“กระทรวงพาณิชย์” ยัน “สหรัฐ” ไม่ได้ห้ามนำเข้า “น้ำปลาไทย” แจงบางยี่ห้อถูกกักเพื่อตรวจสอบกระบวนการผลิตเท่านั้น
นายอดุลย์ โชตินิสากรณ์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ ระบุถึงกรณีที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาสหรัฐฯ หรือ FDA ห้ามนำเข้าน้ำปลาไทยบางยี่ห้อว่า ปัญหานี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะเคยเกิดเหตุการณ์แบบนี้ตั้งแต่ปี 2553 ซึ่งเกิดขึ้นกับน้ำปลาตราคนแบกกุ้ง เนื่องจากสหรัฐอเมริกามีกฎระเบียบ 21 CFR Part 123 ที่มีผลบังคับใช้เมื่อ 18 ธันวาคม 2540 ซึ่งกำหนดให้ผลิตภัณฑ์ปลาและการประมงทุกอย่างทั้งที่มีแหล่งกำเนิดในต่างประเทศหรือในสหรัฐต้องได้รับการจัดเตรียม บรรจุ และเก็บรักษาให้เป็นไปตามข้อกำหนด HACCP หากผู้ผลิตรายใดไม่ปฎิบัติตามอาจถูกกักกันการนำเข้าสินค้า โดยไม่ต้องมีการตรวจตัวสินค้าจนกว่าจะมีหลักฐานแสดงให้เห็นว่าได้ดำเนินการตามข้อแนะนำของการแจ้งเตือนดังกล่าวแล้ว
อย่างไรก็ตาม ล่าสุดเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2561 ทาง FDA ได้ออกคำเตือนในบัญชีแจ้งเตือนสินค้าที่ถูกกักกันการนำเข้า หรือ Import Alert 16-120 กับน้ำปลาตราปลาหมึก ทำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมประมง กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ หรือ มกอช. อยู่ระหว่างการช่วยเหลือเอกชนและเจรจาผลักดันให้ FDA ยกเลิกหรือผ่อนผันการกักสินค้าน้ำปลาจากผู้ประกอบการไทย โดยผู้ประกอบการยินดีให้ตรวจสินค้า เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีสารปนเปื้อนตามที่กังวล
ทั้งนี้ นอกจากน้ำปลาตราปลาหมึกที่ถูกแจ้งเตือนแล้ว ยังมีน้ำปลาอีก 2 ยี่ห้อ ถูกเตือนเช่นเดียวกัน ได้แก่ น้ำปลาตราพูนสิน ทิพรส ซึ่งถูกเตือนตั้งแต่ปี 2557 ส่วนไซ่ง่อน ยี่ห้อนี้ปิดกิจการไปแล้วตั้งแต่ปี 2553 นอกจากน้ำปลาไทยแล้ว ยังมีน้ำปลาที่ผลิตจากเวียดนาม 1 ราย คือ ตันฮา ฟิซซอส (Thanh Ha Fish Sauce) ซึ่งถูกเตือนตั้งแต่ 12 มกราคม 2561 โดยการแจ้งเตือนของ FDA ส่งผลให้น้ำปลายี่ห้อที่ถูกกักไม่สามารถนำเข้าได้ในขณะนี้เป็นการชั่วคราวจนกว่าจะมีการนำเอกสารชี้แจงให้เห็นถึงกระบวนการผลิตที่ปลอดภัย
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าไทยจะโดนเตือนบางยี่ห้อ แต่การส่งออกน้ำปลายังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และที่ผ่านมาสหรัฐอเมริกาถือเป็นตลาดส่งออกน้ำปลาใหญ่ที่สุดของไทยมีส่วนแบ่งการตลาด 22-24% โดยพบว่าการส่งออกน้ำปลาไทยมีการเติบโตตั้งแต่ปี 2557 โดยส่งออกได้ 10,927 ตัน มูลค่า 372 ล้านบาท ปี 2558 ส่งออกได้ 11,166 ตัน มูลค่า 390 ล้านบาท ปี 2559 ส่งออกได้ 12,648 ตัน มูลค่า 479 ล้านบาท มีเพียงปี 2560 ที่ส่งออกลดลง 10,732 ตัน มูลค่า 395 ล้านตัน เพราะอเมริกาลดการนำเข้าทุกประเทศ แต่ในช่วง 8 เดือนแรกของปี 2561 ไทยสามารถส่งออกได้ปริมาณ 6,199 ตัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อน 2.38% ส่วนมูลค่ากว่า 231 ล้านบาท ดังนั้น ไม่อยากให้กังวลน้ำปลาขาดแคลน เนื่องจากปัจจุบันไทยมีการส่งออกน้ำปลาไปสหรัฐมากกว่า 10 ยี่ห้อ และสามารถส่งออกได้ตามปกติไม่ถึงขั้นต้องใช้เกลือทดแทนตามที่มีกระแสข่าวพูดกันในขณะนี้แต่อย่างใด
ภาพจาก ITD – International Institute for Trade and Development
