หัวใจวายขณะวิ่ง เปิดสถิตินักวิ่งภาวะหัวใจหยุดเต้น 59 คน หมอเตือนหากพบอาการ หยุดวิ่งทันที รู้วิธีช่วยเหลือเบื้องต้น เพิ่มโอกาสรอดชีวิต
เว็บไซต์ โรงพยาบาลสมิติเวช เผยแพร่บทความ เรื่อง หัวใจวายขณะวิ่ง โดย นพ. ภัทรภณ อติเมธิน สาขาเวชศาสตร์ฟื้นฟู โรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท ระบุถึงอันตรายจากการวิ่ง ที่อาจทำให้เกิดภาวะหัวใจวาย หรือหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน พร้อมชี้ หากช่วยเหลือเบื้องต้นทัน จะเพิ่มโอกาสรอดชีวิตได้มากขึ้น โดยระบุว่า
“หัวใจวายขณะวิ่ง
ภาวะหัวใจวาย ขณะออกกำลังกาย หรือเหตุการณ์ นักวิ่ง หัวใจวาย เป็นเหตุการณ์ที่ไม่มีท่านใดอยากให้เกิดขึ้น เพราะอาจส่งผลได้รุนแรง ถึงขั้นเสียชีวิตได้ถ้าได้รับความช่วยเหลือไม่ทัน
เราทุกคนทราบกันดีอยู่แล้วว่า การออกกำลังกายนั้น ทำให้สุขภาพดีขึ้น หัวใจแข็งแรงขึ้น แล้วทำไมเราถึงยังได้ข่าวเรื่อง นักวิ่งระยะไกลเกิดภาวะหัวใจวาย ระหว่างแข่งขันกันอยู่เรื่อย ๆ ?
เราลองมาดูกันครับว่า อัตราการเสียชีวิต จากภาวะหัวใจวายนั้น จริง ๆ อยู่ที่ประมาณเท่าไหร่
มีงานวิจัยที่เก็บข้อมูล เกี่ยวกับเรื่องนี้ ในการแข่งขันมาราธอน และฮาล์ฟมาราธอนทั่วสหรัฐ เป็นระยะเวลา 10 ปี ตั้งแต่ปี 2000-2010 พบว่า มี นักวิ่ง ที่เกิดภาวะหัวใจหยุดเต้น 59 คน จากทั้งหมด 11 ล้านคน คิดเป็นอัตราส่วน 1/184,000
แต่เมื่อลองเปรียบเทียบ กับอัตราการเสียชีวิต จากอุบัติเหตุทางถนนในเมืองไทย ที่อยู่ที่ประมาณ 1/10,000 ซึ่งสูงกว่าเกือบ 20 เท่าเลยนะครับ
ผมว่า เหตุผลที่เราพบเห็นข่าว นักวิ่งเสียชีวิตระหว่างแข่งขัน บ่อยขึ้นนั้น ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะ ปัจจุบันมี นักวิ่ง เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากครับ
ย้อนกลับมาที่งานวิจัย ที่ทำการเก็บข้อมูล จาก นักวิ่ง ที่มีภาวะหัวใจหยุดเต้นทั้งหมด 59 คน ซึ่งได้ผลสรุปดังนี้
- 40 คนเกิดอาการขณะวิ่งมาราธอน และอีก 19 คนเกิดอาการขณะวิ่งฮาล์ฟมาราธอน
- อายุเฉลี่ยอยู่ที่ 42 ปี
- ส่วนใหญ่เป็นผู้ชาย (86%)
- มักจะเกิดอาการในช่วง ¼ ของระยะทางก่อนเข้าเส้นชัย
- มีอัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 71% หรือ 42 คนจากทั้งหมด
สาเหตุของการเสียชีวิตส่วนใหญ่ก็คือ ภาวะผนังหัวใจหนาผิดปกติ ส่วนผู้ที่รอดชีวิตนั้นพบว่า สาเหตุหลักเกิดจากภาวะหัวใจขาดเลือด
สิ่งที่น่าสนใจก็คือ ถึงแม้อัตราการเสียชีวิตจะดูสูง (71%) แต่ก็ยังน้อยกว่า อัตราการเสียชีวิตจากภาวะหัวใจหยุดเต้นทั่วๆ ไป (ในชีวิตประจำวัน) ซึ่งอยู่ที่ 90%
ทั้งนี้อาจจะเป็นเพราะว่า ระบบการปฐมพยาบาลเบื้องต้นของการแข่งขัน ในสหรัฐนั้น มีการเตรียมการ และมีประสิทธิภาพค่อนข้างสูง
ความเห็นส่วนตัวของผม คิดว่าในบ้านเรา ถึงแม้การเตรียมความพร้อม จะยังไม่เทียบเท่าสหรัฐ แต่ถ้าเพื่อน ๆ พี่ ๆ นักวิ่ง ช่วยกันแนะนำ ให้ผู้จัดการแข่งขัน เห็นถึงความสำคัญ ก็น่าจะเป็นประโยชน์ในอนาคตอย่างมาก เนื่องจากการ วิ่งหัวใจวาย เป็นเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้นได้ เจ้าหน้าที่จึงควรเตรียมความพร้อมไว้เสมอ
หากมีอาการเหล่านี้ ควรหยุดวิ่งทันที
สุดท้ายนี้ ถึงแม้ว่าอัตราการเกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นนั้น จะไม่สูงมากก็ตาม แต่ถ้าเรารู้ อาการแสดงของโรค ที่เป็นสาเหตุหลักเอาไว้ก่อน ก็น่าจะช่วยป้องกันได้ในระดับหนึ่ง
ท่านไหนที่เริ่มมีอาการ “เจ็บหน้าอก วิงเวียน เหมือนจะเป็นลม หรือหายใจไม่ออก” ทางที่ดีก็ควรที่จะชะลอความเร็ว หยุดวิ่ง และบอกคนรอบข้างไว้ก่อนนะครับ
วิ่งหัวใจวาย ช่วยเหลือเบื้องต้น อย่างไร
ส่วนท่านไหน ที่เห็นเพื่อนนักวิ่งล้มลงไปขณะวิ่ง ขั้นตอนการ ช่วยเหลือเบื้องต้น คือ
- ดูว่ารู้สึกตัวอยู่หรือไม่ โดยเขย่าที่ตัวเบา ๆ
- ถ้าไม่รู้สึกตัว ให้ตะโกนขอความช่วยเหลือ จากคนรอบข้าง และแจ้งหน่วยปฐมพยาบาล หรือ เรียกรถพยาบาล
- เช็คชีพจรว่ายังเต้นอยู่หรือไม่ โดยใช้นิ้วแตะ ที่เส้นเลือดใหญ่ด้านข้างคอ (ถ้าไม่มั่นใจ ไม่ต้องคลำชีพจรก็ได้ครับ
- ถ้าไม่มีชีพจร ก็ปั๊มหัวใจได้เลยครับ โดยกดที่บริเวณ กระดูกหน้าอก ประมาณ 100 ครั้งต่อนาที โดยไม่จำเป็นต้องผายปอด
แค่นี้ ก็สามารถช่วยเพิ่มโอกาสรอดชีวิต ให้กับเพื่อนนักวิ่งด้วยกัน ได้มากแล้วครับ แต่ยังไง ก็ขออย่าให้เจอเลยนะครับ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- เตือนภัย ‘หัวใจกำเริบเฉียบพลัน’ ทำ 3 นักวิ่งดับ เกิดได้ทุกที่ ทุกเวลา
- โรคหัวใจกำเริบเฉียบพลัน อาการแบบนี้! ต้องพบแพทย์ทันที
- ช็อก! รองอธิบดีกรมควบคุมโรค เสียชีวิตกลางงานวิ่งสิงห์บุรี
