นายบรรยง พงษ์พานิช ประธานกรรมการบริษัทหลักทรัพย์ ภัทร โพส
มันเป็นกระบวนการ เพื่อให้ Stakeholders ทั้งหลาย อันได้แก่ ผู้ถือหุ้น เจ้าหนี้ในรูปแบบต่างๆ ทั้งมีและไม่มีหลักประกัน รวมไปถึงพนักงาน ได้มาร่วมตกลงกัน ว่าจะดำเนินการต่อไปอย่างไร โดยมีเป้าหมายแค่สองเป้า คือ
1. พยายามรักษามูลค่าทางเศรษฐกิจ (economic value) ของกิจการให้มีมากที่สุด ซึ่งในกรณีทั่วไปนั้น มูลค่าจะมากกว่าถ้าให้กิจการยังดำเนินธุรกิจต่อเนื่องไปได้ ย่อมมีค่ามากกว่าแบ่งขายทรัพย์สินมาก
2. แบ่งปันมูลค่านั้นให้แก่ Stakeholder ทั้งหลายได้อย่างเป็นธรรม ซึ่งตามหลักสากล ลูกจ้างที่ถูกเลิกจ้างจะได้รับสิทธิก่อน ถัดไปก็เป็นเจ้าหนี้มีประกัน และตามด้วยเจ้าหนี้ไม่มีประกัน เหลือจึงจะเป็นของผู้ถือหุ้น แต่ใครจะได้เมื่อไหร่ เท่าใดก็เป็นเรื่องที่จะต้องใช้กระบวนการตกลงกัน ถ้าตกลงกันไม่ได้ก็ต้องพึ่งศาล แต่ถ้าเดินต่อไม่ได้จนศาลสั่งให้ล้มละลาย ถึงจะชำระบัญชี จำหน่ายทรัพย์สิน แล้วมาแบ่งกันตามลำดับกฎหมาย
ในการจะฟื้นฟูกิจการ ส่วนมากจำเป็นที่จะต้องใช้เงินเพิ่มเพื่อให้ดำเนินการต่อได้ (เพื่อ economic value ที่มากกว่านั่นแหละครับ) ดังนั้นคนที่ใส่เงินเพิ่มจึงมักจะมีอำนาจต่อรองสูงกว่า เช่น อาจจะเป็นเจ้าหนี้ที่ลำดับชั้นสูงกว่า มีสิทธิ์ได้คืนก่อนเมื่อกิจการปกติ หรือได้ก่อนแม้สุดท้ายต้องชำระบัญชี หรือ มีสิทธิ์เปลี่ยนหนี้เป็นหุ้นถ้ากิจการดี เป็นต้น
สายการบินชั้นนำของโลกที่มีปัญหา เคยเข้าสู่กระบวนการนี้จำนวนมาก
– Pan Am ที่เคยใหญ่ที่สุดในโลก TWA จองอเมริกัน เข้า Chapter11 แล้วไปไม่รอด ล้มละลายไปนานแล้ว
– UNITED ที่ 2019 มีกำไรเกือบแสนล้านบาท ก็เคยเข้า Chapter11 ถึงสองครั้งและกลับมาแข็งแกร่งได้อีก (ครั้งหนึ่งใช้โอกาสนั้นลดประโยชน์อดีตพนักงานทั้งบำนาญมหาศาลทั้งสิทธิ์บินฟรีจนหมด…อันนี้น่าสนใจนะครับ)
– Swiss Air เคยฟื้นฟูจนกลับมาได้เป็นสายการบินแห่งชาติสวิสที่ Lufthansa ถือหุ้น 100% แล้วคนสวิสที่อยากถือก็ไปซื้อหุ้น Lufthansa ได้
– JAL เจ๊งจนต้องไปตามคุณปู่อินาโมริ มาแก้จนกลับมาแข็งแกร่ง ปีที่แล้วกำไรสามหมื่นล้าน
– MAS ที่โชคร้ายปีเดียวเครื่องตกไปสองลำ ก็ต้องฟื้นฟูใหญ่ เข้าซบรัฐบาล (ซึ่งรัฐยอมให้เงินโดยซื้อเครื่องบินออกไปแล้วลีสกลับให้ถูกๆ)
อย่าไปกลัว อย่าไปอายกระบวนการฟื้นฟูอย่างนี้เลยครับ มันไม่ใช่การปล่อยล้มละลายอย่างที่สื่อบางรายเข้าใจผิด เอาไปโหมประโคม
แต่ถ้าใส่เงินไปเฉยๆ โดยที่ไม่ได้ผ่าตัดใหญ่ มันก็จะล้มละลายจริงในเร็ววันแหละครับ นอกจากล้มละลายแล้ว เงินที่ใส่มันก็จะละลายไปหมด เหมือนเทน้ำพริกใส่แม่น้ำด้วยครับ