หมอยง เคลียร์ทุกคำถาม ฉีดวัคซีนโควิด ทั้งในคนท้อง ผู้สูงอายุ อาการข้างเคียง ย้ำอย่ารีรอถ้าถึงคิว ชี้โควิดครั้งนี้ ระบาดใหญ่สุดในรอบ 100 ปี
ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดเผยว่า การระบาดของโรคโควิด -19 ครั้งนี้ ถือเป็นการระบาดใหญ่ในรอบ 100 ปี
หากย้อนไปเมื่อ 100 ปีที่แล้ว ที่เกิดการระบาดใหญ่ และมีผู้สูญเสียชีวิตมากคือ ไข้หวัดใหญ่สเปน ซึ่งระบาดใหญ่ในปี 2461 ประเทศไทยเสียชีวิต ประมาณ 8 หมื่นคน จากจำนวนประชากรไทยในขณะนั้นประมาณ 8 ล้านคน หรือประมาณ 1% ใช้เวลา 2 ปีถึงจะสงบ
การระบาดครั้งนี้ก็เช่นกัน ถ้าไม่ทำอะไรเลยประชากรจะเสียชีวิตประมาณ 1% หรือประมาณ 7 แสนคนเพราะประชากรไทยตอนนี้ประมาณ 70 ล้านคนและจะใช้เวลา 2 ปีเพื่อหยุด แต่เรายอมรับไม่ได้ที่จะให้สูญเสียขนาดนั้น
สิ่งที่จะยุติโรคระบาดได้คงหนีไม่พ้นเรื่องของวัคซีน เพราะจะช่วยให้ทุกคนมีภูมิคุ้มกัน ซึ่งคาดว่าหลังจากฉีดวัคซีนแล้ว จะใช้เวลาอีกไม่เกิน 1 ปี จะหยุดโรคได้ และต้องถือว่าเป็นประวัติศาสตร์ของโลก ที่สามารถผลิตวัคซีนมาต่อสู้กับโรคใหม่ได้ภายในไม่ถึง 1 ปี
วัคซีนที่กำลังได้รับการจับตามองในขณะนี้คือ จอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน ที่กำลังจะขึ้นทะเบียนในประเทศไทย ข้อดีของ จอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน อีกตัวหนึ่งก็คือว่า วัคซีนตัวนี้ ฉีดเข็มเดียว สามารถป้องกันโรคได้ดีทีเดียว
ส่วนวัคซีนที่กำลังจะฉีดในเมืองไทย คือ ซิโนแวค ซึ่งได้รับการยอมรับแล้วว่า มีประสิทธิภาพดี ป้องกันความรุนแรงของโรคได้ และสามารถป้องกันโควิดได้ 78%
นอกจากนี้ ศ.นพ.ยง ยังได้รวบรวมคำถามเรื่องวัคซีนโควิด มาตอบให้หายข้องใจ ดังนี้
- ทำไมต้องฉีดวัคซีนโควิดในคนอายุ 18 ถึง 59 ปี
เนื่องจากวัคซีนเป็นวัคซีนใหม่ การศึกษาในระยะที่ 1 2 และ 3 ซึ่งเป็นการศึกษาในคน มีการศึกษาในคนที่มีตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปประมาณ 3-4% ดังนั้นข้อมูลจริง ๆ ตอนนี้ จึงไม่รู้ว่าหากให้กับผู้ที่อายุเกิน 60 ปีขึ้นไปแล้ว ผลในการป้องกันโรคจะเป็นอย่างไร อาการแทรกซ้อนเป็นอย่างไร จึงต้องรอการศึกษาเพิ่มเติม ซึ่งคาดว่าไม่เกิน 1-2 เดือน
ตัวอย่างกรณี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ที่มีอายุเกิน 60 ถ้าตามกฎการปฏิบัติจริง ๆ ต้องยึดกฎเกณฑ์เป็นหลักไว้ก่อน นายกฯคงต้องฉีดแน่ แต่ทันทีที่มีข้อมูล หรือมีหลักฐานเชิงประจักษ์ชัดเจนขึ้นมาเชื่อว่า องค์การอาหารและยา รวมถึงคณะกรรมการต่าง ๆ คงจะกำหนดการฉีดวัคซีนโควิด ให้กับผู้ที่มีอายุเกิน 60 ปีได้อย่างแน่นอน
- ควรฉีดวัคซีนไหม
“ผมตอบได้เลยว่า ไม่ต้องเสียเวลาคิด เพราะการฉีดวัคซีน นอกจากป้องกันเราแล้ว อย่าเป็นการป้องกันเขา หรือคนรอบข้างด้วส โรคก็จะลดลง”
ดังนั้น จึงอยากจะเชิญชวนให้ฉีดกันมาก ๆ เป็นการฉีดวัคซีนเพื่อชาติ เมื่อฉีดมาก ๆ โรคนี้ก็จะสงบลงไปเศรษฐกิจก็จะฟื้นฟูกลับคืนมา
ฉีดเมื่อไหร่ดี
กระทรวงสาธารณสุข ได้วางแผนไว้แล้วว่า เมื่อมีวัคซีนเข้ามา จะทยอยฉีดตามความเสี่ยง เรียงลำดับไว้เรียบร้อยแล้ว ถ้าถึงลำดับของเรา ที่เราจะต้องได้รับวัคซีน ไม่ต้องรีรอเลย
ปัจจุบัน ทั่วโลกมีการฉีดวัคซีนแล้วมากกว่า 220 ล้านโดส ใน 220 ล้านโดสมีบางประเทศฉีดเข็มแรกครอบคลุมประชากรแล้วถึง 80% เช่น อิสราเอล ในสหรัฐบางรัฐ และทำให้เห็นได้ว่า โรคโควิดเริ่มลดลง
หลังจากอิสราเอล เริ่มให้วัคซีน ตั้งแต่เดือนธันวาคม พบว่าอัตราการติดเชื้อลดลงประมาณ 50% และลดการเสียชีวิตอย่างมีนัยยะสำคัญ แสดงให้เห็นประสิทธิภาพของการป้องกันโรคของวัคซีน
- อาการแทรกซ้อนน่ากลัวไหม
ขณะนี้ทั่วโลกฉีดไปแล้ว 220 ล้านโดส ยังไม่พบว่า มีใครตายจากวัคซีนแม้แต่คนเดียว แต่การฉีดวัคซีนเป็นล้านล้านโดส มีผู้เสียชีวิต เช่นเดือนแรกในสหรัฐ มีการฉีดวัคซีนไป 13 ล้านคน ใน 13 ล้านคนที่แพ้แบบรุนแรงประมาณ 5 คนในล้านคน ซึ่งไม่มีใครเสียชีวิต
สำหรับผู้เสียชีวิต 113 คนจากผู้ฉีดวัคซีน 13 ล้านคน จากการสอบสวนไม่มีใครที่เสียชีวิตจากวัคซีน บางคนเสียชีวิตจากอุบัติเหตุ หรือจากโรคประจำตัวที่มีอยู่แล้ว
- อาการข้างเคียง
อาการข้างเคียง เกิดได้ทุกชนิดวัคซีน เช่น ไม่จำเป็นต้องตรวจภูมิต้านทานก่อนการฉีดวัคซีน ทั้งก่อนและหลัง
- ฉีดอายุ 90 ฉีดได้ไหม
สำหรับวัคซีนโควิดทุกชนิด สามารถฉีดได้ตั้งแต่อายุ 18 ปีขึ้นไป
- ฉีดวัคซีนสลับยี่ห้อได้ไหม
ปัจจุบันยังไม่มีข้อมูล หรือผลการศึกษาว่า ฉีดสลับยี่ห้อ กันได้ไหม ขณะนี้ทั่วโลกกำลังทำการศึกษาเชื่อว่าอีก 3 เดือนข้างหน้าหรือ 4 เดือนข้างหน้า เราจะรู้ว่าฉีดสลับยี่ห้อกันได้ไหม
- เด็กควรได้รับวัคซีนหรือไม่
“ตอบได้เลยว่าควร แต่ควรเป็นกลุ่มสุดท้ายที่จะได้รับวัคซีน เพราะขณะนี้ทุกบริษัท กำลังลงไปศึกษาในกลุ่มเด็ก ที่ผ่านมาทำการศึกษาผู้ใหญ่ก่อน เพราะกลุ่มเด็กเป็นกลุ่มที่หากติดเชื้อแล้ว อาการไม่รุนแรง”
- ฉีดวัคซีนแล้วจะติดเชื้อโควิดอีกไหม
ตอบว่า สามารถติดเชื้อได้ เพราะข้อมูลต่าง ๆ บอกว่าไม่ได้กัน 100% แต่การติดเชื้อหลังฉีดวัคซีนส่วนใหญ่แล้วอาการน้อยลง เพราะวัคซีนลดอัตราการเสียชีวิต ลดการรุนแรงที่จะเข้าโรงพยาบาล อาการป่วยน้อยลงเหลือแค่หวัดธรรมดา
- เป็นโควิดแล้ว จะต้องฉีดวัคซีนอีกไหม
การเป็นโควิดแล้ว จะสร้างภูมิต้านทานขึ้นมา แล้วภูมิต้านทานไม่ได้อยู่ตลอดไป จากผลศึกษาพบว่า หลังเป็น โควิด 3 เดือนเกิดภูมิต้านทาน และภูมิต้านทานจะค่อย ๆ ลดลงไปหลัง 6 เดือน ดังนั้น ถ้าเป็นแล้วอยากฉีดวัคซีนขอให้ไปฉีดหลัง 6 เดือน
- ในคนท้องหรือให้นมบุตรฉีดวัคซีนได้ไหม
ปกติวัคซีนเชื้อตาย เช่น ไข้หวัดใหญ่ กันบาดทะยัก ฉีดในคนท้องได้ แต่เนื่องจากวัคซีนตัวนี้ เป็นวัคซีนใหม่ยังไม่เคยมีการศึกษาในคนท้อง จึงอยากจะบอกว่า จะไม่ให้คนท้องฉีด ยกเว้นคนท้องคนนั้นเสี่ยงมาก เช่นเป็นบุคลากรด่านหน้าที่อยู่กับโรค และหากติดโรคไปแล้ว ความเสี่ยงของการเกิดโรค จะเป็นอันตรายต่อชีวิตของเขาหรือของลูก อาจต้องพิจารณาเป็นรายกรณีไป
“อยากเชิญชวนให้ทุกคนฉีดวัคซีนเพื่อป้องเราและป้องกันเขาและประเทศเราปลอดจากวัคซีน”ศ.นพ.ยง กล่าว
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘หมอยง’ เคลียร์ทุกประเด็น วัคซีนโควิด ตลาดเป็นของผู้ขาย ย้ำเลือกดีที่สุดสำหรับคนไทย
- โควิดวัคซีน ให้ร่วมกับวัคซีนอื่น ได้หรือไม่ ‘หมอยง’ มีคำตอบ
