สภานิติบัญญัติฮ่องกง มีแนวโน้มอย่างมากที่จะผ่านร่างกฎหมายส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนฉบับปรับปรุงใหม่ ที่อาจเปิดทางให้มีการส่งตัวผู้ต้องสงสัยไปพิจารณาคดีในจีนได้
ทางการฮ่องกงระบุว่า ข้อเสนอปรับปรุงกฎหมายดังกล่าวจะช่วย “ปิดช่องโหว่” ที่จะช่วยให้เขตปกครองพิเศษฮ่องกง ไม่กลายเป็นแหล่งสวรรค์สำหรับบรรดาอาชญากร
แต่บรรดานักวิจารณ์ระบุว่า ร่างกฎหมายฉบับปรับปรุงใหม่นี้ จะทำให้ชาวฮ่องกงตกอยู่ในความเสี่ยงต่อระบบยุติธรรมที่มีข้อบกพร่องอย่างมากของจีน และอาจบั่นทอนความเป็นอิสระของระบบยุติธรรมฮ่องกง
เปลี่ยนแปลงอะไร
ร่างกฎหมายฉบับปรับปรุงใหม่นี้ เปิดทางให้มีการส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนตามคำร้องขอของเจ้าหน้าที่จากจีน ไต้หวัน และมาเก๊า สำหรับผู้ต้องสงสัยว่าก่อเหตุอาชญากรรมต่างๆ อาทิ การฆาตกรรม และข่มขืน โดยจะมีการพิจารณาคำร้องขอเป็นกรณีไป
ก่อนหน้านี้ ได้มีการถอดถอนการก่ออาชญากรรมทางเศรษฐกิจหลายอย่างออกจากเนื้อหาของกฎหมาย อาทิ การหลบเลี่ยงไม่จ่ายภาษี ท่ามกลางความวิตกของชุมชนธุรกิจในฮ่องกง
เจ้าหน้าที่ฮ่องกง ระบุว่า ศาลจะเป็นผู้ชี้ขาดในขั้นสุดท้ายว่าจะอนุญาตให้ปฏิบัติตามคำร้องขอหรือไม่ และผู้ที่กล่าวหาว่ากระทำความผิดในคดีที่เกี่ยวกับการเมือง หรือศาสนา จะได้รับการยกเว้นไม่ส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดน
ทางการฮ่องกงยังพยายามสร้างความมั่นใจให้กับประชาชน ด้วยการให้คำมั่นในบางเรื่อง รวมถึง คำสัญญาที่ว่า จะส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนก็ต่อเมื่อผู้ถูกกล่าวหากระทำความผิด และต้องโทษจำคุกสูงสุดอย่างน้อย 7 ปี
ทำไมถึงขัดแย้ง
อย่างไรก็ดี มีประชาชนจำนวนมากต่อต้านร่างกฎหมายฉบับปรับปรุงใหม่ และบรรดานักวิจารณ์ที่มองว่า จะเป็นเครื่องมือให้เกิดการควบคุมตัวโดยพลการ การไต่สวนที่ไม่ยุติธรรม และการทำทารุณกรรม ภายใต้ระบบยุติธรรมจีน
“ข้อเสนอที่จะให้ดำเนินการปรับปรุงกฎหมายส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดน จะทำให้ชาวฮ่องกงทุกคนที่ทำงานเกี่ยวข้องกับจีน ตกอยู่ในความเสี่ยง จะไม่มีใครปลอดภัย รวมถึง นักเคลื่อนไหว ทนายความด้านสิทธิมนุษยชน นักข่าว และนักสังคมสงเคราะห์” โซฟี ริชาร์ดสัน จากกลุ่มฮิวแมนไรท์ วอทช์ แถลง
ใครคัดค้านข้อเสนอ
เมื่อวันพฤหัสบดีที่แล้ว (6 มิ.ย.) ทนายความ อัยการ นักศึกษากฎหมาย และนักวิชาการร่วม 3,000 คน พากันเดินขบวนเงียบ เรียกร้องให้คณะบริหารเกาะฮ่องกง ยกเลิกข้อเสนอที่จะปรับปรุงกฎหมายข้างต้น
นอกจากนี้ ยังมีอีกหลายร้อยคน ที่ยื่นคำร้องคัดค้านออนไลน์ ต่อการปรับปรุงกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดนดังกล่าว ทั้งจากนักเรียนนักศึกษาในฮ่องกง นักศึกษาต่างแดน และกลุ่มโบสถ์ต่างๆ ซึ่งแต่ละคน ก็สามารถระดมรายชื่อในส่วนของตัวเองได้หลายพันคน
กลุ่มนักธุรกิจทรงอิทธิพลบางกลุ่ม บอกด้วยว่า ถ้าหากคณะบริหารเกาะฮ่องกง ผ่านร่างปรับปรุงกฎหมายฉบับดังกล่าว ก็จะบั่นทอนความสามารถในการแข่งขันของฮ่องกงเอง
หอการค้านานาชาติ ในฮ่องกง ได้ส่งจดหมายเปิดผนึก ระบุว่า ข้อเสนอที่จะให้เปลี่ยนแปลงกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดนนี้ จะทำให้ผู้คนพากันทบทวนใหม่ว่า ควรจะเลือกฮ่องกงให้เป็นฐานดำเนินงาน หรือสำนักงานใหญ่ในภูมิภาคหรือไม่ เนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะถูกโยกไปเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมในสถานที่อื่น ที่ไม่ได้ปกป้องพวกเขาเหมือนในฮ่องกง
ทำไมต้องเปลี่ยนแปลงตอนนี้
ข้อเสนอที่จะให้มีการปรับปรุงกฎหมายส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนครั้งล่าสุด เกิดขึ้นหลังเกิดกรณี ชายหนุ่มฮ่องกงวัย 19 ปี ถูกกล่าวหาว่าฆาตกรรมแฟนสาววัย 20 ปีที่กำลังตั้งครรภ์ ขณะทั้งคู่ไปเที่ยววันหยุดในไต้หวันด้วยกันเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปีที่แล้ว ต่อมาชายหนุ่มคนดังกล่าวได้หลบหนีออกจากไต้หวัน และเดินทางกลับมายังฮ่องกง
ทางการไต้หวันได้ขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่ฮ่องกง เพื่อส่งตัวชายคนนี้กลับมาดำเนินคดีมในไต้หวัน แต่เจ้าหน้าที่ฮ่องกง ระบุว่า ทำตามไม่ได้ เพราะไม่มีข้อตกลงส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนกับไต้หวัน
แต่ทางการไต้หวัน ระบุว่า ไม่ได้ต้องการให้ฮ่องกงส่งตัวผู้ต้องสงสัยฆาตกรรมมาให้ตามที่ฝ่ายบริหารเกาะฮ่องกงเสนอให้มีการเปลี่ยนแปลงกฎหมาย และเรียกร้องให้ฮ่องกงดำเนินคดีนี้แยกจากกัน
