบอาชีพการเพิ่มเติมหมวด 7/1 พัสดุส่งเสริมการผลิตภายในประเทศ และเพิ่มเติมหมวด 7/2 พัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ในกฎกระทรวงกำหนดพัสดุและวิธีการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุที่รัฐต้องการส่งเสริมหรือสนับสนุน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2563
การแก้ไขเพิ่มเติมกฎกระทรวงฯ ในครั้งนี้ เพื่อเป็นการช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ในภาพรวมของประเทศ และเพื่อให้มีความเหมาะสมยิ่งขึ้น กับสถานการณ์ในปัจจุบัน
ทั้งนี้ เพื่อให้หน่วยงานของรัฐ มีความเข้าใจและสามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กฎกระทรวงฯ กำหนดได้อย่างถูกต้องและเป็นไปในแนวทางเดียวกัน กรมบัญชีกลางจึงได้ออกแนวทางปฏิบัติ ดังกล่าว โดยสรุปสาระสำคัญ ดังนี้
1. แนวทางการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุส่งเสริมวิสาหกิจ และการประกอบอาชีพ (หมวด 2 ข้อ 6 (2) (4) และ (6))
- กรณีที่หน่วยงานของรัฐ ประสงค์จะจัดซื้อจัดจ้างผลิตภัณฑ์ยางพารา สามารถตรวจสอบรายชื่อร้านค้าสหกรณ์หรือสถาบันเกษตรกร กับกรมส่งเสริมสหกรณ์โดยตรง
ส่วนผลิตภัณฑ์ที่ผลิตขึ้นเองหรือบริการขององค์กรหรือมูลนิธิเพื่อคนพิการที่ได้รับการรับรองจากหน่วยงานของรัฐ สามารถตรวจสอบรายชื่อองค์กร มูลนิธิ หรือองค์การสงเคราะห์คนพิการ กับกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ หรือสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคมโดยตรง โดยสามารถจัดซื้อจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจง วิธีคัดเลือก หรือวิธีประกาศเชิญชวนทั่วไปก็ได้
- การจัดซื้อจัดจ้างพัสดุส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม
ให้จัดซื้อจัดจ้างพัสดุ จากผู้ประกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ตามรายการสินค้าที่มีรายชื่อ ตามที่สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.) ได้ขึ้นบัญชีไว้ โดยให้ใช้เงินงบประมาณจัดซื้อจัดจ้าง ไม่น้อยกว่าร้อยละ 30 ของงบประมาณ
ส่วนวิธีการคำนวณงบประมาณ ให้คำนวณจากพัสดุที่หน่วยงานของรัฐ ประสงค์จะจัดซื้อจัดจ้าง ที่อยู่ในบัญชีรายการพัสดุ และบัญชีรายชื่อผู้ประกอบการ SMEs โดยสามารถตรวจรายชื่อสินค้าหรือบริการ และรายชื่อ SMEs ได้ที่ www.thaismegp.com
- การจัดซื้อจัดจ้างพัสดุกับผู้ประกอบการ SMEs
หน่วยงานของรัฐ จะต้องจัดซื้อจัดจ้าง จากจังหวัดของหน่วยงานของรัฐที่ดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างตั้งอยู่ก่อน และมีไม่น้อยกว่า 3 ราย โดยจัดซื้อจัดจ้าง ด้วยวิธีคัดเลือก และหากจังหวัดที่หน่วยงานของรัฐที่ดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างตั้งอยู่ ไม่มีรายชื่อผู้ประกอบการ SMEs หรือมี แต่น้อยกว่า 3 ราย ให้ตรวจสอบจากบัญชีรายการพัสดุและบัญชีรายชื่อของ สสว. ทุกจังหวัด แล้วดำเนินการตามแนวทางปฏิบัติที่กำหนด
2. แนวทางการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุ ส่งเสริมการผลิตภายในประเทศ (หมวด 7/1)
ให้หน่วยงานของรัฐ ตรวจรายชื่อผู้ประกอบการที่ได้รับการรับรอง และออกเครื่องหมายสินค้าที่ผลิตในประเทศไทย (Made in Thailand) ของสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย ได้ที่ www.mit.fti.or.th
หากมีมากกว่า 3 ราย ให้กำหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ เป็นพัสดุที่ผลิตภายในประเทศ ที่ได้รับการรับรองจาก สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย หากไม่มีหรือมีรายชื่อน้อยกว่า 3 ราย หน่วยงานของรัฐจะกำหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ เป็นพัสดุที่ผลิตภายในประเทศ ที่ได้รับการรับรองจากสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยหรือไม่ก็ได้
ในกรณีที่มีพัสดุที่ผลิตภายในประเทศ แต่ไม่เพียงพอต่อความต้องการในประเทศ หรือมีประกอบการเข้ายื่นข้อเสนอจำนวนน้อยราย หรือมีความจำเป็น จะต้องมีการใช้พัสดุที่ผลิตจากต่างประเทศ หรือนำเข้าพัสดุจากต่างประเทศ ให้หน่วยงานของรัฐเสนอผู้มีอำนาจเหนือขึ้นไปหนึ่งชั้น พิจารณาก่อนที่จะกำหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ
แต่หากเป็นการจัดหาอะไหล่ ที่มีความจำเป็นจะต้องระบุคุณลักษณะเฉพาะ และจำเป็นต้องนำเข้าจากต่างประเทศ กรณีมีความจำเป็น จะต้องมีการใช้พัสดุที่ผลิต หรือนำเข้าจากต่างประเทศ ซึ่งเป็นการจัดหาครั้งหนึ่งที่มีวงเงินไม่เกิน 2 ล้านบาท หรือราคาพัสดุที่นำเข้าจากต่างประเทศมีราคา ต่อหน่วยไม่เกิน 2 ล้านบาท ให้เสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐพิจารณา
การจัดจ้างก่อสร้าง
หน่วยงานของรัฐ ต้องกำหนดรายละเอียด ในแบบรูปรายการงานก่อสร้าง และกำหนดให้คู่สัญญา ต้องใช้พัสดุประเภทวัสดุ หรือครุภัณฑ์ ที่จะใช้ในงานก่อสร้าง เป็นพัสดุที่ผลิตภายในประเทศ โดยต้องใช้ไม่น้อยกว่า ร้อยละ 60 ของมูลค่าพัสดุที่จะใช้ในงานก่อสร้างทั้งหมดตามสัญญา
นอกจากนี้ ให้หน่วยงานของรัฐ พิจารณาการใช้เหล็กในงานก่อสร้างก่อน โดยต้องกำหนดรายละเอียดในแบบรูปรายการงานก่อสร้าง ให้คู่สัญญาต้องใช้เหล็กที่ผลิตภายในประเทศไม่น้อยกว่าร้อยละ 90 ของปริมาณเหล็กที่ต้องใช้ทั้งหมดตามสัญญา
กรณีที่จะไม่ใช้พัสดุที่ผลิตภายในประเทศ หรือใช้ไม่ครบร้อยละ 60 ให้เสนอผู้มีอำนาจเหนือขึ้นไปหนึ่งชั้นเพื่อพิจารณาอนุมัติเห็นชอบก่อน
การจัดจ้างที่มิใช่งานก่อสร้าง
หน่วยงานของรัฐ ต้องใช้พัสดุประเภทวัสดุ หรือครุภัณฑ์ ที่ผลิตภายในประเทศ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 ของมูลค่าวัสดุ หรือครุภัณฑ์ที่จะใช้ในงานจ้างนั้น กรณีที่จะไม่ใช้พัสดุที่ผลิตภายในประเทศ หรือจะใช้หรือใช้พัสดุที่ผลิตภายในประเทศไม่ครบร้อยละ 60 ให้หน่วยงานของรัฐเสนอผู้มีอำนาจเหนือขึ้นไปหนึ่งชั้นเพื่อพิจารณาอนุมัติเห็นชอบก่อน
การให้แต้มต่อกับบุคคลธรรมดา ที่ถือสัญชาติไทย หรือนิติบุคคล ที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายไทย
ในกรณีที่การจัดซื้อจัดจ้างครั้งนั้น มีผู้เสนอราคาที่เป็นบุคคลธรรมดา ซึ่งมิได้ถือสัญชาติไทย หรือนิติบุคคลที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายของต่างประเทศ เข้าเสนอราคา แข่งขันกับผู้เสนอราคา ซึ่งเป็นบุคคลธรรมดา ที่ถือสัญชาติไทยหรือนิติบุคคลที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายไทย
หากผู้เสนอราคา ซึ่งเป็นบุคคลธรรมดา ที่ถือสัญชาติไทย หรือนิติบุคคล ที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายไทย เสนอราคาสูงกว่า ราคาต่ำสุดของผู้เสนอราคา ซึ่งเป็นบุคคลธรรมดา ที่มิได้ถือสัญชาติไทย หรือนิติบุคคลที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายของต่างประเทศ ไม่เกินร้อยละ 3 ให้หน่วยงานของรัฐ จัดซื้อหรือจัดจ้าง จากผู้เสนอราคาซึ่งเป็นบุคคลธรรมดา ที่ถือสัญชาติไทย หรือนิติบุคคล ที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายไทยดังกล่าว
การบริหารสัญญา และการตรวจรับพัสดุ การจัดจ้างงานจ้างก่อสร้าง
หน่วยงานของรัฐ จะต้องให้คู่สัญญา จัดทำแผนการใช้พัสดุที่ผลิตภายในประเทศไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 ของมูลค่าพัสดุ ที่จะใช้ในงานก่อสร้างทั้งหมดตามสัญญา ภายใน 30 วัน นับถัดจากวันที่ได้ลงนามสัญญา
หน่วยงานของรัฐ จะต้องให้คู่สัญญาจัดทำแผนการใช้เหล็ก ที่ผลิตภายในประเทศ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 90 ของปริมาณเหล็กที่ต้องใช้ทั้งหมด ตามสัญญา ภายใน 30 วัน นับถัดจากวันที่ได้ลงนามสัญญา
ส่วนงานจ้าง ที่มิใช่งานก่อสร้าง หน่วยงานของรัฐ จะต้องให้คู่สัญญา จัดทำแผนการใช้พัสดุที่ผลิตภายในประเทศ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 ของมูลค่าพัสดุที่จะใช้ในงานจ้างทั้งหมดตามสัญญา ภายใน 30 วัน นับถัดจากวันที่ได้ลงนามสัญญา ตามแผนการใช้พัสดุที่ผลิตภายในประเทศ
หากมูลค่าหรือปริมาณของพัสดุ ไม่สามารถดำเนินการ หน่วยงานของรัฐสามารถแก้ไขเปลี่ยนแปลงแผนได้ แต่ต้องดำเนินการก่อนการส่งมอบงานในแต่ละงวด ส่วนการตรวจรับพัสดุ ให้คณะกรรมการตรวจรับพัสดุตรวจสอบว่าพัสดุที่ส่งมอบเป็นพัสดุที่ผลิต ภายในประเทศตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ในสัญญา
กรณีลงนามในสัญญาแล้วปรากฏในภายหลังว่า ไม่สามารถส่งมอบพัสดุที่ผลิตภายในประเทศ ตามที่กำหนดไว้ในสัญญาได้ ให้พิจารณาแก้ไขสัญญาต่อไป ทั้งนี้ ให้หน่วยงานของรัฐพิจารณาแก้ไขสัญญาให้เป็นไปตามหลักการของมาตรา 97 แห่งพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560
ส่วนการจัดทำรายงานผลการใช้พัสดุที่ผลิตภายในประเทศ สำหรับงานจ้างก่อสร้าง และงานจ้างที่มิใช่งานก่อสร้าง ให้คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ เป็นผู้จัดทำรายงานผลการใช้พัสดุที่ผลิตภายในประเทศ เสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ เพื่อทราบพร้อมกับรายงานผลการตรวจรับงานงวดสุดท้าย
3. แนวทางการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (หมวด 7/2)
หากหน่วยงานของรัฐ ประสงค์จะจัดซื้อจัดจ้างพัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ให้กำหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะหรือร่างขอบเขตของงาน เป็นพัสดุที่มีรายละเอียดหรือคุณสมบัติที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และตรวจสอบรายชื่อพัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ในฐานข้อมูลบัญชีรายชื่อสินค้าและบริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมของกรมควบคุมมลพิษ ที่ http://gp.pcd.go.th
หากมีผู้ขายสินค้า หรือผู้ให้บริการเพียงรายเดียว ให้หน่วยงานของรัฐจัดซื้อจัดจ้าง โดยวิธีเฉพาะเจาะจง หากมีผู้ขายสินค้าหรือผู้ให้บริการตั้งแต่ 2 รายขึ้นไป ให้จัดซื้อจัดจ้างโดยวิธีคัดเลือก และหากตรวจสอบรายชื่อแล้ว ไม่ปรากฎรายชื่อผู้ประกอบการที่ได้รับการรับรองว่า เป็นพัสดุที่มีเครื่องหมายรับรองว่า เป็นพัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ให้หน่วยงานของรัฐดำเนินการจัดซื้อจัดจ้าง ตามวิธีการของพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560
หากหน่วยงานของรัฐไม่ประสงค์จะจัดซื้อจัดจ้างพัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ให้กำหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะหรือร่างขอบเขตของงาน ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของหน่วยงานของรัฐ
4. การกำหนดเงื่อนไขการเสนอราคา สำหรับวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์
– ให้หน่วยงานของรัฐแก้ไขหนังสือแบบเอกสารประกวดราคาซื้อด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์แบบเอกสารประกวดราคาจ้างด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ และแบบเอกสารประกวดราคาจ้างก่อสร้างด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ ตามหนังสือคณะกรรมการนโยบายการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ ด่วนที่สุด ที่ กค (กนบ) 1405.2/ว 410 ลงวันที่ 24 ตุลาคม 2560
หน่วยงานของรัฐ และผู้ประกอบการ ที่ต้องการศึกษารายละเอียดแนวทางปฏิบัติฯ ดังกล่าวเพิ่มเติม สามารถ Download ได้ที่เว็บไซต์ www.gprocurement.go.th
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- เบิกจ่ายไม่สะดุด! ‘กรมบัญชีกลาง’ เผยไตรมาส 1/64 ใช้จ่ายแล้ว 31.14 %
- เอสเอ็มอีขึ้นบัญชีกับ สสว. รับโอกาสคว้าจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ 1.3 ล้านล้าน
- ไฟเขียวแผนส่งเสริม ‘เอสเอ็มอีไทย’ ย้ำ! ต้องอยู่รอด อยู่เป็น อยู่ยาว
