“กสม.” เปิดสถิติปี 62 ประชาชนร้องถูก “ตำรวจ-ราชทัณฑ์-กอ.รมน.” ละเมิดสิทธิในกระบวนการยุติธรรมมากเป็นอันดับ 1 ตามมาด้วยข้อร้องเรียนเรื่อง “เลือกปฏิบัติ”
นายวัส ติงสมิตร ประธานกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) เปิดเผยถึงสถิติเรื่องร้องเรียนการละเมิดสิทธิมนุษยชนตั้งแต่เดือนมกราคม – ธันวาคม 2562 ว่า มีการร้องเรียนเข้ามาจำนวน 727 เรื่อง ประเด็นสิทธิที่ร้องเรียนมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่
อันดับที่ 1 สิทธิในกระบวนการยุติธรรม คิดเป็น 29% เช่น กรณีกล่าวอ้างว่าเจ้าหน้าที่ทำร้ายผู้ต้องหาหรือผู้ต้องสงสัยระหว่างการจับกุม การไม่แสดงหมายจับ ไม่แจ้งสิทธิผู้ต้องหาหรือดำเนินคดีล่าช้า ผู้ต้องขังในเรือนจำได้รับการปฏิบัติไม่เป็นธรรมหรือต้องอาศัยอยู่ในสภาพเรือนจำแออัด ไม่มีสุขอนามัย เป็นต้น หน่วยงานที่ถูกร้องว่าละเมิดสิทธิ ได้แก่ หน่วยงานในสังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ หน่วยงานในสังกัดกรมราชทัณฑ์ และกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) ภาค 4 ส่วนหน้า ตามลำดับ
อันดับที่ 2 การเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม คิดเป็น 16% เช่น กรณีการกำหนดคุณสมบัติตำแหน่งพนักงานส่วนท้องถิ่นไม่ตรงกับมาตรฐานกำหนด มหาวิทยาลัยไม่อนุญาตให้นักศึกษาแต่งกายตามเพศสภาพ และการกำหนดคุณสมบัติห้ามผู้ติดเชื้อ HIV เข้ารับราชการตำรวจ โดยหน่วยงานที่ถูกร้อง ได้แก่ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม และสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
อันดับที่ 3 สิทธิและเสรีภาพส่วนบุคคล คิดเป็น 12% เช่น กรณีนักเรียนถูกบังคับตัดทรงผมที่ไม่เป็นไปตามที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนด การขอให้ลบประวัติอาชญากรรมของเด็กและเยาวชนจากทะเบียนประวัติอาชญากร และนักปกป้องสิทธิมนุษยชนถูกคุกคาม โดยหน่วยงานที่ถูกร้อง ได้แก่ กระทรวงศึกษาธิการ และสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ขณะที่ กสม. มีเรื่องร้องเรียนทั้งเรื่องที่ค้างเก่าและเรื่องที่ร้องเรียนใหม่ในปี 2562 ที่ต้องพิจารณา จำนวนทั้งสิ้น จำนวน 912 เรื่อง และได้จัดทำรายงานผลการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนแล้วเสร็จลง จำนวน 499 เรื่อง นอกจากนี้ กสม. ยังได้จัดทำข้อเสนอแนะมาตรการเพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนเชิงระบบไปยังรัฐสภา คณะรัฐมนตรี (ครม.) และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อีกจำนวน 4 เรื่อง
สำหรับรายงานผลการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน จำนวน 499 เรื่องในปี 2562 นั้น ประเด็นสิทธิ 3 อันดับแรก
อันดับที่ 1 ได้แก่ สิทธิชุมชน คิดเป็น 26.45% เช่น ประชาชนไม่มีส่วนร่วมในกระบวนการรับฟังความคิดเห็นในการดำเนินโครงการพัฒนาของรัฐหรือเอกชนที่ได้รับสัมปทานจากรัฐ และชุมชนได้รับผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและความเป็นอยู่จากโครงการดังกล่าว
อันดับที่ 2 ได้แก่ สิทธิในชีวิตและร่างกาย คิดเป็น 24.65% เช่น เจ้าหน้าที่ทหารซ้อมทรมานบุคคลผู้ต้องสงสัยในระหว่างถูกควบคุมตัว
อันดับ 3 ได้แก่ สิทธิของบุคคลในทรัพย์สิน เช่น กรณีพื้นที่สาธารณะประโยชน์ทับที่ดินของประชาชน และการโต้แย้งสิทธิการครอบครองที่ดินของราษฎร คิดเป็น 11.62%
ส่วนการจัดทำข้อเสนอแนะเพื่อเสนอต่อรัฐสภา ครม. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จำนวน 4 เรื่อง ได้แก่ 1.ข้อเสนอแนะการดำเนินงานด้านกระบวนการยุติธรรม จากการตรวจเยี่ยมสถานที่ควบคุมตัวผู้ต้องขังซึ่งเป็นสถานที่เสี่ยงต่อการละเมิดสิทธิมนุษยชน, 2.ข้อเสนอแนะพนักงานจ้างเหมาบริการในหน่วยงานของรัฐไม่ได้รับความเป็นธรรม, 3.ข้อเสนอแนะการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิผู้สูงอายุ และ 4.ข้อเสนอแนะการเข้าถึงระบบขนส่งสาธารณะของคนพิการ
