พระที่นั่งบรมพิมาน เดิมชื่อ พระที่นั่งภานุมาศจำรูญ เป็นพระที่นั่งอยู่ในพระบรมมหาราชวัง ทางด้านใต้ของวัดพระศรีรัตนศาสดาราม อยู่เหนือสวนศิวาลัย บริเวณคลังสรรพาวุธเดิม พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อพระราชทาน สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร แต่เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ เสด็จสวรรคตเสียก่อน จึงพระราชทานให้เป็นที่ประทับของ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ (พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว)
เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จขึ้นครองราชย์จึงเสด็จมาประทับเป็นครั้งคราว ในปี พ.ศ. ๒๔๖๗ จึงทรงเปลี่ยนนามพระที่นั่งเป็น พระที่นั่งบรมพิมาน ตามนามพระที่นั่งองค์ใหญ่ อันป็นพระวิมานที่ประทับในพระอภิเนาว์นิเวศน์ของสมเด็จพระบรมอัยกาธิราชที่รื้อไป
ต่อมาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จประทับที่พระที่นั่งองค์นี้ก่อนพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ได้เสด็จประทับเมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินนิวัตพระนคร เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๕และได้เสด็จสวรรคตอย่างกะทันหัน ณ พระที่นั่งองค์นี้ เมื่อวันที่ ๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๙
ปัจจุบันเป็นเขตพระราชฐานส่วนพระองค์ใน ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี ใช้เป็นที่ประทับเป็นการถาวรหลังจากนิวัตประเทศไทย ควบคู่กับ พระตำหนักพลอยปทุม จ.ปทุมธานี โดยด้านหลังของพระที่นั่งองค์นี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดให้สร้าง อาคารรับรองด้านหลัง A และ B ใช้เป็นที่พักรับรองผู้ติดตามพระราชอาคันตุกะชั้นประมุขและพระราชวงศ์ชั้นสูง ปัจจุบัน ใช้เป็นที่ทรงงานในทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี เพื่อเสด็จออกรับบุคคลที่ขอเข้าเฝ้า และใช้เป็นกองงานในพระองค์ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี
พระที่นั่งบรมพิมาน เป็นอาคาร ๒ ชั้น หลังคารูปโค้ง มุงด้วยกระเบื้องหินชนวน ลักษณะแบบเฟรนซ์เรเนซองซ์ ออกแบบโดยสถาปนิกชาวยุโรป ผู้ทำการก่อสร้างคือ พระยาประดิษฐ์อมรพิมาน (หม่อมราชวงศ์ชิต อิศรศักดิ์)
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้นาย อี.มนเฟรดี สถาปนิก และนาย ซี. ริโกลี จิตรกรชาวอิตาลี ดัดแปลงเพดานพระที่นั่ง และเขียนภาพสีประดับ ตามตัวอย่างภาพเขียนของสมเด็จกรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์
เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้า ฯ ให้ซ่อมแซมและต่อเติมมุขด้านทิศใต้ และสร้างอาคารรับ 2 อาคารด้านทิศใต้ เพื่อใช้เป็นที่ประทับและพักรับรองพระราชอาคันตุกะชั้นประมุข และพระราชวงศ์ชั้นสูงของต่างประเทศ โดยหม่อมเจ้าสมัยเฉลิม กฤดากร ทรงเป็นสถาปนิกออกแบบต่อเติม ทางด้านหลังพระที่นั่งองค์นี้ ได้สร้างเรือนรับรองเป็นเรือนทรงไทย สำหรับผู้ติดตาม
โดมพระที่นั่งบรมพิมานเขียนภาพเทพยดา และธรรมคาถาว่าด้วยทศพิธราชธรรม ๑๐ ประการ ฝีพระหัตถ์สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ทรงร่างเป็นภาพเล็ก ขยายแบบโดยนายแอร์โกเล มันเฟรดี และระบายสีโดยนายคาร์โล ริโกลี
ขอบคุณ : วิกิพีเดีย
ภาพ : อินเทอร์เน็ต
