กรมศิลปากรเตรียมบูรณะใหญ่วัดภูมิทร์ จ.น่าน คาดเสร็จเดือนส.ค.นี้ โดยล่าสุดซ่อมแซมปูนปั้นบริเวณปากพญานาคทางขึ้นอุโบสถวัดภูมินทร์ เสร็จแล้ว
นายประทีป เพ็งตะโก อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยว่า จากกรณีที่ปูนปั้นบริเวณปากของพญานาคที่อยู่บริเวณทางขึ้นอุโบสถทรงจตุรมุขด้านทิศตะวันออกของวัดภูมินทร์ จังหวัดน่าน เกิดการชำรุดและแตกหักพังลงมา เมื่อวันที่ 23 ธ.ค. 2563 ได้สั่งการให้สำนักศิลปากรที่ 7 เชียงใหม่ ดำเนินการบูรณะซ่อมแซมปูนปั้นบริเวณปากพญานาคที่ชำรุดเสียหายและได้รับรายงานว่า ขณะนี้ดำเนินการแล้วเสร็จ กลับมาคงความสมบูรณ์สง่างามดังเดิมแล้ว
นอกจากนี้ ปีงบประมาณ 2564 กรมศิลปากรได้รับงบประมาณในการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถวัดภูมินทร์ ซึ่งจากการสำรวจเมื่อปี 2563 พบว่ามีชั้นสี ชั้นรองพื้น และชั้นปูนฉาบชำรุดหลายตำแหน่ง ซึ่งยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดความเสียหายลุกลามมากยิ่งขึ้น จึงจัดทำแผนการอนุรักษ์อย่างเร่งด่วน โดยกลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี พื้นที่ดำเนินการ 140 ตารางเมตร
เฉพาะพื้นที่ที่มีความชำรุดสาหัส บริเวณห้องภาพระหว่างหน้าต่างและประตู ความสูง 4 เมตร จากระดับพื้นภายในพระอุโบสถ รวมถึงภาพปู่ม่านย่าม่าน ซึ่งอยู่ข้างประตูของมุขทิศตะวันตกที่มีนักท่องเที่ยวเข้าแวะชมกันเป็นจำนวนมาก
การดำเนินงานทั้งหมดจะอยู่ภายใต้หลักการดูแลรักษาเพื่อคงคุณค่าความเป็นของแท้ดั้งเดิมไว้ ทั้งคุณค่าด้านศิลปกรรม ประวัติศาสตร์และโบราณคดี ตลอดจนภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ศึกษาวัฒนธรรม กำหนดเริ่มดำเนินการในเดือนกุมภาพันธ์ และคาดว่าจะแล้วเสร็จในเดือนส.ค. 2564
สำหรับปูนปั้นพญานาค วัดภูมินทร์ มีอายุเก่าแก่ 400 กว่าปี สันนิษฐาน ว่าสร้างใน พ.ศ. 2139 โดยพระเจ้าเจตบุตร พรหม มินทร์ มีสถาปัตยกรรม เป็นเอกลักษณ์ เฉพาะตัวนาค หรือ พญานาคขนาดใหญ่แห่แหน พระอุโบสถ เทินไว้ กลางลำตัว เปรียบเสมือนบูชาพระพุทธเจ้า ตามปกติวัดทั่วไป นาคราวบันได โบสถ์ วิหาร จะมีเฉพาะส่วนหัวเลื้อยโผล่ออกมา
แต่พญานาคคู่ที่วัดภูมินทร ช่างโบราณสร้างให้มีทั้ง ส่วนหัวและส่วนหางเหมือน เลื้อยทะลุออกมาจากวิหาร ลักษณะพิเศษของพญานาคทั้งคู่ ส่วนหน้าและส่วนหลัง จะมีช่องไว้ให้เดินลอดมีความเชื่อว่าผู้ใดได้ลอดท้อง พญานาคแล้วจะได้กลับมาเยือนจังหวัดน่าน อีกบ้างก็ว่าใครได้ลอดท้องพญา นาคก็จะประสบพบเนื้อคู่ หรือ ได้ลอดตัวพญานาค ทั้ง 4 ช่องแล้ว จะเป็นทางรอดไปสู่หนทางหลุดพ้นวัด
ภูมินทร์ได้รับการบูรณะครั้งใหญ่ในสมัยเจ้าอนันตวรฤทธิเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน เมื่อ พ.ศ. 2410 ใช้เวลาบูรณะรวม 7 ปี สันนิษฐานว่าการบูรณะครั้งนั้นได้ทรงมีรับสั่งให้วาดภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถจตุรมุข ซึ่งรวมถึงภาพปู่ม่านย่าม่าน ที่มีชื่อเสียงของจังหวัดน่าน
อ่านข่าวเพิ่มเติม:
- หนุนท่องเที่ยวชุมชน ใช้เกณฑ์ ‘GSTC’ มุ่งสู่ท่องเที่ยวยั่งยืนระดับโลก
- เยือนถิ่น ‘สุพรรณบุรี’ ท่องเที่ยววิถีไทย แบบ New Normal
- ศุกร์ (สุข) ละวัด กับ วัดอุโปสถาราม (วัดโบสถ์)
