สหประชาชาติ (ยูเอ็น) กำหนดให้วันที่ 1 ตุลาคม ของทุกปี เป็น “วันผู้สูงอายุสากล” หรือ “International Day of Older Persons” โดยกำหนดขึ้นเป็นครั้งแรกในวันที่ 1 ตุลาคม 2534
เมื่อปี 2525 ยูเอ็นเคยจัดประชุมสมัชชาโลกเกี่ยวกับผู้สูงอายุ ณ กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย และได้ให้ความหมายของคำว่า “ผู้สูงอายุ” ว่า เป็นบุคคลที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ทั้งชายและหญิง
ผู้สูงอายุ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม
- ผู้สูงอายุตอนต้น คือ บุคคลที่มีอายุ 60-69 ปี ทั้งชาย และหญิง
- ผู้สูงอายุตอนปลาย คือ บุคคลที่มีอายุ 70 ปีขึ้นไป ทั้งชายและหญิง
วันผู้สูงอายุสากล ถือเป็นวันสำคัญของผู้สูงอายุทั่วโลก เพราะแต่ละแห่งทั่วโลก จะจัดงานเฉลิมฉลอง ให้กับผู้สูงอายุ เพื่อแสดงให้เห็น ถึงคุณค่าของผู้สูงอายุ ให้คนทั่วไปตระหนักว่า ชั่วชีวิตที่ผ่านมา ผู้สูงอายุได้สร้างคุณประโยชน์ คุณงามความดีไว้มากมาย รวมทั้ง สรรค์สร้างทุก ๆ สิ่งมาให้กับสังคม ตั้งแต่อดีต จวบจนถึงปัจจุบัน
ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก ล้วนให้ความสำคัญ กับวัยสูงอายุเป็นอย่างมาก และมีการกำหนดวันเพื่อเฉลิมฉลอง และตระหนักถึง คุณงามความดีของผู้สูงอายุ อย่างเช่น “วันผู้สูงอายุแห่งชาติ” (National Grandparents Day) ของสหรัฐ และแคนาดา
ส่วนญี่ปุ่น มี วันให้ความเคารพต่อผู้สูงอายุ (Respect for the Aged Day) ซึ่งตรงกับวันจันทร์ที่ 3 ของเดือนกันยายน ของทุกปี
เช่นเดียวกับ ไทย ที่ตระหนักถึง คุณค่าของผู้สูงอายุ มาตั้งแต่สมัย จอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ได้มีการกำหนดนโยบาย ที่จะส่งเสริมสนับสนุนให้ประชาชน มีสภาพความเป็นอยู่ที่ดี มีคุณภาพ และดำรงชีวิตในสังคมได้อย่างปกติสุข โดยได้มอบให้ กรมประชาสงเคราะห์ จัดตั้งสถานสงเคราะห์คนชราขึ้น ในปี 2496 เพื่อให้การสงเคราะห์ผู้สูงอายุ ที่เดือดร้อนมีความทุกข์ยาก ประสบปัญหา และไม่สามารถแก้ไขได้ ด้วยตนเอง
เมื่อมาถึงสมัย รัฐบาล พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ ก็มีการสานต่อความสำคัญ โดยคณะรัฐมนตรี ได้มีมติเมื่อ วันที่ 14 ธันวาคม 2525 อนุมัติให้วันที่ 13 เมษายน ของทุกปีเป็นวันผู้สูงอายุ และได้เลือก “ดอกลำดวน” เป็นสัญลักษณ์ ของผู้สูงอายุ พร้อมแต่งตั้ง คณะกรรมการจัดงานวันผู้สูงอายุแห่งชาติ มีปลัดกระทรวงมหาดไทย เป็นประธาน และจัดให้มีกิจกรรมต่าง ๆ สำหรับผู้สูงอายุทุกปี
สาเหตุที่เลือก ดอกลำดวน ก็เพราะเป็นพืชยืนต้น ที่มีอยู่มากใน สวนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เป็นต้นไม้ที่ให้ความร่มเย็น ลำต้นมีอายุยืน มีใบเขียวตลอดปี ให้ร่มเงาดี และดอกมีสีนวล กลิ่นหอม กลีบแข็ง ไม่ร่วงง่าย เหมือนกับผู้ทรงวัยวุฒิ ที่คงคุณธรรมความดีงามไว้ ให้เป็นแบบอย่างแก่ลูกหลาน ตลอดไป
นอกจากนั้น ทางด้านพฤกษศาสตร์ ต้นไม้นี้ ยังใช้เป็นยาบำรุงหัวใจได้อีกด้วย
สำหรับปี 2563 ยูเอ็นได้กำหนดแนวคิดสำหรับวันผู้สูงอายุสากลไว้ คือ “Pandemics : Do They Change How We Address Age and Aging” โรคระบาดใหญ่: เปลี่ยนแปลงการจัดการ ด้านผู้สูงอายุหรือไม่”
แนวคิดดังกล่าว สะท้อนให้ผู้สูงอายุ และคนทุกวัย ตระหนักถึงความสำคัญ ในการดูแลตนเองด้านสุขภาพ และการเตรียมความพร้อม ต่อสถานการณ์ การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ซึ่งทุกภาคส่วนตระหนัก ถึงความสำคัญ ของผู้สูงอายุ เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ ความรับผิดชอบ ต่อสังคม ในการดูแลสุขภาพ ของตนเอง และผู้ที่อาศัยอยู่ร่วมกัน ในครอบครัว ชุมชน ทำความเข้าใจ เกี่ยวกับผลกระทบของ โรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ต่อผู้สูงอายุ และผลกระทบต่อ นโยบายด้านการบริการสุขภาพ การวางแผน และทัศนคติ ต่อการดูแลสุขภาพ ของตนเอง ในปัจจุบัน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ถอดบทเรียน ‘ดูแลผู้สูงอายุ’ ช่วงโควิด-19 ชงเพิ่มสิทธิประโยชน์
- ผู้สูงอายุ 41,000 รายเฮ! รัฐไฟเขียวพักชำระหนี้ 1 ปีสู้โควิด
- รัฐบาลปรับแผนรับมือ อีก 10 ปี ‘ผู้สูงอายุครองเมือง’
