Digital Economy

ผลวิจัยชี้ ‘เทคโนโลยี’ ทำทั่วโลกจ่าย ‘ภาษีธุรกิจ’ ง่ายขึ้น

ไพร้ซ์วอเตอร์เฮาส์คูเปอร์ (พีดับเบิลยูซี) และธนาคารโลก เผยผลวิจัยฉบับใหม่ “Paying Taxes 2020” พบ หลายประเทศทั่วโลกนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้ ช่วยให้การจ่ายภาษีธุรกิจของบริษัทต่างๆ เป็นเรื่องง่ายขึ้น

รายงานฉบับล่าสุดนี้ชูให้เห็นข้อได้เปรียบสำคัญ ที่ฝ่ายบริหารงานภาษีมอบให้แก่ผู้ชำระภาษี หากใช้ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีให้เกิดประโยชน์  ทั้งในบราซิลและเวียดนาม ระยะเวลาที่ปฏิบัติตามข้อผูกมัดด้านภาษีปรับตัวลดลง 23% ในปี 2561 เมื่อเทียบกับปี 2560 ส่วนที่ไอวอรีโคสต์ คีร์กีซสถาน  และอิสราเอล ตัวเลขการชำระภาษีได้ปรับตัวลงอย่างมาก

การปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านภาษีธุรกิจเฉลี่ยทั่วโลกยังคงค่อนข้างทรงตัว เมื่อดูจากเกณฑ์วัดหลัก 4 ประการ ที่ใช้ประเมินความสะดวกสบายในการจ่ายภาษีสำหรับธุรกิจต่าง ๆ

เกณฑ์วัดหลัก 4 ประการ

  • เวลาในการปฏิบัติตาม (234 ชั่วโมง)
  • จำนวนการชำระ (23.1)
  • อัตราภาษีและภาษีพิเศษ (40.5%)
  • ดัชนีวัดกระบวนการหลังยื่นภาษี (60.9 จาก 100)

สำหรับอัตราภาษีและภาษีพิเศษนั้นค่อนข้างทรงตัวทั่วโลก แต่ก็มีบางประเทศที่มีการเปลี่ยนแปลงนโยบายอยู่บ้าง โดยซาอุดีอาระเบีย และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ได้เริ่มเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) เพราะทั้งสองประเทศต้องการขยายฐานภาษี และลดการพึ่งพารายได้จากทรัพยากรธรรมชาติ

ขณะที่กานาได้ทยอยย้ายจากการใช้โครงสร้าง VAT ไปเป็นภาษีขายในขั้นต่างๆ นอกจากนี้ แกมเบีย สหรัฐ จีน และโมร็อกโก ยังมีการลดภาษีที่คิดจากผลกำไรของบริษัทด้วย

นอกจากนี้ การเพิ่มการเข้าถึงช่องทางขอคืนภาษีมูลค่าเพิ่ม ยังได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการยกระดับกระบวนการหลังยื่นภาษีในอาร์เมเนียและอียิปต์

นับตั้งแต่ปี 2555 ระยะเวลาในการปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านภาษีโดยเฉลี่ยนั้นปรับตัวลดลง 27 ชั่วโมง ส่วนจำนวนครั้งการชำระก็ปรับตัวลดลงเฉลี่ย 4.4 ครั้ง โดยเป็นผลจากความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ขณะที่อัตราภาษีและภาษีพิเศษขยับลงแตะ 40.5% จากระดับ 41.9% ในช่วงเวลาเดียวกัน

ส่วนดัชนีวัดกระบวนการหลังยื่นภาษี ซึ่งเปิดตัวเมื่อปี 2557 ได้ปรับตัวเพิ่มขึ้นแตะ 60.9 ในปี 2561 จากระดับ 58.9 เมื่อ 5 ปีก่อนหน้า โดยการปรับตัวขึ้นที่ไม่มากนักนี้ได้ซ่อนความก้าวหน้าครั้งใหญ่ในหลายๆ ประเทศ ที่โดดเด่นที่สุดคือ บริษัทต่าง ๆ ขอคืนภาษี VAT ได้แล้วในทำนองเดียวกับกรณีศึกษาในอาร์เมเนียและอียิปต์

ขณะที่ตุรกีได้ยกเว้นให้การซื้อหลักทรัพย์ทุนไม่ต้องเสียภาษี VAT โดยกระบวนการขอคืนภาษี VAT ยังมีประสิทธิภาพมากขึ้นในอิสราเอลและไอวอรีโคสต์ ส่วนการแก้ไขแบบแสดงรายการภาษีเงินได้นิติบุคคลในเอลซัลวาดอร์ ฮังการี ไทย และตูนิเซีย นั้นได้มีการปรับปรุงให้มีประสิทธิภาพขึ้น

เทคโนโลยีใหม่ ๆ เปิดโอกาสให้ฝ่ายบริหารงานภาษีอากรสามารถปรับปรุงกระบวนการชำระภาษีให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และสิ่งเหล่านี้มีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา ฝ่ายบริหารงานภาษีจึงจำเป็นต้องติดตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอยู่เสมอ และงัดใช้เทคโนโลยีให้เกิดประโยชน์ต่อทั้งหน่วยงานและผู้ชำระภาษี

tax3

ขณะที่ธุรกิจต่าง ๆ ควรผนวกรวมเทคโนโลยีภาษีใหม่ ๆ เข้ากับการดำเนินงานของตน เพื่อตอบรับกับความต้องการที่เพิ่มมากขึ้นจากฝ่ายบริหารงานภาษีในเรื่องข้อมูล

ริตา รามัลโญ ผู้จัดการอาวุโสของ Global Indicators Group  ในสังกัดธนาคารโลกกล่าวว่า สำหรับรัฐบาลทุกประเทศแล้ว การบริหารงานภาษีที่มีประสิทธิภาพคือสิ่งสำคัญ ประสิทธิภาพในการทำงานของฝ่ายบริหารภาษีนั้น มีอิทธิพลต่อทัศนคติของรัฐบาล หากการชำระภาษีเป็นเรื่องง่าย ตรงไปตรงมา และยุติธรรมแล้ว สิ่งนี้จะสะท้อนผลลัพธ์ที่ดี และช่วยส่งเสริมแรงสนับสนุนการเก็บรายได้ที่มีส่วนสำคัญในการให้บริการที่จำเป็นเช่นนี้

ขณะที่แอนดรูว์ แพคแมน หัวหน้าฝ่าย Tax Transparency and Total Tax Contribution ของพีดับเบิลยูซีกล่าวว่า การวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่า รัฐบาลและฝ่ายดูแลภาษีจำเป็นต้องเดินหน้าลงทุนต่อไปในการปรับปรุงระบบบริหารภาษีให้ทันสมัย อย่างไรก็ดี รัฐบาลทุกประเทศก็จำเป็นต้องเข้าใจความหมายของฉันทามติใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นอันเป็นผลจากการทำงานของกลุ่มความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา(โออีซีดี) และจี20 ในเรื่องระบบภาษีเศรษฐกิจดิจิทัล

Avatar photo
ทีมบรรณาธิการข่าว The Bangkok Insight